Koronawirus a transport

Serwis specjalny: Koronawirus a transport Pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 wywołującego chorobę COVID-19 dotarła do Polski. Podobnie jak w innych krajach również w Polsce podejmowane są działania, które ograniczają możliwość lub zniechęcają do poruszania się. W pierwszej kolejności dotknęły one lotnictwo i transport międzynarodowy, ale mówi się także, o poważnym ograniczeniu krajowego transportu publicznego. W serwisie gromadzimy informacje o problemach jakie koronwirus wywołuje w szeroko rozumianym transporcie.

Rynek autobusowy

Miasta na potęgę wymieniają stare autobusy na nowe. Prawie każdy przewoźnik rozpisuje przetargi na nowy tabor autobusowy, a ponieważ korzysta z funduszy unijnych, bardzo często jest on niskoemisyjny lub bezemisyjny. Co się stanie, gdy po 2022 r. skończy się europejskie wsparcie?

Rower w mieście

Zrównoważony transport obejmuje także rowery. Stają się one co raz popularniejszym środkiem przemieszczania się po miastach. Czy jesteśmy na to przygotowani? Czy prowadzone inwestycje mają sens i faktycznie służą rowerzystom?

Autobusy elektryczne

Do tej pory polskie miasta głównie testowały autobusy elektryczne. Teraz je kupują i zaczynają tworzyć linie wyłącznie elektryczne. Czeka nas komunikacja miejska na prąd?

Metro Warszawskie

Warszawiacy od 1995 r. korzystają z długo wyczekiwanego, wysoko cenionego wśród pasażerów i niezwykle popularnego metra. Budowa I linii zakończyła się w 2008 r. - na tym jednak nie kończą się potrzeby komunikacyjne Warszawy. Czy mieszkańcy stolicy krócej będą czekać na powstanie kolejnych linii?

Rynek tramwajowy

W Polsce od niedawna funkcjonuje piętnaście sieci tramwajowych. Miasta, które posiadają ten środek transportu, intensywnie, dzięki środkom unijnym, inwestują w jego rozwój. Najbliższe lata zapowiadają się obiecująco także pod kątem zakupów nowych tramwajów. Według wyliczeń polskie miasta w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 mogą kupić nawet 600 pojazdów.

Wykluczenie transportowe

Od lat w Polsce narasta problem wykluczenia transportowego, które może dotyczyć nawet kilkunastu milionów ludzi. Upadek lokalnego transportu zbiorowego sprawia, że w wielu regionach jedynym środkiem transportu pozostaje samochód. Kto go nie ma, lub nie może nim jeździć, jest odcięty od świata.

Odzyskiwanie przestrzeni

Przestrzeń w wielu miejscach wciąż podporządkowana jest samochodom. Przy okazji nowych inwestycji komunikacyjnych pojawia się szansa na rewitalizację obszarów miasta i uczynienie ich przyjaznymi oraz atrakcyjnymi dla mieszkańców.

Węzły przesiadkowe

W dużych miastach odchodzi się od tworzenia linii bezpośrednich na rzecz układu przesiadkowego. Wymaga to jednak, o czym nie zawsze się pamięta, tworzenia wygodnych węzłów przesiadkowych.

Tramwaje Warszawskie

Warszawa ostatnio stawia mocno na tramwaje. Ostatnie lata odznaczyły się wielkimi zakupami taboru, zmieniając zupełnie oblicze komunikacji szynowej, a przyszłość rysuje się pod znakiem wielkich inwestycji infrastrukturalnych, m.in. trasy na Gocław czy do Wilanowa.

Informacja pasażerska

Systemy informacji pasażerskiej stają się coraz bardziej rozbudowane. Pasażerom nie wystarczają już wywieszone kartki papieru z niewyraźnymi rozkładami jazdy. Oczekują systemów, które ba bieżąco będą ich informowały o zmieniających się godzinach i odjazdach tramwajów, pociągów czy autobusów.

Mobilność

Inteligentne systemy transportowe

Szybszy przejazd przez miasto, łatwiejsze parkowanie i sprawniejsza komunikacja publiczna - takie zalety polskim miastom mogą przynieść inteligentne sieci transportowe. Ponadto miasta mogą na nich zarabiać, na przykład dzięki skuteczniejszemu pobieraniu opłat parkingowych oraz karaniu kierowców za przejeżdżanie na czerwonym świetle. Inteligentne rozwiązania są szczególnie ważne w miastach, gdzie możliwości rozbudowy infrastruktury są ograniczone.

Smog

O smogu mówi się dużo i wyrasta na jeden z głównych problemów polskich miast, które walczą z nimi wprowadzając okresowo darmową komunikacją i zniechęcając do podróży samochodami. Jednak bez pomocy władz centralnych z zanieczyszczeniem powietrza wygrać się nie da.

Warszawski ZTM

Warszawa - miasto, które w opinii wielu doczekało się już bardzo dobrego systemu transportu publicznego. Nowe autobusy i tramwaje, nowoczesny tabor SKM Warszawa, system rowerowy. To wszystko podoba się mieszkańcom. Nie podobają się im jednak rosnące ceny biletów, co doprowadziło do pomysłów zlikwidowania zarządzającego transportem ZTM. Jaka będzie przyszłość tej instytucji? Kto powinien zarządzać komunikacją w skali aglomeracji?

Polityka taryfowa

Jak kształtować politykę taryfową przy rosnących kosztach komunikacji? Podnoszenie cen biletów nie zawsze jest właściwą odpowiedzią, gdyż może skutkować odpływem podróżnych.

Finansowanie komunikacji

Miasta co raz częściej stoją przed problemem wzrastających kosztów komunikacji, co jest szczególnie dotkliwe w sytuacji wysokiego poziomu zadłużenia i kryzysu, skutkującego spadkiem dochodów. Nie da się rozwijać oferty komunikacji bezkosztowo. Jak miasta sobie radzą z finansowaniem transportu publicznego?

Integracja biletowa

Nowoczesny tabor i zmodernizowana infrastruktura to nie wszystko. Pasażer oczekuje bowiem nie tylko komfortu samej podróży ale również łatwego systemu zakupu biletów. Osoba korzystająca z usług transportu publicznego nie musi a czasami nawet nie powinna znać poszczególnych operatorów czy firm realizujących przewóz. Musi wiedzieć gdzie kupić bilet. Najlepiej by było gdyby taki bilet obowiązywał nie tylko u jednego przewoźnika ale we wszystkich możliwych środkach transportu na terenie miasta czy aglomeracji. W Polsce w tym zakresie jest jeszcze wiele do zrobienia.

Bezpłatna komunikacja

Czy możliwa jest komunikacja miejska bez biletów? Czy da się utrzymać sprawny i efektywny układ transportowy wyłącznie ze środków budżetowych? Czy darmowa komunikacja powinna być dostępna dla wszystkich, czy tylko dla osób płacących w mieście podatki? Wprowadzenie w estońskim Tallinie darmowej komunikacji odbiło się w Polsce szerokim echem. W kolejnych miastach radni i mieszkańcy postulują wprowadzenie takiego rozwiązania - przynajmniej na okres próbny. Darmową komunikację od 1 stycznia 2014 r. wprowadzają Żory.

Priorytety dla tramwajów

W wielu miastach potencjał tramwajów nie jest w pełni wykorzystywany. Pojazdy tracą wiele czasu na skrzyżowaniach z powodu niesprzyjających sygnalizacji, faworyzujących ruch indywidualny. Nie potrzeba wielu inwestycji, by usprawnić i przyspieszyć ruch tramwajów.

Koleją na lotnisko

Ostatnie lata to ogromny wzrost liczby pasażerów na polskich lotniskach. Tanie linie lotnicze sprawiły, że Polacy masowo zaczęli latać. Dojazdy do portów lotniczych nie były jednak łatwe. Wiele samorządów zdecydowało się więc na budowę linii czy łącznic kolejowych. Niestety ślepe kopiowanie rozwiązań znanych z największych lotnisk nie może się sprawdzić. Jak zatem dowieźć pasażera na lotnisko? Jak zrobić to efektywnie?

Proces inwestycyjny

Wejście Polski do Unii Europejskiej i powołanie do życia Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) pozwoliło na realizację wielu projektów infrastrukturalnych. W roku 2013 a więc przy końcu pierwszej polskiej perspektywy budżetowej UE sposób realizacji inwestycji budzi coraz więcej kontrowersji. Projekty drogowe i autostradowe nie przyczyniły się do powstania silnych polskich przedsiębiorstw budowlanych. Nie powtórzył się scenariusz z Hiszpanii. Wiele polskich firm pracujących na największych kontraktach musiało ogłosić upadłość. Dlaczego tak się stało? Jak będzie w nowej perspektywie unijnej kładącej nacisk na transport publiczny? Czy GDDKiA, PKP PLK, władze regionalne i samorządowe nauczą się lepiej prowadzić proces inwestycyjny?

Fundusze unijne 2014-2020

W przyszłej perspektywie unijnej 2014-2020 Polska otrzyma 72,9 mld euro na realizację polityki spójności. W dziedzinie transportu nacisk kładziony ma być na czystą komunikację - preferowany będzie rozwój komunikacji szynowej. Jak podaje resort, w uzasadnionych przypadkach możliwe będzie finansowanie innych form transportu niskoemisyjnego, jak trolejbusy czy autobusy elektryczne. Realizowane mogą być inwestycje zarówno w infrastrukturę (np. budowa, przebudowa, rozbudowa sieci szynowych, sieci energetycznych, centrów przesiadkowych oraz elementów wyposażenia dróg i ulic w infrastrukturę służącą obsłudze transportu publicznego i pasażerów), jak i tabor. Nacisk kładziony będzie na łączenie obu rodzajów projektów. Finansowane będą też projekty w infrastrukturę komplementarną - inteligentne systemy transportowe, integrację istniejących środków transportu oraz dostosowanie komunikacji do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Plany transportowe

Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym z dnia 16 grudnia 2010 nałożyła na organizatorów publicznego transportu zbiorowego obowiązek planowania rozwoju transportu poprzez opracowanie, uchwalenie i aktualizowanie planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego, zwanego w ustawie "planem transportowym". Muszą go opracować m.in: gminy liczące co najmniej 50 tys. mieszkańców, powiaty liczące co najmniej 80 tys. mieszkańców, województwa, oraz minister właściwy ds. transportu. Plan ministerstwa wszedł w życie z dwumiesięcznym opóźnieniem - 30 października 2012 roku. Wciąż trwa opracowywanie planów przez samorządy, które mają na to czas do końca lutego 2014 r. Plan transportowy uchwalony przez właściwe organy jednostek samorządu terytorialnego stanowi akt prawa miejscowego.

Obserwator legislacyjny

KTP 2016

Odbywający się co roku Kongres Transportu Publicznego (KTP) to największe spotkanie branżowe przedstawicieli samorządów, zarządców i operatorów komunikacji i kolei, a także producentów. Podczas paneli dyskusyjnych, prezentacji, a także w kuluarach omawiane są największe problemy, bolączki i wyzwania transportu publicznego.

Tramwaj na Tarchomin

Budowa długo wyczekiwanej trasy tramwajowej na warszawski Tarchomin nie ma szczęścia. Postępowanie środowiskowe dla inwestycji ciągnie się od 2009 r. Pierwsza decyzja po protestach mieszkańców - którym nie podobał się narzucony przebieg trasy oraz kształt "autostrady" drogowej, wytyczonej obok torowiska - została uchylona, kolejne wersje raportu były odsyłane do poprawek. Na początku 2013 r. udało się jedynie otworzyć krótki odcinek trasy przez Most Północny - wobec autobusów lepiej penetrujących osiedla, tramwaj nie cieszy się popularnością. Ostatecznie Zarząd Transportu Miejskiego, który odpowiadał za sprawy formalne, uzyskał nową decyzję środowiskową pod koniec maja 2013 r. Wkrótce przetarg na budowę trasy ogłosiły Tramwaje Warszawskie. Czy to koniec złej passy?

Pomorska Kolej Metropolitalna

Pomorska Kolej Metropolitalna jest największą inwestycją infrastrukturalną realizowaną przez samorząd województwa pomorskiego. Za ponad 700 mln zł (netto) wybudowana zostanie 20-kilometrowa linia kolejowa łącząca Gdańsk z lotniskiem i Kaszubami. Wzdłuż linii PKM powstanie 8 nowych przystanków, z których 6 pełnić będzie funkcję węzłów integracyjnych. Gotowa linia ma zostać przekazana inwestorowi przez wykonawcę, którym jest Budimex, 30 kwietnia 2015 roku.