Upadek łódzkiej sieci tramwajowej. Gdzie się zatrzyma?

Miasta intensywnie inwestują w rozwój sieci tramwajowych, czego efektem są nowe trasy. Nie inaczej jest w Łodzi, choć tu – jak się ostatnio okazuje – potrzeby są większe niż możliwości. W ostatnich dwóch latach łódzka sieć tramwajowa efektywnie zmniejszyła się.

Zaczęło się od tramwajów podmiejskich

Wygląda na to, że szlak przetarły podmiejskie trasy tramwajowe. W 2018 r. – przy dużym zainteresowaniu medialnym – wstrzymano ruch do Zgierza i Ozorkowa, co tłumaczono złym stanem infrastruktury. Po niemal dwóch latach wszyscy – zdaje się – przeszli nad zamknięciem do porządku dziennego. Jest szansa, że w perspektywie kilku lat tramwaje wrócą do Zgierza na jedną z tras. Niedawno miasto wymieniło nawet rozjazd. Rozpisano też przetarg na remont torów, choć pozostaje on do tej pory nierozstrzygnięty z uwagi na brak wystarczających środków. W tej chwili nic jednak nie wskazuje, by tramwaje w jakiejkolwiek perspektywie miały wrócić do Ozorkowa.

Na początku tego roku – również przy dużym zainteresowaniu medialnym – został wstrzymany ruch tramwajów od pętli Zdrowie w Łodzi do Konstantynowa Łódzkiego i Lutomierska. Samorządy, organizator i przewoźnik – zapewne obawiając się reakcji – długo trzymały decyzję w tajemnicy. Znów tramwaje jak na razie mają szansę wrócić jedynie do Konstantynowa – przetarg zapowiadany jest na przyszły rok.

Pięć tras w Łodzi nieprzejezdnych

Zły stan tras podmiejskich był powszechnie znaną kwestią. Remonty tras przekraczały możliwości budżetowe niewielkich samorządów, do których należała cała infrastruktura. Sporym zaskoczeniem jest jednak to, że zamknięcia zaczęły obejmować także trasy wewnątrz Łodzi. Wygląda jakby przewoźnikowi i organizatorowi przestało zależeć na utrzymywaniu przewozów za wszelką cenę – zwłaszcza, gdy okazało się, że właściwie bezkarnie można zamykać kolejne trasy. Temat przestał budzić zdziwienie, choć gdyby taka sytuacja powtórzyła się w innych miastach, to odbiłaby się dużym echem.

W tym roku zawieszono więc ruch na końcowym odcinku ul. Warszawskiej, następnie tramwaje przestały kursować po ul. Wojska Polskiego do pętli Doły. Kolejnym ubytkiem jest wstrzymanie ruchu na ul. Legionów oraz Cmentarnej i Srebrzyńskiej do pętli Koziny (ukoronowaniem tego jest trwająca przebudowa skrzyżowania Gdańskiej i Legionów, gdzie wycięto rozjazdy). Te ostatnie trasy – na Doły oraz Legionów i Koziny – są ofiarą przedłużających się i nieudanych przetargów na dokumentację projektową i przeprowadzenie remontu. Dokumentacja projektowa będzie dopiero powstawać, więc tramwaje mają szansę wrócić dopiero za kilka lat (więcej piszemy tutaj i tutaj). W sprawie Warszawskiej żadnych deklaracji nie ma.

Jak wynika z danych MPK-Łódź, nieczynne obecnie torowisko na ul. Wojska Polskiego i Strykowskiej – w zależności od odcinka – zostało wybudowane, jeżeli chodzi o obecny kształt, w latach 1955-1960. Ostatni remont kapitalny odcinka od ul. Westerplatte do Spornej przeprowadzono w 1976 r., a wzdłuż Strykowskiej – w 1983 r. Pozostałe odcinki zostały wyremontowane w 1991 r., za wyjątkiem ul. Franciszkańskiej, gdzie remont przeprowadzono w 2001 r. Natomiast rok budowy torowiska na ul. Warszawskiej określony jest w dokumentacji na 1960 r. Ostatnie remonty przeprowadzono w latach 2000-2001.

Ostatnim ubytkiem jest odcinek torowiska do ul. Śląskiej. Z tą trasą rozprawiono się po cichu – wstrzymano tutaj ruch w związku z remontem na innym odcinku sieci, choć nie było takiej konieczności. Teraz jednak powrót tramwajów nie jest możliwy, gdyż trasa jest fizycznie nieprzejezdna: w jednym miejscu zaasfaltowano szyny. Torowisko, wg danych MPK, powstało w 1966 r., a ostatni remont przeprowadzono w 1986 r.

Gdzie kolejne zamknięcia?

Otwarcie mówi się, że zamknięć może być więcej. Przewoźnik nie wskazuje jednak wprost, które trasy mogą być zagrożone. – Okres eksploatacji torowiska, wiążący się z jego zużyciem, uzależniony jest od wielu czynników, w tym natężenia ruchu wagonów. Dlatego trudno z wyprzedzeniem oszacować spodziewany okres bezpiecznej eksploatacji. Wszystkie odcinki torów poddawane są okresowym przeglądom i ocenie stanu technicznego. MPK-Łódź na bieżąco wykonuje szereg napraw awaryjnych i bieżących oraz czynności konserwacyjne. W przypadku konieczności podjęcia działań o szerszym zakresie naprawczym, decyzję o ich realizacji podejmuje ZDiT – mówi Agnieszka Magnuszewska, rzecznik prasowy MPK-Łódź.

Pewnie jest jedno: niektóre trasy dawno nie widziały żadnego remontu. Pojawią się pytania o torowisko na ul. Zielonej. O ile odcinek między al. Kościuszki a Żeligowskiego remontowano w latach 2012-2013, to dalszy odcinek – od Żeligowskiego do pętli przy Legionów – był remontowany w 1995 r. Natomiast, jak podaje MPK, ostatni remont kapitalny odcinka od Piotrkowskiej do Kościuszki przeprowadzono w 1972 r. (!). Jak pisała Gazeta Wyborcza, torowisko to może nie dotrwać budowy tunelu średnicowego (remont może być nieopłacalny, jeśli za chwilę trasa będzie musiała znów zostać zamknięta na kilka lat).

Wiele do życzenia pozostawia torowisko w ul. Legionów i Konstantynowskiej. Odcinek od Zielonej do al. Unii był remontowany w 1995 r., a odcinek od al. Unii do pętli Zdrowie w 1985 r. Są też pytania o stan torowiska na ul. Północnej. Jak wynika z danych MPK, ostatni remont torowiska na odcinku Zachodnia – Wschodnia był wykonany w 1989 r., a na odcinku Wschodnia – Franciszkańska w 1988 r.

Na tym tle w miarę dobrze wypada Telefoniczna. – Ostatni generalny remont torowiska na ul. Telefonicznej był wykonany w 1999 r., a poza tym tory częściowo remontowano również w 2016 r. – wylicza Magnuszewska. Według doniesień problem może być na wcześniejszym odcinku – będącym jedynym dojazdem do zajezdni tramwajowej Telefoniczna. Remont ma zostać przeprowadzony w przyszłym roku.

Torowisko w Aleksandrowskiej od Szczecińskiej do Chochoła remontowano w latach 2017-2018. Natomiast torowisko w ul. Kilińskiego od Dąbrowskiego do pętli przy dworcu Chojny remontowano w latach 2001-2004 r.

Daty podane w artykule pochodzą od MPK-Łódź