Metro ciągle modernizowane

Stacje warszawskiego metra starzeją się z mniejszą lub większą godnością – niektóre całkiem dobrze przyjmują upływ czasu. W błędzie byłby jednak ten, który sądziłby, że nic się nie zmieniło. Obiekty i urządzenia są sukcesywnie modernizowane. – To jest zadanie ciągłe. W każdym rocznym budżecie mamy zapisane środki na modernizację, ponieważ nie możemy dopuścić do takiego momentu, że się zestarzeje wszystko. Co roku jest to pokaźna kwota idącą w dziesiątki mln zł – wymiana szyn, modernizowanie systemów, oświetlenie. Inaczej metro przestałoby jeździć – mówi Jerzy Lejk, prezes Metra Warszawskiego.

Zmiany dotyczą przede wszystkim systemów bezpieczeństwa i urządzeń obsługi pasażera. Przykładowo na początku kasowniki-dziurkacze były montowane na ścianach albo poręczach. Strefę biletową zamiast szklanych wygrodzeń wyznaczała żółta linia. W 2000 r. zamontowani bramki biletowe z kołowrotkami, które są otwierane biletem z paskiem magnetycznym bądź kartą miejską. Rewolucję przyniosła II linia: tutaj są zainstalowane szklane bramki, z rozsuwanymi płatami. W ramach testów szersze bramki dla osób niepełnosprawnych bądź z bagażem mają tez pojawić się w tym roku na Politechnice.

Więcej informacji i reklam

Kolejną nowością były ekrany systemu informacji pasażerskiej. Początkowo pasażerowie nie mieli informacji o czasie pozostającym do przyjazdu następnego pociągu. Na początku peronu były jedynie stopery odliczające czas od odjazdu poprzedniego składu. Podróżni mogli obliczyć sobie szacowany czas oczekiwania w oparciu o podany na stacji rozkład. Pierwsze ekrany pojawiły się w 2006 r. na stacjach Plac Wilsona i Marymont – informowały o kierunku jazdy pociągu oraz czasie pozostającym do odjazdu pociągu wahadłowego. Później, w kolejnych latach, zainstalowano je na innych stacjach. Na zmianę czeka też statyczna informacja pasażerska, która teraz ma być ujednolicona dla dwóch linii. Zmiany na razie widać na stacji Świętokrzyska, gdzie naklejono nowe, białe oznaczenia w miejsce granatowych (efekt jednak na peronach i antresolach M1 wyszedł mocno średni – po kosztach). Na innych stacjach informacja na razie w ogóle nie uwzględnia otwarcia II linii metra.

Z czasem w metrze zaczęło też przybywać reklam. Oprócz dodatkowych nośników, pojawiały się nowe formy eksponowania treści. W 2008 r. wprowadzono na najbardziej ruchliwych stacjach infoscreeny, pozwalające na dynamiczne przekazywanie informacji z wykorzystaniem zamontowanych pod sufitem rzutników. Oprócz reklam, wyświetlane są też nowości i artykuły z prasy. Na stacjach zaczęło też przybywać lokali handlowo-usługowych, które pojawiały się w wolnych, niezagospodarowanych przestrzeniach na antresolach. Ubywać zaczęło natomiast komisariatów policji.

Na stacjach zaczęto również instalować biletomaty oraz bankomaty. Powoli ze stacji znikają z kolei telefony publiczne, co nie dziwi w dobie telefonii komórkowej. Notabene zasięg komórek po raz pierwszy został wprowadzony w 2001 r. i był stopniowo rozszerzany na kolejne przystanki. W połowie roku ma objąć natomiast tunele I linii (dla innych operatorów niż Play).

Niepełnosprawnym nieco łatwiej

Dłużej pasażerowie muszą poczekać na inne udogodnienia – początkowo zakładano, że na starszych stacjach z czasem schody zwykłe między peronem a antresolą mogą być uzupełnione ruchomymi. Jak dotąd nigdzie takiej przebudowy nie przeprowadzono i nie zanosi się, żeby w najbliższej przyszłości coś takiego miało miejsce. W większości nie zrealizowano też części przejść podziemnych, których budowę wcześniej odłożono – jedynie na Stokłosach powstało jedno wyjście ze środków prywatnych. Na Dworcu Gdańskim udało się też dobudować przejście na perony kolejowe oraz na drugą stronę torów. Także na Świętokrzyskiej po latach w związku z budową II linii metra wreszcie otwarto pełen komplet wyjść – na wszystkie narożniki skrzyżowania. Wciąż nierozwiązana pozostaje kwestia np. połączenia stacji Centrum z Dworcem Śródmieście. Notabene na stacji Centrum planowano też dodatkowe schody ruchome pośrodku peronu.

Powoli idzie też zwiększanie dostępności stacji – dodatkowe windy wybudowano na stacjach Ursynów i Racławicka, w tym roku planowane są natomiast na stacjach Imielin i Służew. Z udogodnień dla niepełnosprawnych należy wymienić też guzki przy krawędzi peronów oraz w rejonie schodów, które instalowano w 2011 r. Przy okazji też wykuto żółte pasy. W tym roku na części stacji mają też pojawić się „linie prowadzące”, wyznaczające bezpieczną ścieżkę przejścia przez teren stacji.

Wystrój stacji zasadniczo nie zmienił się. Nie wzbogacono w żaden sposób np. stacji mokotowskich, na których strona plastyczna została zrealizowana w mocno ograniczonym zakresie. Co kilka lat stropy są jedynie gruntownie czyszczone. Z drobnych zmian – wymieniono jedynie obicie ławek na stacji Ratusz, która jako jedyna w historii metra zmieniła nazwę po otwarciu (na średnio udany Ratusz Arsenał). Za zmianę w wystroju można uznać też wyłączenie z powodu oszczędności części oświetlenia na części stacji – wokół kolumn na Młocinach i Wawrzyszewie, na kolumnach na Marymoncie, na „fryzie” przy kolumnach na Dworcu Gdańskim oraz Służewie. Z powodu skarg maszynistów wyłączono też oświetlenie znad paneli zatorowych na Racławickiej.

Sterowanie i tabor

Zmieniło się też sporo od strony technicznej. Na stacjach wymieniono monitoring (teraz obraz jest dokładniejszy). Nowe jest nagłośnienie – działa w ramach dźwiękowego systemu ostrzegania. Zestandaryzowane treści zostały nagrane (wcześniej wszystkie komunikaty wygłaszali na żywo dyżurni), wprowadzono też średnio udaną możliwość czytania treści przez syntezator mowy. Na starszych stacjach zmodernizowano też oświetlenie, na kilku są natomiast testowane ledowe źródła światła.

Ponadto modernizowane są systemy odpowiedzialne za prowadzenie ruchu – Centralną Dyspozytornię przeniesiono z podziemnych pomieszczeń na Politechnice na teren STP Kabaty. Na starszych stacjach skomputeryzowano też urządzenia – wcześniej do miejscowego sterowania ruchem służyły pulpity kostkowe. Na największą zmianę metro jednak dopiero czeka – zostanie podniesiona prędkość, a ruch pociągów ma być prowadzony w oparciu o zmodyfikowany system SOP-2W (teraz wskazania SOP-u pełnią rolę pomocniczą, a odstępy wyznaczają semafory). To umożliwi częstsze kursowanie pociągów (w tej chwili w godzinach szczytu – 2 min. 30 sekund).

Najwięcej zmian zaszło w taborze. Oczywistą zmianą są nowe typy pociągów – Alstom Metropolis ’98, unowocześniona seria 81 oraz Siemens Inspiro. Poza tym wydłużono stare pociągi rosyjskie – najpierw z trzech do czterech, a następnie do sześciu wagonów (całą długość peronu). Wcześniej przez pewien czas jeździły zarówno pociągi czterowagonowe rosyjskie, jak i sześciowagonowe Metropolisy. Pasażerowie wypatrywali w tunelu świateł wjeżdżającego pociągu, by ustawić się w odpowiednim miejscu na peronie (i ewentualnie podbiec, gdy nadjeżdżał skład rosyjski). Zmieniały się też zapowiedzi – Ksawery Jasieński jest trzecim lektorem na I linii. Wycofano również w starszych pociągach komunikaty o aktualnej stacji oraz ostrzeżenia „Uwaga. Drzwi zamykają się”. Inne zmiany dotyczyły – oprócz urządzeń wspomagających pracę maszynisty – m.in. wprowadzenia paneli reklamowych, ekranów informacyjno-reklamowych, monitoringu w składach Metropolis. Przy okazji napraw głównych składy rosyjskie straciły rynienki na zewnątrz, a w środku zyskały nową podłogę. Natomiast składy Alstom Metropolis teraz powoli zyskują m.in. nowe malowanie na zewnątrz, nowe obicie siedzeń oraz okładzinę ściany za kabiną maszynisty.

Więcej o historii metra