RODO a monitoring w komunikacji zbiorowej

Rzadko poruszanym aspektem prawnym wprowadzania do ruchu pojazdów autonomicznych jest kwestia ochrony danych osobowych. Ta wydaje się istotna w związku z tym, że pojazdy bezobsługowe poruszają się m.in. na podstawie analizy otoczenia rejestrowanego przez wbudowane urządzenia. Zagadnienie to szczegółowo opisał adw. Lech Kaniszewski podczas warsztatów „Aspekty prawne autonomicznej mobilności”, jakie odbyły się w zeszłym tygodniu w Gdańsku. Wiele poruszanych tam wątków odnosi się jednak także do kamer montowanych w klasycznych autobusach czy tramwajach, bo nie ma osobnych regulacji prawnych dotyczących pojazdów autonomicznych.

Wchodząc do pojazdu, możemy godzić się na monitoring

– W zakresie ochrony danych osobowych mamy dwa reżimy prawne: prawo europejskie (znane wszystkim bardzo dobrze tzw. RODO) i krajowe (dosyć świeża ustawa o ochronie danych osobowych) – rozpoczął swoje wystąpienie prelegent. Podkreślił, że RODO wymaga, by dane te zbierać wyłącznie w konkretnych i wyraźnie określonych celach. Następnie przetwarzać należy je rzetelnie i w sposób przejrzysty, ograniczając jednocześnie ich zakres do niezbędnego minimum.

Zwrócił uwagę, że osoby, które weszły do pojazdu, zawarły umowę przewozu, na mocy której – jeśli przewoźnik zastrzegł to w swoim regulaminie – zgodziły się na działanie wewnętrznego monitoringu. Bardziej problematyczna wydaje się natomiast kwestia nagrywania wizerunku osób, które pozostają na zewnątrz pojazdu, np. przez monitoring zewnętrzny. Lech Kaniszewski podkreślał przy tym, że jeśli nagranie realizowane jest w celu np. badania wypadkowości, nie ma problemu, by zarejestrować choćby przypadkowego przechodnia. – Problem rozpoczyna się, gdyby rejestrować wszystko, co dzieje się dookoła, i przez to zbierać dane bardzo mocno wykraczające poza ten cel – podkreślił.

Automatycznie zamazywanie twarzy nie jest konieczne

Uczestnicy warsztatów mieli wątpliwości, czy nie byłoby zasadnym zastosowanie automatycznego filtra, który rozmazywałby twarze znajdujące się na filmach z kamer zewnętrznych. – U nas, na kanwie działalności GIODO [Głównego Inspektora Ochrony Danych Osobowych], wykształciło się bardzo daleko idące orzecznictwo dotyczące monitoringu. Nie jest wymagane zamazywanie twarzy bądź wymazywanie danych, które pozwoliłyby na identyfikację przypadkowych osób – odpowiedział prawnik. Nazwał przy tym monitoring jedną z najbardziej inwazyjnych form zbierania danych osobowych, co wiąże się z koniecznością dużej dbałości o sposób ich przetwarzania.

Adwokat poruszył także aspekt zbierania danych osobowych w ramach systemów księgowych, np. podczas zakupu biletu za pośrednictwem platformy internetowej, gdzie wymagane jest podanie imienia i nazwiska oraz dodatkowych informacji o pasażerze. Zauważył jednak, że wątpliwości w tym zakresie da się rozwiązać, wprowadzając do regulaminu systemu sprzedażowego odpowiednich zapisów i wymagając od użytkowników zgody na określone wykorzystanie danych.