Mobilis: Rynek autobusowy wciąż jest zmonopolizowany

– Polska, biorąc pod uwagę liczbę ludności i autobusów, jest jednym z wiodących krajów europejskich w zakresie komunikacji autobusowej – mówił podczas Kongresu Transportu Publicznego i Inteligentnego Miasta Dariusz Załuska, prezes zarządu spółki Mobilis. Wyliczał on, że podczas gdy w naszym kraju żyje 7 proc. mieszkańców Unii Europejskiej, mieszka tu 12 proc. użytkowników autobusów. Zwracał on szczególną uwagę na to, że liczba zarejestrowanych autobusów się zwiększa.

Komunikacja rozwija się praktycznie tylko w największych miastach

Mówił, że dzieje się to głównie w związku z rozwojem komunikacji miejskiej, bo segment regionalny notuje istotny spadek wielkości wolumenu świadczonych usług. Co więcej, to transport zbiorowy na terenie największych miast napędza rozwój całego sektora. – W 21 miastach żyje 25 proc. mieszkańców [miast w ogóle], a w tych samych ośrodkach operatorzy wykonują ok. 60 proc. ogółu pracy przewozowej – wyliczał prezes Mobilisa.

Stwierdził on, że jest to stan w pewnej mierze ukształtowany naturalnie, bo w najbardziej rozległych ośrodkach potrzeba skorzystania z komunikacji zbiorowej jest największa. Cały sektor transportu publicznego, którego znaczną częścią jest sektor autobusowy, w dużych miastach pochłania też większy procent wydatków budżetowych. – Średnio duże miasta wydają na komunikację ok. 10 proc. budżetu, a Warszawa – ok. 16 proc. – powiedział panelista.

Czy gminy zdążą zaktualizować plany transportowe?

Dariusz Załuska dowodził także, że można ocenić, że polski rynek jest zmonopolizowany przez spółki miejskie, bo realizują one ok. 80 proc. przewozów. – Monopol ten powstał w sposób naturalny, ale nadal jest utrzymywany mimo bardzo wyraźnych regulacji unijnych związanych z tym, że taki monopol nie może nadal istnieć – ocenił. Podkreślał też, że podmioty prywatne często nie obsługują najważniejszych połączeń w danym mieście. – W dużej mierze chodzi tu o kontrakty krótkoterminowe, na linie podmiejskie, o niższych standardach itp. – powiedział.

Zauważył on też, że rozwój komunikacji autobusowej będzie w najbliższych latach warunkowany m.in. tzw. ustawą o elektromobilności. – Tymczasem na razie nie widzę ruchów samorządów związanych z tym, czego ustawa wymaga: zgodnie z nią gminy, w których mieszka ponad 50 tys. osób, mają obowiązek modyfikacji planu transportowego. Termin na to mija w lutym przyszłego roku – przypomniał.

Problemem pozostaje finansowanie zakupów i przewozów

Wśród zagrożeń rozwoju sektora autobusowego wymienił on przede wszystkim przyczyny finansowe. Większych inwestycji wymagać będą autobusy bezemisyjne, zwłaszcza że ustawowe rozumienie tego pojęcia jest w opinii prezesa Mobilisu bardzo zawężone, bo nie obejmuje pojazdów gazowych i hybrydowych. Jest też duży nacisk polityczny na wprowadzanie bardzo drogiej dla miast tzw. komunikacji bezpłatnej (a więc opłacanej z miejskiej kasy).

Branża może natomiast upatrywać swoich szans w rozwoju miast, który przyczynia się do zwiększenia zapotrzebowania na transport. Autobus cechuje się przy tym niższą barierą inwestycyjną niż komunikacja szynowa, a dziś można korzystać z wielu rozwiązań proekologicznych, co skłania inwestorów do wyboru tego środka transportu. Ważna jest także wciąż duża dostępność środków unijnych, dzięki którym możliwa jest modernizacja floty.