Pasażerowie warszawskich autobusów już kilka miesięcy temu musieli zacząć się przyzwyczajać do rozkładów wewnątrz pojazdów na tekturowej tablicy, ślepych ekranów i wyświetlaczy, zamiast ledowej informacji pasażerskiej. Rzecz dotyczyła 361 pojazdów. Naprawa potrwa do jesieni.
Jeśli wsiadacie do autobusu, który znacie, kłopotu nie ma. Jeśli jednak jedziecie nieznaną trasą, lub – Boże broń – jesteście turystami i nie znacie Warszawy, jest duża szansa, że skończy się na pytaniu współpasażerów o kierunek i właściwy przystanek. Teoretycznie każdy stołeczny autobus ma na czole tablicę kierunkową z celem podróży, w środku ledowe tablice z trasą i kolejnymi przystankami, a nierzadko i ekrany wyświetlające kolejne przystanki. Niestety zepsuły się.
Co piąty autobus był lub jest „ślepy”
Problem pojawił się już w zeszłym roku. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę ze skali. – MZA zgłosiły zaistnienie tzw. wady systemowej dotyczącej systemów elektroniki pokładowej, w tym wyświetlaczy informacji pasażerskiej, w 361 autobusach z dostaw z lat 2012–2016 – tłumaczy nam Michał Grobelny z biura prasowego warszawskiego Zarządu Transportu Miejskiego. Wada systemowa to nie zwykła awaria. Mowa o niej wtedy, gdy dana rzecz zepsuje się w co najmniej 20 pojazdach podobnego typu z tej samej dostawy. Wtedy ZTM (organizator transportu) i przewoźnik razem próbują jakoś rozwiązać problem.
Po Warszawie codziennie kursuje ok. 1,3 tys. autobusów Miejskich Zakładów Autobusowych. Doliczając pojazdy innych przewoźników realizujących długoletnie umowy z ZTM-em, jest to ok. 1,7 tys. autobusów miejskich.
– Obecnie występują awarie wyświetlaczy w około 60 autobusach marki Solbus. Proces wymiany zakończy się jeszcze wiosną. Awarie pojawiają się także w grupie około 150 autobusów marki Solaris. W tym przypadku proces sukcesywnej wymiany zakończy się jesienią – precyzuje rzecznik Miejskich Zakładów Autobusowych, Adam Stawicki.
Problem łańcuchowy
Kłopot dotyczy urządzeń firmy Novamedia. Na rynku jest kilka firm, które produkują elektronikę do systemu informacji pasażerskiej w pojazdach. To u nich sprzęt zamawiają producenci autobusów. Realizując dostawy muszą spełnić wymagania zamawiającego, a te w Warszawie są zwykle bardzo wysokie.
Ostatecznie organizator transportu (ZTM) wymaga od przewoźnika określonego standardu informacji pasażerskiej. Przewoźnik, kupując autobusy, wymaga od producenta odpowiedniej jakości urządzeń, by spełnić standardy organizatora. Producent autobusów szuka firmy lub rozwiązań kilku firm, które pozwolą mu spełnić zawarte w przetargu wymagania przewoźnika. Gdy urządzenia padną, kłopot mają wszyscy, z pasażerami na końcu.
Solbusami MZA musiały zająć się samodzielnie. Pod koniec zeszłego roku przewoźnik rozstrzygnął przetarg na wymianę systemu informacji pasażerskiej w 47 autobusach producenta, który jakiś czas temu, w efekcie kłopotów finansowych, zakończył działalność. Urządzenia dostarczy firma R&G, a przewoźnik zapłaci za to prawie 5,5 mln zł.
Produkt nie sprawdził się w trudnych warunkach ruchu
Mateusz Figaszewski, odpowiedzialny w Solarisie za kontakty z mediami i dział związany z elektromobilnością wyjaśnia, że kłopot nie polega na tym, że nagle w całym autobusie przestają działać wszystkie urządzenia. Rzecz dotyczy głównie sterowników i software’u odpowiedzialnych za system informacji pasażerskiej.
– Krok po kroku usprawniamy kolejne urządzenia poddostawcy, w których wystąpiła awaria i które są zamontowane w naszych autobusach. W naszym przypadku chodzi łącznie o 175 pojazdów z dostaw w latach 2014–2016 r. Częściowo robimy to we własnym zakresie, korzystając z umiejętności naszych inżynierów i specjalistów serwisowych, częściowo polegamy na pomocy firmy Macro-System – wyjaśnia. – Ponieważ kłopot dotyczy głównie oprogramowania i sterowania systemem, nie wymieniamy wszystkich urządzeń. Te, które są sprawne pozostają w autobusie lub je naprawiamy. W innych przypadkach wymieniamy je na nowe dostarczane przez Macro-System – dodaje.
– Problemy z awaryjnością urządzeń pojawiały się już przed rokiem 2018, natomiast na bieżąco radził sobie z nimi serwis techniczny producentów – tłumaczy Stawicki. Ogólnie zaznacza, że „przyczyny zawodności wyświetlaczy związane były z zastosowaniem przez dostawców autobusów nowego produktu, który nie sprawdził się w trudnych warunkach ruchu w Warszawie”. Cały proces wymiany lub naprawy urządzeń w autobusach Solarisa powinien potrwać do końca września. – Nowe urządzenia montowane w autobusach obecnie nie stwarzają już problemów technicznych – zapewnia rzecznik MZA.
Kary idą w dziesiątki tysięcy złotych
Cała wielka awaria pociąga za sobą rzecz jasna – i to na każdym wspomnianym wcześniej poziomie – kary. ZTM nalicza je MZA od końca grudnia. Choć określenie ich pełnej wysokości jest skomplikowane. Pojedyncze awarie wpływają na korektę stawki za wozokilometr w danym miesiącu. W przypadku wady systemowej kara to wielokrotność stawki za wozokilometr liczona za każdy autobus jeżdżący z wadą. – Jesteśmy obecnie na etapie podliczania kar za styczeń i luty. Mogę jedynie podać, że za dni 27-31 grudnia naliczyliśmy MZA ponad 27 tys. zł kar za łącznie 910 przypadków kursowania autobusów z niedziałającymi wyświetlaczami – wskazuje Grobelny.
Na styku MZA – producenci również konieczne będą rozliczenia. Figaszewski zaznacza, że Solaris usprawnia systemy informacji pasażerskiej na własny koszt i rzecz jasna będzie potem próbował się rozliczać z Novamedią. Jednocześnie producent zwrócił się z prośbą do MZA i ZTM aby w okresie przejściowym znaleźć akceptowalny dla wszystkich stron kompromis w kwestii nienaliczania ewentualnych kar, ale tu firmę, przewoźnika i miejskiego organizatora czekają zapewne długie rozmowy.
Zapisz się do newslettera:
