Ubezpieczenia: Polisy dla elektrobusów tańsze nie będą

Ubezpieczenia nowego taboru, w szczególności autobusów elektrycznych, niesie ze sobą pewne ryzyko. Doświadczenie europejskiego, a zwłaszcza – polskiego rynku w tym zakresie jest niewielkie. – Składka za OC dla autobusu mieści się dziś w bardzo szerokich widełkach – od 900 do ponad 5 tysięcy złotych. Jej wysokość zależy od indywidualnej szkodowości i od warunków użytkowania (te dwa czynniki często idą w parze). Jeśli jeździmy autobusami po dużym mieście w intensywnym ruchu ulicznym, z korkami i koniecznością częstego manewrowania – siłą rzeczy zdarzeń jest więcej, a składka jest wyższa – tłumaczył Podborny mechanizm ustalania składki.

Ubezpieczenie możliwe, ale drogie

Napęd elektryczny w autobusie, jeśli chodzi o OC, z punktu widzenia ubezpieczyciela niewiele zmienia w zakresie ryzyka. Przełom może przynieść dopiero w przyszłości wprowadzenie autobusów autonomicznych – ograniczenie możliwości kolizji sprawi, że wysokość składki się zmniejszy. – Myślę jednak, że nie jest to możliwe już teraz. Przeszkodą jest, między innymi, średnia wartość szkody komunikacyjnej, która rok w rok rośnie mniej więcej o 1000 zł i dziś wynosi ok. 7000 zł. W przypadku autobusów pułap jest wyższy: jeśli autobus uderzy w samochód, konsekwencją będzie nie zarysowany lakier, ale co najmniej wgnieciona karoseria – wyjaśnił. Nic więc dziwnego, że ubezpieczyciele wyceniają ryzyko zupełnie inaczej. Ubezpieczenia OC będą zatem drożeć.

Nieco inaczej ma się sprawa, jeśli chodzi o ubezpieczenie autocasco (AC). Oprócz indywidualnej szkodowości i warunków użytkowania stawka zależy także od wieku pojazdów. Gdy autobusy są starsze i wyeksploatowane, stawka jest wysoka. – Ubezpieczyciel musi wtedy podwyższyć składkę za pomocą stawki, by mieć pieniądze na wypłatę typowych odszkodowań zderzeniowych. W przypadku nowych pojazdów ich wartość jest wyższa, więc zakład może sobie pozwolić na niższą stawkę – twierdził broker.

Jak dotąd Podbornemu udało się znaleźć ochronę ubezpieczeniową dla wszystkich przedsiębiorstw, które chciały ubezpieczyć autobusy elektryczne. Rachuby na zmniejszenie kosztów ubezpieczenia nie mają jednak podstaw. – Obniżenie samej stawki AC jest możliwe: jeśli kupujemy pakiet nowych autobusów o dużej wartości, stawka spada. Jednak, skoro rośnie wartość floty, również składka pójdzie w górę. Ostatecznie wydamy więc na ubezpieczenie więcej – nie pozostawił wątpliwości ekspert.

Przetarg: Najlepiej negocjować

Właściciele flot autobusowych muszą zamawiać ochronę ubezpieczeniową w drodze przetargu. W ocenie Podbornego podstawa sukcesu to dobry opis przedmiotu zamówienia. – Można popełnić wiele błędów, jeśli nie uwzględni się w OPZ cech typowych dla autobusów elektrycznych. Ubezpieczalnie mają w swoich Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia sporo wyłączeń., które mogą być tu bardzo istotne. Należy poświęcić im szczególną uwagę i sprawdzić, czy nie ma w nich niczego, co mogłoby istotnie ograniczyć odpowiedzialność ubezpieczyciela w przypadku szkody – radził broker. Co więcej, w miarę nabierania doświadczeń w ubezpieczaniu takiego taboru lista wyłączeń będzie się wydłużała.

Przetarg nieograniczony jako tryb udzielania zamówienia jest obarczony największym ryzykiem popełnienia błędu. – Podczas postępowania otrzymujemy wiele pytań, na które odpowiadamy, nie wiedząc, czy nasza odpowiedź nam pomoże, czy zaszkodzi. Kiedyś udzielałem odpowiedzi na pytania z 10 źródeł, a na zakończenie w przetargu wpłynęła tylko jedna oferta. Dlatego sugeruję stosowanie wszelkich trybów negocjacyjnych – argumentował Podborny.

– Zauważam trend przykładania dużej wagi do kryteriów pozacenowych, np. do rozszerzania odpowiedzialności o konkretne ryzyko. Można tu wpaść w pułapkę: to my powinniśmy określić zakres ubezpieczenia, a następnie skoncentrować się na uzyskaniu jak najkorzystniejszej ceny – uzupełnił.

Wybór na rynku – ograniczony

W Polsce, jak wyliczył Podborny, działają obecnie 33 towarzystwa ubezpieczeń, oferujące polisy komunikacyjne. – Od 2009 r. rynek się kurczy: jedni ubezpieczyciele łączą się ze sobą, inni wycofują się z polskiego rynku, jeszcze inni na niego wchodzą. Dla porównania – w Niemczech działa ich 400, co nawet jeśli wziąć poprawkę na wielkość obu krajów, jest ogromną dysproporcją – mówił przedstawiciel EIB.

Ubezpieczycieli zainteresowanych ubezpieczeniem flot komunikacyjnych jest jeszcze mniej (od 8 do 10). – Polski rynek tworzą też oddziały ubezpieczalni zagranicznych, a także notyfikowane w Polsce zakłady ubezpieczeń z państw członkowskich UE – ale one zupełnie nie zajmują się komunikacją. Rynek nie jest więc szeroki. Największy gracz to PZU – jego przewaga się kurczy, ale wciąż ma 33% udziału – kontynuował.

W 2015 r. według Podbornego ubezpieczenia komunikacyjne stanowiły ponad połowę rynku, jeśli mierzyć to wysokością składek. W 2016 r. wartość ta wzrosła do 60%, a w 2017 r. – do niemal dwóch trzecich. Powoduje to, że wszelkie ruchy na rynku polis komunikacyjnych szybko rzutują na resztę branży. Na innych, rozwiniętych rynkach polisy komunikacyjne stanowią ok. 20-30%.

Obniżek nie będzie przez kilka lat

W 2017 r. polski rynek ubezpieczeń komunikacyjnych urósł o prawie 18%. – Za ten wzrost odpowiadają dwie grupy: najpopularniejsza w Polsce grupa dziesiąta (OC dla posiadaczy pojazdów mechanicznych – składki w porównaniu z rokiem poprzednim wzrosły o niemal 3 mld zł) i trzecia – autocasco (wzrost o ponad miliard). W tym samym czasie grupa ósma i dziewiąta, czyli wszelkiego rodzaju ubezpieczenia mienia od żywiołów, zanotowały wzrost tylko o 690 mld zł – przytaczał dane Podborny. Wzrost portfela wynikał raczej z podwyżek cen, niż ze wzrostu ilościowego. Wysokość odszkodowań wzrosła w tym czasie tylko o 6% (także i tu odpowiadały za to głównie ubezpieczenia komunikacyjne).

– Oznaczato, że zakłady ubezpieczeń nareszcie poprawiły swój wynik techniczny, czyli zaczęły osiągać zysk z działalności ubezpieczeniowej – wyjaśnił broker. – Przez ostatnie 3 lata mieliśmy do czynienia z dynamiczną podwyżką składek ubezpieczeń komunikacyjnych, której powodem był właśnie ujemny wynik techniczny, od lat notowany przez zakłady. W ubiegłym roku grupa 10 po raz pierwszy od dawna przyniosła dla całego rynku wynik 480 mln zł na plusie, a 3 – 440 mln zł (tu akurat rok wcześniej wynik też był dodatni, ale wynosił tylko 30 mln zł). Ubezpieczenia już na siebie zarabiają, ale na razie zakłady odrabiają straty poniesione w poprzednich latach, nie należy się więc spodziewać, że składki zaczną w najbliższym czasie spadać – przewidywał Podborny. Nie można jednak wykluczyć wojny cenowej – właśnie wieloletnie konkurowanie wysokością składki było przyczyną ujemnego wyniku w poprzednim okresie. Zdaniem dyrektora z EIB polski rynek ubezpieczeń jest bardzo zmienny, należy więc się z tym liczyć, choć rozsądek nakazywałby ubezpieczycielom takiej wojny nie rozpętywać.