Translohr: Tramwaj, trolejbus czy autobus?

W przeciwieństwie do innych technologii autobusów torowych, pojazd taki może poruszać się tylko tam, gdzie poprowadzi go wspomniana szyna (nie posiada on urządzeń umożliwiających sterowanie). Ponadto, pobiera on pantografem energię elektryczną z przewodów sieci trakcyjnej, tak jak funkcjonuje to w przypadku standardowych tramwajów. Pomimo tego, pojazd może poruszać się także na krótkich odcinkach przy wykorzystaniu energii zmagazynowanej we własnych bateriach.

Wśród zalet technologii Translohr wymieniane są: niższe koszty inwestycji (niż w przypadku torowiska tramwajowego), mniejsza emisja hałasu podczas jazdy pojazdu w porównaniu z tramwajami, zdolność do pokonywania sporych wzniesień w porównaniu do standardowych tramwajów, jak również możliwość mijania się „o włos” pojazdów jadących z przeciwnych kierunków (ze względu na jazdę tylko wzdłuż szyny prowadzącej nie ma niebezpieczeństwa, że naruszą one swoją skrajnię lub dojdzie do zderzenia – co mogłoby się zdarzyć w przypadku zwykłych autobusów). Ponadto pojazdy takie są łatwo dostępne dla osób niepełnosprawnych.

Jako wady przedstawiane są większe koszty utrzymania infrastruktury – na nawierzchni tworzą się koleiny ze względu na fakt, że ogumione koła wykorzystują wciąż tę samą powierzchnię drogi. Ponadto komfort jazdy nie jest najwyższy. System ma być także podatny na wykolejenia, do których dochodziło w Tiencinie i w Padwie. Jako wada wskazywany jest także brak alternatywy wobec Lohr Industrie jako producenta taboru, który w obliczu braku konkurencji może dyktować ceny miastom, inwestującym w takie przedsięwzięcie. Zupełnie inna sytuacja jest w przypadku podmiotów zajmujących się dostawami tramwajów czy autobusów.

Pierwszy system Translohr powstał we francuskim mieście Clermont-Ferrand. Decyzję o jego budowie podjęto w 2001 r., kiedy to największy pracodawca w tej miejscowości, producent opon Michelin, zaprotestował przeciwko planom budowy konwencjonalnego tramwaju. Obecnie funkcjonuje jedna linia Champratel – La Pardieu Gare, o długości 14,2 km, uruchomiona w latach 2006-2007. Jeździ na nich 26 pojazdów STE4 - od uruchomienia w 2006 r. przejechały one 13 mln kilometrów i przewożą średnio ponad 65 tys. pasażerów dziennie. Obecne plany zakładają także budowę linii Champratel – Les Vergnes oraz Royat Allard – 1er Mai. Eksploatowane jest 20 pojazdów Translohr, zamówionych w 2005 r.

We włoskiej Padwie funkcjonuje jedna linia „tramwaju” w systemie Translohr. Liczy ona 10,3 km długości i ma 24 przystanki. Jeździ po niej 16 pojazdów. Zbudowano ją w latach 2003-2005, a ostatecznie otwarto w 2007 r. (początkowo liczyła 6,7 km długości, przedłużono ją w 2009 r.). Obecnie w budowie jest druga linia, której docelowa długość to 12,6 km (25 przystanków). Dalsze plany zakładają konstrukcję kolejnej linii, o długości 5,4 km (12 przystanków).

Tramwaje Translohr jeżdżą także w miejskiej części Wenecji – Mestre. Budowę rozpoczęto w 2004 r., a zakończono pod koniec 2010 r. Linia T1 łączy Favaro Veneto z Mestre. Liczy ona 6,3 km długości. Obsługiwana jest przez 20 pojazdów STE4.

W chińskim Tiencinie do 1972 r. funkcjonowały zwykłe, tradycyjne tramwaje. Obecnie funkcjonujący system w technologii Translohr został uruchomiony w 2007 r. Uznawany jest on za część tamtejszej sieci metra oraz jedno z rozwiązań narastającego problemu kongestii. Obecnie linia liczy 8 km długości i jest używana do obsługi przewozów z i do strefy Tianjin Economic Development Area (TEDA) – biznesowej części dzielnicy Tanggu. Zbudowano ją nakładem 500 mln juanów. Plany mówią o budowie nawet 70 km podobnej infrastruktury.

System Translohr wykorzystywany jest także w Szanghaju. Linię uruchomiono na początku 2010 r. Liczy ona 10 km długości i posiada 15 przystanków. Obecnie w budowie jest kolejna linia, również o długości 10 km. Władze Szanghaju zdecydowały się na wybór tego rozwiązania ze względu na górzystą okolicę. Dzięki zastosowaniu technologii Translohr, pojazdy mogą trasę tę pokonywać o wiele łatwiej, niż gdyby był to standardowy tramwaj. Linia obsługiwana jest przez 9 niskopodłogowych, klimatyzowanych pojazdów.

W Paryżu niedawno powstała jedna linie tramwajowe, która wykorzystuje technologię Translohr, a druga jest w budowie. Pierwsza z nich połączyła Saint-Denis z Sarcelles. Została ona ukończona w lecie 2013 r. Liczy 6,6 km długości i jest obsługiwana przez 15 pojazdów STE3. Druga linia ma połączyć Châtillon - Montrouge i Viroflay-Rive-Droite (południe Paryża). Będzie ona liczyć 14 km długości i posiadać 21 przystanków. Ma na niej jeździć 30 pojazdów STE6.

Jaki to wszystko ma związek z polskim transportem publicznym? Otóż wykorzystanie technologii Translohr było brane pod uwagę podczas przygotowywania koncepcji powrotu tramwajów do Olsztyna. Ostatecznie nie zdecydowano się na przyjęcie takiego rozwiązania. Szczegółowo na temat jego zalet i (o wiele liczniejszych) wad można poczytać na stronie Forum Rozwoju Olsztyna (link) i blogu Olsztyńskie Tramwaje (link).