Zurych pojawia się często jako jeden z przykładów dobrze zorganizowanego transportu miejskiego z przemyślaną infrastrukturą. Najlepszą wizytówką jest jego popularność – według informacji zamieszczonych na oficjalnej stronie ZVV obsługującego za transport na tym obszarze, co najmniej połowa mieszkańców miasta wybiera poruszanie się transportem publicznym. Jego ciekawym elementem jest S-Bahn, system szybkiej kolei miejskiej, który wszedł w obszar działalności regionalnego systemu transportu publicznego w 1990 r., choć oczywiście wiele tras było obsługiwanych już wcześniej.
Jeszcze w latach 50. i 60. XX w. nieco dalsze podróże w regionie Zurychu realizowano poprzez transport prywatny. Podmiejskie pociągi nie były kuszącą alternatywą, osiągając prędkość zaledwie 40 km/h i kursując średnio co godzinę. Nie była to jedyna wada komunikacji – podróże tramwajem czy autobusem wymagały osobnego biletu. Większość tras kończyła się na głównym dworcu w Zurychu, co oznaczało wiele przesiadek.
Potrzeba zmianPierwsze zmiany nadeszły w latach 70. To wtedy, na skutek rosnącej świadomości dotyczącej smogu i zanieczyszczeń powietrza, pojawił się pomysł wybudowania metra oraz podmiejskiego systemu szybkiej kolei. Pomysł poddano referendum, które go odrzuciło. Rozpoczęto zatem prace nad systemem S-Bahn.
Projekt rozrósł się i przeszedł w zintegrowaną koncepcję operacyjną, obejmującą skoordynowany rozkład regularnych przewozów na wszystkich liniach kolejowych w rejonie Zurychu, a także nową linię średnicową po dworcem głównym i centrum miasta. O tym w 1981 r. również zadecydowało referendum, tym razem pozytywnie.
S-Bahn zaczął kursować 27 maja 1990 r. Na budowę przeznaczono około 500 mln franków szwajcarskich. W 2014 otwarto tunel Weinberg, który pozwolił na dalsze usprawnienie systemu. Obecnie podmiejska kolej w Zurychu to ponad 30 linii.
Ocena ostatnich 20 latPodmiejska kolej w Zurychu była głównym tematem analizy przeprowadzonej przez szwajcarski Urząd Rozwoju Terytorialnego (ARE) na temat dawnych transportowych inwestycji infrastrukturalnych i ich efektów. Badanie to było skoncentrowane na skutkach terytorialnych funkcjonowania S-Bahnu w Zurychu w ciągu ostatnich 20 lat i zmianach, które zaszły dzięki temu na tym obszarze. Celem było sprawdzenie, czy poprawa oferty transportowej w dużej przestrzeni aglomeracyjnej spowodowała zagęszczenie urbanistyczne, czy raczej doprowadziła do rozproszenia obszarów mieszkalnych.
W badaniu wzięto pod uwagę trzy czynniki: modyfikacje systemu transportowego i skutki bezpośrednie, które przekładają się na jakość usługi; potencjał danych regionów i ogólne warunki oraz postępowanie podmiotów (władze i prywatna gospodarka).
Pozytywne efekty nowej ofertyPo przeanalizowaniu wszystkich czynników, na przykładzie 14 regionów badawczych, podano konkretne wyniki. S-Bahn w Zurychu, który wszedł do eksploatacji w 1990 roku, regularnie zapewniał ruch regionalny z podstawową usługą. Przekształcenie dworca głównego w stację tranzytową pozwoliło na stworzenie linii średnicowych. Dostęp do autobusów i koordynacja taryf są również częścią ulepszeń oferty.
W przeciwieństwie do rozbudowy krajowej sieci drogowej, narzuconej w latach 60. i 70., otwarcie kolei podmiejskiej nastąpiło w okresie recesji. S-Bahn zachęcał do przekształcania starych terenów przemysłowych, zlokalizowanych w mieście lub na peryferiach, w nowe obszary mieszkalne i usługowe, a tym samym powodował zagęszczenie urbanistyczne tych terenów, na ogół zlokalizowanych w pobliżu stacji.
Pionierski szwajcarski projekt „S-Bahn” w regionie Zurychu. Jakie były korzyści? – taką prezentację Williegp Hüslera, inżyniera i eksperta w dziedzinie mobilności oraz delegat Szwajcarii w Europejskim Programie Współpracy w Dziedzinie Badań Naukowo-Technicznych (COST) w domenie Transportu i rozwoju miast (1993-2015) będzie można zobaczyć na tegorocznym Polish-Swiss Innovation Day.
Polish-Swiss Innovation Day to cykl niekomercyjnych konferencji tematycznych organizowanych od 2015 roku przez Ambasadę Szwajcarii oraz Polsko-Szwajcarską Izbę Gospodarczą.
W tym roku wydarzenie odbywa się pod hasłem „Zrównoważona mobilność w Polsce i Szwajcarii – Efektywne rozwiązania w transporcie publicznym i towarowym, wspomagające rozwój aglomeracji” i zostanie zorganizowane w formule wirtualnej już 3 listopada. Darmowa rejestracja możliwa jest TUTAJ.
Celem konferencji jest umożliwienie wymiany doświadczeń między Polską i Szwajcarią w obszarach kluczowych dla rozwoju społeczeństwa i wymagających innowacyjnych rozwiązań. Uczestnikami tej wymiany są zarówno instytucje publiczne jak i prywatne.