(Po)wolne centrum – Poznań rozszerza Strefę 30

Zmiany, zmiany

Pierwszy etap Strefy 30, który obejmuje trzy główne ulice centrum – Św. Marcin (od al. Niepodległości do al. Marcinkowskiego), Ratajczaka (od 27 Grudnia do Ogrodowej) i pl. Wolności, ma zostać oddany do użytku do końca września. Zwężane są pasy ruchu dla samochodów, pojawiają się nowe ścieżki rowerowe i kontrapasy. Ze skrzyżowań znikną światła, powstaną dodatkowe przejścia dla pieszych. Odzyskana zostanie przestrzeń chodników – miejsca parkingowe znajdą się w obrębie dzisiejszej jezdni, zaś rowerzyści przejadą między zaparkowanymi samochodami a chodnikiem.

W dalszej perspektywie Strefa ma objąć teren w obrębie ulic Królowej Jadwigi, al. Niepodległości, Solna, Małe Garbary, Garbary. Wszyscy użytkownicy ruchu będą musieli przyzwyczaić się do nowej sytuacji. Póki co prace związane z wprowadzaniem strefy spotykają się z ostrą krytyką – jest to, co by nie było, kolejne poważne utrudnienie ruchu w centrum miasta. – Wprowadzenie Strefy nałożyło się w Poznaniu z utrudnieniami spowodowanymi remontami w kliku kluczowych punktach, to wpłynęło na początkową negatywną ocenę i próbę zrobienia z rowerzystów kozłów ofiarnych zmian. Dostrzegając korzyści Strefy, radni krytykowali sposób wprowadzenia rozwiązań. Można było uniknąć częściowego chaosu, prowadząc spójną politykę informacyjną, której po prostu zabrakło i niestety ciągle brakuje. Choć warto odnotować akcję Straży Miejskiej, w której rowerzyści nie są karani a informowani o nowych zasadach – mówi Tomasz Dworek, radny Starego Miasta, dziennikarz.

Sprawdzony pomysł

W Niemczech pierwsze strefy powstawały trzydzieści lat temu. W ciągu ostatnich dwóch dekad wprowadziły je też inne państwa zachodnie. Powstała ogólnoeuropejska inicjatywa „30 km/godz – ulice przyjazne życiu!”, której celem jest poprawa bezpieczeństwa najbardziej zagrożonych uczestników ruchu poprzez wprowadzenie ograniczenia prędkości do 30km/h na terenach zabudowanych i na terenie osiedli mieszkaniowych.

Autorzy tekstu inicjatywy przekonują, że wprowadzenie stref 30 pomogłoby w osiągnięciu unijnych celów dotyczących bezpieczeństwa ruchu i ochrony środowiska. Zgromadzone dane wskazują na to, że takie ograniczenie prędkości skutecznie zmniejsza liczbę śmiertelnych wypadków drogowych. Przy zderzeniu samochodu z pieszym przy prędkości ok. 50 km/h szanse przeżycia są 30%. Przy 30 km/h rosną do około 90%. Mniejsza prędkość redukuje poziom hałasu i emisji CO2, dodatkowo – co może wydawać się paradoksalne – usprawnia przepływ ruchu. Jeśli zasada ograniczenia prędkości na wspomnianych terenach weszłaby w życie w UE, władze lokalne musiałyby ubiegać się o zgodę na podniesienie prędkości, wykazując, że większa prędkość na danym odcinku pozwala zachować bezpieczeństwo ruchu. Władze musiałyby także wdrażać alternatywne metody poprawy bezpieczeństwa ruchu. W Polsce organizacją wspierającą „30 km/godz – ulice przyjazne życiu!” jest „Poznańska Masa Krytyczna” i łódzka „Fundacja Normalne Miasto – Fenomen”.

Plusy i minusy

Niewątpliwie ogromną zaletą wprowadzenia strefy ograniczenia prędkości jest podniesienie poziomu bezpieczeństwa, usprawnienie ruchu transportu zbiorowego oraz, na co wskazuje Rada Osiedla Stare Miasto, podniesienie komfortu życia ludzi mieszkających w sąsiedztwie, między innymi poprzez obniżenie poziomu hałasu. – Przyjazna przestrzeń to taka, w której dobrze się mieszka i wygodnie podróżuje i miło przebywa, dlatego zmiany muszą być uzupełnione o „umeblowanie ulic” ławkami, zielenią, oświetleniem – mówi Maria Sokolnicka-Guzek, członkini Rady.

Rola małej architektury, takiej jak klomby z kwiatami, ławki, wyniesione skrzyżowania, miejsca parkingowe ulokowane naprzemiennie po obu stronach ulicy czy stojaki rowerowe, to także wymuszenie zdjęcia nogi z gazu. Ograniczenie prędkości jest przez społeczników postrzegane jako kompromis: część przestrzeni zwracamy pieszym, zapewniamy rowerzystom komfort i poczucie bezpieczeństwa, ale nie zamykamy wszędzie ruchu samochodowego. – Rowerzyści stali się w centrum pełnoprawnymi uczestnikami ruchu drogowego, w wielu punktach poszerzono chodniki do tej pory zajmowane przez ścieżki, a sami rowerzyści mogę bezpiecznie poruszać się po wyznaczonych trasach – mówi Tomasz Dworek.

Rada Osiedla stara się, by za uspokojeniem ruchu poszły inne, jakościowe zmiany. Wspólnie z Urzędem Miasta chce doprowadzić do sytuacji, w której przyjaźniejsza przestrzeń wzbudzi w dawnych handlowych ulicach starówki nowy blask, mieszkańcy poczują ponownie wysoki komfort zamieszkania w samym sercu miasta, a odwiedzający zachwycą się różnorodnością Starego Miasta.

Zmiany budzą również obawy. Pojawiają się głosy, że zwężenie ulic tylko w obrębie centrum, w dodatku realizowane na dużą skalę, wcale nie musi poprawić przepływu ruchu. Samo obniżenie prędkości nie jest tu aż tak istotne. Chodzi o to, że kierowcy stoją w korkach w innych częściach miasta, nowe ulice mogą nie podołać potrzebom ruchu spływającego do centrum.