Partnerzy serwisu:
Prawo & Finanse

Betonowania rynku ciąg dalszy – nowelizacja ustawy o transporcie publicznym

Dalej Wstecz
Data publikacji:
15-01-2018
Tagi geolokalizacji:

Podziel się ze znajomymi:

PRAWO & FINANSE
Betonowania rynku ciąg dalszy – nowelizacja ustawy o transporcie publicznym
Fot. MOs810, lic. CC A-SA 4.0/GNU
Podczas wtorkowych obrad sejmowej komisji infrastruktury, przedstawiciele zrekonstruowanego już Ministerstwa Infrastruktury przedstawili nowy projekt zmian w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym. Upubliczniony poza oficjalnym trybem prowadzenia prac legislacyjnych dokument, istotnie różni się od projektu sprzed półrocza i – wbrew deklaracjom ministerialnych urzędników – w żaden sposób nie upraszcza istniejących przepisów ani nie rozwiązuje problemów lokalnego transportu zbiorowego w Polsce.

Mimo że ustawa o publicznym transporcie zbiorowym weszła w życie 7 lat temu, to już dwukrotnie przesuwano jej vacatio legis w zakresie finansowania dopłat do biletów ulgowych. Motywowane jest to twierdzeniem, że w sytuacji braku aktywności samorządów w organizowaniu komunikacji pozamiejskiej, mechanizm tych dopłat (wynoszących w sumie ok. 650 mln zł rocznie) stanowi główny sposób finansowania transportu lokalnego, który przeżywa coraz większy regres.

Dyskusja nad projektem zmian do tej pory odbywa się niemal w całości pod dyktando przewoźników będących beneficjentami istniejącego systemu. Kolejne wersje proponowanych przez ministerstwo zmian są publikowane poza formalnym procesem legislacyjnym, autorzy poszczególnych zapisów pozostają anonimowi, a głównymi podmiotami, które konsultują z rządem kolejne projekty są przewoźnicy i stowarzyszenia samorządów. Dopiero na wtorkowe posiedzenie komisji infrastruktury jako jedyny przedstawiciel organizacji społecznych zaproszony został Rafał Górski z Instytutu Spraw Obywatelskich. Nie sposób zatem pozbyć się wrażenia, że projektowane zmiany prawne mają głównie zabezpieczyć interesy dotychczasowych beneficjentów oraz samorządów, które nie chcą angażować się organizacyjnie i finansowo w organizację lokalnego transportu pozamiejskiego.

To wrażenie potęgują przedstawione propozycje. Według nich, dotychczas funkcjonujący przewoźnicy z danego województwa mają być wyjątkowo uprzywilejowani przy przyznawaniu umów na świadczenie usług publicznych w zakresie transportu zbiorowego, otrzymując dodatkowe kryterium oceny ich oferty z wagą 60%. Jest to zapis nie tylko sprzeczny z prawem unijnym, ale i ze zdrowym rozsądkiem. W skali kraju istnieje wielu przewoźników oferujących swoje usługi poza województwem, w którym są zarejestrowani. Nowe zapisy w praktyce odbierają im możliwość realizacji przewozów i będą tylko pogłębiać „komunikacyjne białe plamy” na granicach województw.

Jednocześnie samorządom próbuje się odebrać możliwość premiowania przewoźników oferujących nowoczesne autobusy. W przypadku komunikacji miejskiej, urzędnicy Ministerstwa Infrastruktury chcą wręcz całkowicie „zabetonować” rynek, nakazując samorządom podpisywanie umów wyłącznie na całą sieć komunikacyjną w danym mieście, zarazem skracając maksymalny czas trwania umowy do 5 lat. Zapis taki jest szczególnie korzystny dla zasiedziałych, komunalnych przewoźników, eliminując możliwość konkurencji o kontrakty na obsługę komunikacji miejskiej dla podmiotów prywatnych, mimo że – jak pokazuje praktyka – oferują oni wyższej jakości usługi za niższe stawki.

Pomimo problemów z integracją systemów transportowych, nowe zapisy ustawowe jeszcze mocniej uwypuklają istniejący podział na komunikację miejską i pozostałe rodzaje transportu publicznego. Z drugiej strony, proponowane zapisy o obowiązku tworzenia planów transportowych dla każdej jednostki samorządu terytorialnego w Polsce, wraz ze sztywnym określeniem w nim wszystkich tras, jakie mają być obsługiwane transportem zbiorowym, całkowicie paraliżują możliwość sprawnego dopasowania rozkładu jazdy. Do zmiany trasy linii autobusu w wielkim mieście oraz w małej gminie wiejskiej, konieczne będzie – według projektowanej ustawy – podjęcie przez radnych uchwały o aktualizacji planu transportowego.

Nowy projekt powiela również dotychczasowe błędy i utrzymuje istniejące praktyki o charakterze patologicznym. Urzędnicy ministerialni z uporem forsują zapisy o „pakietach linii komunikacyjnych”, które są niczym innym, jak mechanizmem wymuszającym na przedsiębiorcach pokrywanie deficytu na liniach nierentownych zyskiem z linii komercyjnych. Mechanizm ten, stanowiący zaprzeczenie definicji „służby publicznej”, od lat powoduje sukcesywne wycofywanie się przewoźników (w szczególności powstałych w wyniku prywatyzacji Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej) z linii lokalnych na rzecz wykonywania wyłącznie kursów dalekobieżnych i przewozów szkolnych. Nowy projekt przewiduje utrzymanie dopłat do biletów ulgowych również na liniach o charakterze komercyjnym, co trudno traktować inaczej niż jako ukłon w stronę przewoźników „busowych” z Polski wschodniej.

Jak wspomniano wcześniej, przedstawiony we wtorek projekt i dyskusja nad nim nie stanowiła formalnych konsultacji społecznych. W obliczu sztywnych (i niemożliwych do spełnienia) terminów wejścia w życie projektowanych przepisów, oznacza to że najprawdopodobniej nowa ustawa o publicznym transporcie zbiorowym będzie procedowana w pośpiechu, co nie sprzyja powstawaniu dobrego prawa. Dobre prawo w tym przypadku oznacza głęboką rewizję istniejącego systemu, polegającą na zmniejszeniu liczby organizatorów transportu i ułatwieniu delegowania zadań w tym zakresie samorządom wyższego szczebla, uproszczenie systemu ulg na przejazdy oraz zapewnienie samorządom stabilnych źródeł finansowania usług w zakresie transportu publicznego przy jednoczesnym umożliwieniu prywatnym podmiotom konkurencji „na rynku” połączeń o charakterze komercyjnym i „o rynek” połączeń o charakterze służby publicznej.

Bartosz Jakubowski
Ekspert CA KJ ds. transportu, absolwent informatyki i ekonometrii na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu. Analityk rynku transportu zbiorowego

Komentarz ukazał się na stronie Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego
Tagi geolokalizacji:

Podziel się z innymi:

Zobacz również:

Pociągi przyspieszą do 160 km/h z jednym maszynistą

Prawo & Finanse

Pociągi przyspieszą do 160 km/h z jednym maszynistą

Jakub Madrjas 24 października 2023

Volvo Buses ze zleceniem na 50 elektrobusów dla Edynburga

Komunikacja

Volvo Buses ze zleceniem na 50 elektrobusów dla Edynburga

Witold Urbanowicz 05 października 2023

Kongres Czystego Powietrza już w marcu!

Prawo & Finanse

Ustawa o PTZ: Jakie zmiany przyniesie nowelizacja?

Prawo & Finanse

Ustawa o PTZ: Jakie zmiany przyniesie nowelizacja?

Roman Czubiński 25 stycznia 2018

Zobacz również:

Pociągi przyspieszą do 160 km/h z jednym maszynistą

Prawo & Finanse

Pociągi przyspieszą do 160 km/h z jednym maszynistą

Jakub Madrjas 24 października 2023

Volvo Buses ze zleceniem na 50 elektrobusów dla Edynburga

Komunikacja

Volvo Buses ze zleceniem na 50 elektrobusów dla Edynburga

Witold Urbanowicz 05 października 2023

Kongres Czystego Powietrza już w marcu!

Prawo & Finanse

Ustawa o PTZ: Jakie zmiany przyniesie nowelizacja?

Prawo & Finanse

Ustawa o PTZ: Jakie zmiany przyniesie nowelizacja?

Roman Czubiński 25 stycznia 2018

Kongresy
SZKOLENIE ON-LINE
Śledź nasze wiadomości:
Zapisz się do newslettera:
Podanie adresu e-mail oraz wciśnięcie ‘OK’ jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na:
  • przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa na podany adres e-mail newsletterów zawierających informacje branżowe, marketingowe oraz handlowe.
  • przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa (dalej: TOR), na podany adres e-mail informacji handlowych pochodzących od innych niż TOR podmiotów.
Podanie adresu email oraz wyrażenie zgody jest całkowicie dobrowolne. Podającemu przysługuje prawo do wglądu w swoje dane osobowe przetwarzane przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa oraz ich poprawiania.
Współpraca:
Rynek Kolejowy
Rynek Lotniczy
Rynek Infrastruktury
TOR Konferencje
ZDG TOR
ZDG TOR
© ZDG TOR Sp. z o.o. | Powered by BM5
Zamknij