Wdrażany przez NFOŚiGW program priorytetowy pod nazwą „Zielony Transport Publiczny” wspiera upowszechnianie ekologicznej komunikacji miejskiej w całej Polsce. Jego głównym celem jest obniżenie wykorzystania energii i paliw emisyjnych w miejskim transporcie zbiorowym, ale także kreowanie „zielonej mobilności” wśród mieszkańców, która sprzyja rozwojowi gospodarczemu i społecznemu miast.
Program dostosowany do KPO
Drugi nabór w programie „ZTP” został dostosowany do warunków określonych w Krajowym Planie Odbudowy. Dzięki temu od funkcji wsparcia bezemisyjności oraz rozwoju określonych technologii przeszedł do łączenia funkcji ekologicznych i społecznych - oprócz ograniczenia zanieczyszczenia powietrza poprzez rozwój zeroemisyjnego transportu publicznego, przeciwdziała wykluczeniu transportowemu, szczególnie w regionach i miastach z wyzwaniami strukturalnymi.
Zgodnie z przyjętą przez rząd „Polityką Energetyczną Polski do 2040 roku”, każdy przetarg na autobus w miastach powyżej 100 tysięcy mieszkańców już od roku 2025 powinien dotyczyć wyłącznie zero-i niskoemisyjnych autobusów (elektrycznych i wodorowych). Program „Zielony Transport Publiczny” wdrażany przez NFOŚiGW wspiera ten strategiczny cel państwa. A to oznacza, uwzględniając średni cykl „żywotności” autobusów miejskich, że do 2030 roku w największych polskich miastach nie powinny już jeździć autobusy inne niż zeroemisyjne.
101 wniosków w drugim naborze
W zakończonym 20 grudnia drugim konkursowym naborze „ZTP” Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) otrzymał 101 wniosków od organizatorów transportu publicznego z całej Polski, w tym 69 wniosków o dotację. Wartość zgłoszonych projektów została oszacowana na kwotę ponad 1,31 mld zł. Wnioskodawcy, wśród których dominują przedstawiciele samorządów średnich i małych miast, zakładają, że ze środków NFOŚiGW sfinansują koszty kwalifikowane zakupu ekoautobusów w podziale: 808, 8 mln zł w formie dotacji oraz 143, 7 mln zł jako niskooprocentowaną pożyczkę.
– Będąc główną instytucją finansującą ekorozwój Polski, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej skupia się na poprawie jakości życia Polaków, a temu w bardzo dużej mierze służą działania na rzecz rozwoju elektromobilności i lepszego stanu powietrza – zauważa prezes NFOŚiGW Maciej Chorowski. – Projekty realizowane obecnie w wielu polskich miastach są przykładem takiego podejścia. Ekologiczne autobusy wprowadzone do taboru komunikacji zbiorowej zastępują pojazdy stare, szkodliwe dla ludzi i środowiska. Modernizacja miejskiej floty ogranicza zanieczyszczenie powietrza, a jednocześnie znacznie poprawia mobilność mieszkańców i komfort ich podróżowania – uzupełnia szef Narodowego Funduszu.
Zmniejszy się emisja szkodliwych pyłów
Finansowanie z programu „ZTP” ekologicznego taboru przełoży się na zmniejszenie emisji CO2 o 18 416 ton/rok, ograniczenie emisji pyłów o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów (PM10) o 0,052 ton/rok oraz ograniczenie emisji tlenków azotu o 13,611 ton/rok. Jednocześnie, dzięki skierowaniu zwłaszcza do średnich i małych miast pokaźnych dotacji z NFOŚiGW, samorządy będą mogły zmierzyć się ze wzmiankowanym problemem wykluczenia transportowego, które według różnych szacunków może dotykać od 11 do nawet 15 mln Polaków.
– Możliwość korzystania z publicznego, a do tego nowoczesnego i ekologicznego transportu zbiorowego powinni mieć wszyscy Polacy, również mieszkańcy mniejszych miast, w tym zwłaszcza ośrodków dotychczas zaniedbywanych pod względem rozwoju społeczno-gospodarczego, jak również regionów górniczych i ekologicznie zdegradowanych – dodaje szef NFOŚiGW – Dlatego właśnie w nowej odsłonie programu „Zielony Transport Publiczny” zostały przewidziane duże preferencje dla samorządów, które chcą rozwijać „zieloną” komunikację miejską i podmiejską – podkreśla.
Rezultaty 1 naboru
Dość powiedzieć, że w ramach programu „Zielony Transport Publiczny” umowy o dofinansowanie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej już zawarły (lub są w trakcie tej procedury albo w fazie końcowych negocjacji) samorządy kilkudziesięciu polskich miast i aglomeracji. Charakterystyczne jest przy tym to, że wsparcie ze środków publicznych jest udzielane przez NFOŚiGW wielokierunkowo i równomiernie, zgodnie z ideą zrównoważonego rozwoju kraju, jednak ze szczególnym uwzględnieniem miast niedużych, mających wprawdzie spory potencjał społeczny i gospodarczy, ale borykających się z licznymi barierami rozwojowymi. Wystarczy rzut oka na mapę Polski i zestawienia umów podpisanych przez NFOŚiGW z poszczególnymi samorządami. Wsparcie na rozwój zeroemisyjnego transportu zbiorowego w postaci bezzwrotnych dotacji w pierwszym naborze ZTP otrzymały do tej pory z NFOŚiGW (według stanu na koniec grudnia 2021 roku) następujące ośrodki miejskie: