Wyciągnąć miasto z podziemia

– Przypomnę, władze Wrocławia kuszą tym pomysłem od 2009 roku. Już chyba każde duże miasto w Polsce ma w dokumentach strategicznych zapisany priorytet dla ruchu pieszego w obszarach śródmiejskich, choć żadne tego nie realizuje – komentuje Włodzimierz Nowak z organizacji „My Poznaniacy”.

Aby zrozumieć, skąd w naszym kraju takie umiłowanie do budowania przejść podziemnych, trzeba sięgnąć w głąb historii i przyjrzeć się lepiej naszemu położeniu geograficznemu. Największa liczba takich właśnie przejść znajduje się bowiem w krajach dawnego bloku sowieckiego, gdzie w czasach modernizmu stanowiło to symbol nowoczesnego miasta. Modernistyczna urbanistyka chciała bowiem stworzyć nowy model miasta i człowieka, oparty na samochodzie.

– Nie udało się i trasy z kładkami, przejściami podziemnymi, rozległymi trawnikami są puste, nie ma w nich żadnego miejskiego życia. Do tego takie arterie skłaniają kierowców do przekraczania prędkości. Stworzenie przejść dla pieszych zmniejszy prędkość i zwiększy bezpieczeństwo wszystkich uczestników ruchu. Powinniśmy wyjść z dominacji samochodów i pomyśleć o innych użytkownikach miast: pieszych, rowerzystach, a także grupach szczególnych: niepełnosprawnych, rodzicach z wózkami. Po zbudowaniu przejść naziemnych obok podziemnych dostaną wybór – apeluje Mateusz Kokoszkiewicz z Towarzystwa Upiększania Miasta Wrocławia.

Przejścia podziemne stanowią bowiem olbrzymie bariery w architekturze miasta dla osób z ograniczeniami ruchu. To powoduje potrzebę zastosowania wind, ramp czy mało estetycznych podjazdów, zajmujących dużo przestrzeni. W aspekcie ekonomicznym jest to również element kosztowny, który dodatkowo musi być później konserwowany, aby faktycznie działał. Przejścia podziemne są też niebezpieczne wieczorami, co powoduje konieczność instalowania monitoringu w takich miejscach. Dziś w niektórych miastach pojawiają się plany, aby takie przejścia zlikwidować.

– Tak naprawdę to dzieje się o wiele za późno w porównaniu z Europą Zachodnią, a do tego wcale nie wszyscy idą zgodnie z tym trendem. Wiele inwestycji nadal jest budowanych zgodnie ze starym myśleniem - np. we Wrocławiu ostatnio zbudowano kładkę na ulicy Na Ostatnim Groszu, a przy okazji budowy mostu autostradowego nie pomyślano o jakiejś formie przeprawy dla rowerzystów i pieszych. Za często urzędnicy myślą dawnymi kategoriami, przejawem tego myślenia jest np. kładka w Rzeszowie. We Wrocławiu, który jest dość progresywny jak na Polskę, decydenci często zatrzymują się w pół kroku. Na przykład z trzeciego (zupełnie niepotrzebnego) pasa biegnącej przez samo centrum ulicy Kazimierza Wielkiego wydzielono pas rowerowy tylko po jednej stronie i na pewnym odcinku – mówi Kokoszkiewicz.

Wydaje się jednak, że mimo iż nie zawsze dokładnie przemyślane, decyzje urzędników idą w słuszną stronę. W najbliższym czasie we Wrocławiu mają powstać pasy dla pieszych przez ulice Legnicką, na wysokości placu Strzegomskiego. W przyszłym roku urzędnicy chcą wymalować przejście nieco dalej, na wysokości ul. Młodych Techników. Podobne plany pojawiają się też w Poznaniu, gdzie forsowana jest budowa czterech przejść w ciągu ulic Most Dworcowy – Matyi – Królowej Jadwigi. To pierwszy krok w stronę tego, aby ograniczyć ruch samochodowy w centrum miasta i zbliżyć się do europejskich standardów, gdzie kombinacja transportu indywidualnego i publicznego jest wciąż na pierwszym miejscu w stosunku do ruchu samochodowego.