Powstanie studium wykonalności Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej

Stopniowo wyłania się więc szansa na realizację niezwykle ważnej dla rozwoju regionu zachodniopomorskiego inwestycji infrastrukturalnej.

Koleją po mieście i poza miasto

Rozrastające się układy miejskie generują wzmożone przepływy osób, co sprawia iż systemy transportowe zaczynają obejmować także obszary zewnętrzne miast. W ślad za tym pojawia się nagląca potrzeba zmiany podejścia do rozwiązań w zakresie miejskiego transportu zbiorowego. Dlatego też stopniowo odchodzi się dziś od koncepcji wykorzystywania kolei pasażerskich do połączeń typowo miejskich na rzecz łączenia za jej pomocą miasta i obszarów bezpośrednio go otaczających. Umożliwia to osiąganie istotnych korzyści tj.: ograniczenie uciążliwego, narastającego nieustannie zjawiska kongestii transportowej, a także determinuje poprawę wizerunku miast i aglomeracji jako nowoczesnych układów osadniczych, wspierając niejednokrotnie rozwój całych regionów.

Właściwym rozwiązaniem problemów trapiących systemy transportu pasażerskiego na obszarach wysoce zurbanizowanych są działania w kierunku tworzenia bądź też rozbudowy komunikacji typu "skm" (szybka kolej miejska). Zasadniczo uzyskane poprzez to korzyści, wynikają z wymienionych poniżej atrybutów tej gałęzi transportu:

- znaczna prędkość oraz wysoka zdolność przewozowa kolei jako formy miejskiego transportu zbiorowego;

- niezależność od skutków wzrastającego natężenia ruchu miejskiego;

- forma transportu przyjazna środowisku naturalnemu, wychodząca naprzeciw zasadzie zrównoważonego rozwoju systemów transportowych;

- wysoka efektywność w przypadku zastosowania transportu szynowego w relacjach, charakteryzujących się dużymi potokami pasażerskimi.

Założenia są ambitne

Idea powstania systemu kolei miejskiej w Szczecinie po raz pierwszy pojawiła się na przełomie lat 60. i 70. minionego stulecia. Jej powstanie stanowiło wówczas odpowiedź na rosnący popyt na publiczne usługi transportu zbiorowego, wynikający z dynamicznego rozwoju przemysłowego miasta, jak i obszaru położonego wokół niego. Koncepcja z przed niemal 50 lat zakładała wykorzystanie istniejącej na terenie miasta sieci kolejowej oraz wybudowanie nowych łączników, w tym także kilkukilometrowego tunelu w centrum miasta.

Według aktualnej koncepcji, autorstwa specjalistów ze szczecińskich uczelni, SKM utworzona zostanie na terenie gmin wchodzących w skład Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego. Opierając się na dostępnych dokumentach należy wymienić najważniejsze założenia projektu tj.:

- sieć Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej obejmie pięć powiatów;

- siatkę pociągów Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej stanowić będą także pociągi regionalne kursujące na sieci komunikacyjnej wychodzącą poza obszar obszaru metropolitalnego;

- organizatorem przewozów powinno być województwo zachodniopomorskie.

Aby uruchomić pasażerskie przewozy pod szyldem Kolei Metropolitalnej w rejonie Szczecina, niezbędne będzie przeprowadzenie szerokiego zakresu prac modernizacyjnych, jak również budowa nowych elementów infrastruktury liniowo-punktowej. Wśród głównych zadań przewidzianych do realizacji wymieniane są:

- budowa łącznicy na osiedle w Policach;

- modernizacja drugiego toru na odcinku od Polic do dworca Niebuszewo;

- modernizacja torowiska od Niebuszewa do Turzyna;

- modernizacja istniejącego toru oraz dobudowa drugiego toru od Turzyna do Dworca Głównego;

- budowa węzła komunikacyjnego w sąsiedztwie dworca Szczecin Niebuszewo;

- przebudowa stacji Szczecin Zdroje (w tym: wybudowanie węzła integracyjnego pomiędzy SKM, Szczecińskim Szybkim Tramwajem i komunikacją autobusową);

- budowa przystanku przy SPNT (w tym: wykonanie węzła przesiadkowego pomiędzy SKM a komunikacją tramwajową przy skrzyżowaniu z ul. Arkońską i Niemierzyńską);

- budowa przystanku przy cmentarzu centralnym (w tym: stworzenie węzła przesiadkowego pomiędzy SKM a komunikacją tramwajową przy skrzyżowaniu z ul. Ku Słońcu);

- przebudowa pozostałych (istniejących już) przystanków.

Ponadto przewiduje się budowę zintegrowanych wielogałęziowo węzłów komunikacyjnych w Stargardzie Szczecińskim, Szczecinie Dąbiu, a także budowę parkingów typu Park&Ride i Bike&Ride. Zakończenie wszelkich prac, prowadzących do finalnego uruchomienia Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej na całej sieci planowane jest – według opracowanej przez Józefa Jastrzębskiego, Macieja Sochanowskiego oraz Krystiana Pietrzaka koncepcji – na rok 2019 bądź 2020.

Studium wykonalności z unijnym dofinansowaniem

Na stronie Stowarzyszenia Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego dwa dni temu pojawiła się informacja o rozstrzygnięciu konkursu Ministerstwa Rozwoju Regionalnego na dotacje wspierające jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania współpracy w ramach miejskich obszarów funkcjonalnych. Szczecin zajął w konkursie drugie miejsce. Miastu przyznano kwotę 2 mln 215 tys. zł na studium wykonalności Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej, czyli na dokumentację, obejmującą analizy, programy itp., w których zawarta zostanie projekcja celów projektu i sposobów ich osiągania, przy uwzględnieniu istniejących uwarunkowań natury: rynkowej, organizacyjnej, marketingowej, finansowej, jak również kadrowej i technologicznej.

Stowarzyszenie Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego tworzy gmina Szczecin, Urząd Marszałkowski Województwa Zachodnio-Pomorskiego oraz 13 sąsiadujących z miastem samorządów. Szczecińska Kolei Metropolitalna, która docelowo obsługiwać ma formującą się metropolię, według wstępnych wyliczeń kosztować ma w przybliżeniu 230 mln zł. Jak wcześniej wspomniano, w przebiegu realizacji inwestycji wykorzystane zostaną istniejące już tory od Polic przez nieużytkowane obecnie dworce dzielnicowe, a następnie poprowadzą one do Stargardu Szczecińskiego, Gryfina, a nawet do Świnoujścia. Najwięcej kosztów pochłonie odcinek między Szczecinem a Policami, najsilniej zdewastowany przez transport towarowy i będący w nieustannej eksploatacji.

Chociaż o stworzeniu Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej nie mówi się tak głośno jak choćby o pomorskiej PKM-ce, jednakże nie umniejsza to znaczenia projektu, który powinien stanowić główny stymulator rozwoju przemysłowego sporej części województwa zachodniopomorskiego, położonej wzdłuż granicy z Niemcami. Uruchomienie szybkich i regularnych przewozów pasażerskich poprawiłoby bowiem dostępność Szczecina dla mieszkańców innych miast, zlokalizowanych w niewielkiej odległości od stolicy województwa, stając się tym samym gwarantem większej spójności regionu. Należy mieć nadzieję, iż obecna szansa zostanie w pełni wykorzystana, a lokalnym samorządowcom nie zabraknie determinacji i rozsądku przy podejmowaniu kluczowych decyzji.