Warszawa. Plac pięciu rogów gotowy

– Jeszcze kilkanaście miesięcy temu nie zmieścilibyśmy się tutaj wszyscy na wąskim chodniku. Teraz Plac Pięciu Rogów to estetyczne miejsce, do którego wprowadziliśmy tyle zieleni, ile mogliśmy. Zależało nam, żeby była to przestrzeń, w której można spędzić czas z przyjaciółmi czy rodziną. Przestrzeń, w której można odpocząć – mówił Rafał Trzaskowski, prezydent m.st. Warszawy. – A to dopiero początek zmian w centrum. Przed nami metamorfoza na ul. Chmielnej, Zgoda czy Kruczej. W ciągu roku, dwóch lat cała okolica będzie wyglądała zupełnie inaczej. Centrum nowoczesnego miasta musi rozwijać się w sposób zrównoważony – dodał.

Więcej miejsca dla większości

Pomiary ruchu prowadzone jeszcze przed pandemią wykazały, że piesi stanowią zdecydowaną większość uczestników ruchu w rejonie u zbiegu ulic Brackiej, Chmielnej, Kruczej, Szpitalnej i Zgoda. Dlatego założenia projektu, wyłonione w drodze konkursu architektonicznego i dopracowane w toku konsultacji społecznych, właśnie im nadają zdecydowany priorytet.

Do niedawna dwie jezdnie, po dwa pasy ruchu każda, przecinały popularny trakt spacerowy, zostawiając jedynie wąskie chodniki wzdłuż kamienic oraz tworząc pośrodku betonową wyspę. W ich miejscu powstała teraz strefa zamieszkania, czyli organizacja ruchu dająca pierwszeństwo pieszym i ograniczająca prędkość pojazdów do 20 km/h.

Odzyskana przestrzeń

Nowy plac ma być miejscem, przez które można nie tylko przejść, ale również warto zatrzymać się w nim na dłużej. Ruch samochodów prywatnych ograniczony został do dojazdów do posesji, na podstawie specjalnego identyfikatora. Na placu jest przestrzeń na ogródki gastronomiczne i wydarzenia plenerowe. Odpocząć w cieniu pozwoli też zielony skwer z fontanną i liczne ławki.

Prace objęły nie tylko sam plac. W rejonie ulic Brackiej i Widok wyznaczone zostały dwa nowe naziemne przejścia dla pieszych. Wyremontowana została cała ulica Szpitalna oraz fragment ulicy Kruczej do wysokości Alej Jerozolimskich, na którym powstały pasy rowerowe. Na ulicach dojazdowych do placu zostały utworzone strefy parkingowe dla dostawców.

Przestrzeń wymyślona na nowo

Nowe zasady obowiązujące na placu idą w parze z całkowitą zmianą formy tej przestrzeni. W miejscu dotychczas całkowicie pozbawionym zieleni pojawiły się 22 dorodne klony polne o wysokości 9 metrów każde. Drzewa te potrafią żyć nawet 150 lat i po posadzeniu mogą osiągnąć jeszcze większe rozmiary. Ich rozłożyste korony zapewnią cień w upalne dni. Chodnik dookoła drzew jest podwieszany - co stanowi ochronę dla korzeni - oraz wykonany częściowo z nawierzchni wodoprzepuszczalnej.

Ważnym elementem inwestycji jest jednolita posadzka z wykonanych specjalnie w tym celu płyt z betonu architektonicznego. Pod nimi skrywają się pieczołowicie zaprojektowane instalacje, takie jak m.in. wspomniany system ochronny drzew, zapewniający im powietrze oraz ułatwiający dopływ wody, efektowe oświetlenie podkreślające nowe nasadzenia i dyskretna fontanna w posadzce zapewniająca ochłodę. Ten ostatni element został dodany przez architektów na podstawie uwag mieszkańców zgłoszonych w trakcie konsultacji społecznych. Dzieła dopełnia mała architektura — kameralne niskie latarnie, blisko 40 ławek i siedzisk.

Rejon inwestycji znajduje się pod ochroną konserwatorską. Założenia przebudowy były więc uzgadniane z Mazowieckim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Budowa miała też bieżący nadzór archeologiczny, a drogowcy byli w stałym kontakcie z konserwatorem.

Zmiany, jak okiem sięgnąć

Plac Pięciu Rogów to tylko jeden z elementów powstającego w tej części miasta Nowego Centrum Warszawy. W sąsiedztwie zakończonej właśnie inwestycji dosłownie z każdej strony w przygotowaniu są następne.

Rozstrzygnięty został konkurs architektoniczny na nowe oblicze ulicy Chmielnej oraz fragmentu ulicy Brackiej. Według tej samej formuły wyłoniona została również pracownia architektoniczna, która przygotuje zmiany w rejonie ulicy Złotej i Zgoda. Z kolei Zarząd Dróg Miejskich przeprowadził kompleksowe analizy i symulacje ruchu, które stanowią podstawę dla zaprojektowania nowego układu ulicy Kruczej. Dzisiaj ruszył przetarg na przygotowanie dokumentacji projektowej dla tej ulicy. W przygotowaniu przez ZDM są też projekty kilku etapów tzw. Zielonej Marszałkowskiej. W dalszej perspektywie planowana jest też przebudowa centralnego odcinka Alej Jerozolimskich. Drogowcy już teraz opracowują jej założenia, aby Warszawa dobrze wykorzystała szansę, jaką przyniesie ze sobą przebudowa kolejowej linii średnicowej.