Koncepcja przebudowy dworca kolejowego w Częstochowie budzi emocje

Z końcem grudnia wyłoniono zwycięską pracę w konkursie architektoniczno-budowlanym na projekt nowego dworca kolejowego Częstochowa zlokalizowanego w centrum miasta przy linii nr 1. Zadanie to na zlecenie Polskich Kolei Państwowych S.A. zrealizował częstochowski oddział Stowarzyszenia Architektów RP. Inicjatywa zaś ma związek ze stwierdzonym przez kolejarzy brakiem interesu ekonomicznego w utrzymywaniu zbyt dużego, jak na obecne potoki pasażerskie, gmachu. Konkurs miał zdecydować, czy obiekt utrzymać i zmodyfikować tak by stał się atrakcyjny dla najemców komercyjnych, czy też zastąpić nowym.

Nacisk położono też na funkcjonalne odwrócenie dworca – obecnie za front, czy gmach główny, postrzega się ten od zachodu, który dominuje nad specjalnie zaaranżowanym placem, co tworzy spójną i przemyślaną wielkomiejską kompozycję. Nowy obiekt ma ciążyć w historyczną stronę, czyli do uśpionej dziś ulicy Piłsudskiego, przy której u podnóża dworca powstaje jeden z intermodalnych węzłów przesiadkowych.

W konkursie złożono 23 prace i wszystkie optowały za wyburzeniem budynku. Żaden z architektów biorących udział nie był w stanie zaproponować sposobu uatrakcyjnienia gmachu i zaproszenia tam usług. Warto jednak pamiętać, że uczestnicy mieli ograniczone pole manewru potencjalną kwotą, za jaką PKP byłyby gotowe przeprowadzić inwestycję – zaledwie 18,5 mln zł.

- Przypomnijmy, że na podobną realizację w Szczecinie PKP przeznaczyło sumę dziesięciokrotnie większą – porównał Piotr Pałgan z Grupy Elanex, stowarzyszenia zajmującego się m.in. tematyką przestrzeni publicznej.

Zwycięska praca przewiduje wyburzenie gmachów po obu stronach torów i pozostawienie łączącego je pasażu wraz z jego adaptacją. Całość – przynajmniej wedle graficznych wizualizacji – zaaranżowana za pomocą paneli przytwierdzonych poziomo do konstrukcji tworząc w ten sposób fasadę akcentującą smukłość utworzonego w ten sposób obiektu.

Subiektywnie patrząc, projekt wygląda na estetyczny, spójny i stanowiłby novum nieco nawiązujące do stylistyki odważnych obiektów lat 70-ch.

Niektórzy przedstawiciele Grupy Elanex nie są już tak entuzjastyczni. – W praktyce ma być wybudowana tylko klatka schodowa i winda na końcu obecnego łącznika. Podróżni będą schodzić na platformę autobusową w miejscu obecnego dworca, a nie na plac. Od strony Al. Wolności i Kopernika nie będzie budynku, tylko autobusy, a nad nimi koniec przejścia naziemnego – krytykuje Pałgan zauważając jednocześnie, że nowy budynek zniszczy wielkomiejski charakter placu Rady Europy.

 

Odwrócenie dworca od centrum miasta też stanowi przyczynę krytyki. - Funkcje główne czyli kasy, informacja, hala, biletomaty są urządzone logicznie w zachodniej części dworca i to po tej stronie znajduje się większość instytucji, uczelnie, linia tramwajowa, sanktuarium na Jasnej Górze, centrum miasta i autobusy miejskie – zauważa architekt Piotr Skorupa.

Dyskusje koncentrują się głównie serwisach społecznościowych, jednak spotkać je można także w innych mediach. Zarzuty wskazują na błąd w aranżacji frontu od wschodu, bo dojazd do ul. Piłsudskiego jest mocno ograniczony – z jednej strony od dawna przeciążona aleja Najświętszej Marii Panny, która teoretycznie jest wyłączona z ruchu tranzytowego, a z drugiej wąska osiedlowa ul. Piotrkowska skomunikowana wątłą ul. Ogrodową. Miejsce to obecnie służy jedynie tranzytowi w inne obszary miasta, ponadto wątpliwy jest tu powrót komunikacji podmiejskiej po wybudowaniu węzła. Wedle nieoficjalnych założeń linie podmiejskie zostaną skierowane do węzła przy dworcu Częstochowa-Raków w południowej części miasta i ciężko dziś stwierdzić, co w ogóle miałoby obsługiwać węzeł przy Piłsudskiego.

Płynnie pojawia się więc głos o oderwaniu dworca od komunikacji miejskiej w ogóle, szczególnie jej trzonu, czyli tramwaju docierającego w rejon dworca od zachodu (pl. Rady Europy). Sugeruje się nawet rozbudowę obecnego tunelu dla pieszych z przeznaczeniem dla autobusów.

Nadmierny obecnie zapał w nieefektywnym i przedwczesnym przerzucaniu się argumentami zdaje się próbować łagodzić szef częstochowskiego oddziału SARP Hubert Wąsek nawołując wszystkich adwersarzy do uczestnictwa w przewidzianej programem konkursu architektoniczno-budowlanego dyskusji pokonkursowej.