Niedawno prezentowaliśmy wyniki badań dotyczących podziału zadań przewozowych, czyli popularności poszczególnych środków transportu w wybranych polskich miastach. Jak się okazało, poszczególne ośrodki cechuje duże zróżnicowanie wykorzystania w codziennych podróżach nie tylko transportu publicznego, ale także ruchu pieszego, rowerowego czy samochodów. Podobne różnice widoczne są także w przypadku miast europejskich. Warto zatem przyjrzeć się statystykom dotyczącym europejskich stolic.
Badania na temat podziału zadań przewozowych mają dość długą tradycję i są regularnie przeprowadzane w większości stolic europejskich. Należy jednak pamiętać, że występują dość duże różnice pomiędzy sposobami badania tego zagadnienia w poszczególnych przypadkach. Niemniej warto porównywać wyniki pomiędzy poszczególnymi krajami, gdyż dzięki temu jesteśmy w stanie lepiej odpowiedzieć na pytanie np. o jakość transportu publicznego lub warunki ruchu pieszego i zaproponować potrzebne działania na rzecz bardziej zrównoważonej mobilności w konkretnych miastach.
Zestawienie obejmuje 30 miast z terenu Europy, w tym wszystkie stolice „starej piętnastki”, 12 z 13 stolic z nowych krajów członkowskich (bez stolicy Malty, Valetty) oraz 3 stolice krajów z Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Na końcu znajduje się tabela z kompletem danych.
Jednym ze sposobów analizowania statystyk jest wytypowanie miast o najwyższych oraz najniższych wynikach w poszczególnych kategoriach. Wśród miast najbardziej przyjaznych ruchowi pieszemu w Europie można wymienić Paryż (47% podróży), Wilno (36%) oraz Zurych (35%). Na drugim końcu znalazły się Bratysława (4%), Rzym (3%) oraz Nikozja (1%). Tak duże zróżnicowanie i niskie wyniki niektórych miast każą się jednak zastanowić nad różnicami w badaniu modal split w poszczególnych miastach i niedoszacowaniem ruchu pieszego w niektórych dostępnych statystykach.
Do miast najbardziej przyjaznych rowerzystom można zaliczyć stolicę Danii (Kopenhaga – 26%) oraz Holandii (Amsterdam - 22%). Wyniki powyżej 20% podróży dla ruchu rowerowego są nieosiągalne dla większości europejskich stolic. Na trzecim miejscu uplasował się Berlin z wynikiem 13%. Stawkę zamyka 9 miast, gdzie rowerem podróżuje mniej niż 1% mieszkańców. Należą do nich Wilno, Budapeszt, Praga, Bukareszt, Warszawa, Rejkiawik, Sztokholm, Lizbona oraz Nikozja. Co ciekawe, wśród tych miast dominują stolice z krajów sąsiadujących z Polską, które weszły do Unii Europejskiej w 2004 roku. Być może zatem nie klimat, ale stopień rozwoju gospodarczego jest czynnikiem decydującym o rozwoju ruchu rowerowego. Rowerowa rewolucja w dalszym ciągu nie jest jednak równie widoczna we wszystkich miastach Europy.
Kolejnym środkiem transportu jest komunikacja miejska. Z naszego zestawienia wynika, że miastem o największej popularności komunikacji miejskiej jest stolica Słowacji (Bratysława – 70%), ten wynik wydaje się jednak być mocno przeszacowany, zważywszy na fakt, że komunikacja publiczna opiera się na połączeniach autobusowych, trolejbusowych oraz tramwajowych oraz bardzo niski udział ruchu pieszego, wynoszący zaledwie 4% w tym mieście. Wysokie wyniki, przekraczające 50%, osiągnęły Warszawa (54%) oraz Bukareszt (53%). Nieco niższy wynik osiągnął Budapeszt, gdzie 47% podróży wykonywanych jest przy użyciu komunikacji miejskiej. Najsłabsze wyniki osiągnęły zaś Lublana (13%), Rejkiawik (4%), oraz Nikozja (4%). Cechą wspólną tych trzech miast jest stosunkowo nieduża liczba mieszkańców (3 stolice o najmniejszej liczbie mieszkańców), a także nieduża liczba mieszkańców państwa.
Ostatnim analizowanym środkiem transportu jest transport indywidualny, na który składają się podróże samochodem oraz zdecydowanie mniej popularne podróże motocyklami. Niekwestionowanym liderem jest stolica Cypru (Nikozja – 94%), jednak wynik ten można uznać za nieprawdopodobny. Miasto z 300 tysiącami mieszkańców nie mogłoby normalnie funkcjonować, będąc tak mocno uzależnionym od samochodów i motocykli. Na kolejnych miejscach uplasowały się Rejkiawik (72%) oraz Luksemburg (72%) – nieduże stolice bardzo bogatych krajów (Islandii oraz Luksemburgu). Na czwartym miejscu znalazł się Rzym z wynikiem 66%. Stolica Włoch może się pochwalić także bardzo wysokim udziałem w ruchu motocykli, który sięga 15%. Innymi słowy, więcej niż co piąta osoba korzystająca z własnego pojazdu silnikowego, wybiera pojazd dwukołowy. Na przeciwnym biegunie znalazły się Helsinki (23%), Budapeszt (20%) oraz Paryż (17%). Przyczyn takiego stanu rzeczy można się dopatrywać w ich historycznym charakterze oraz problemach z parkowaniem.
Modal split jest z pewnością dobrym wskaźnikiem do porównywania sytuacji transportowej w poszczególnych miastach. Niejasności związane ze sposobem jego szacowania sprawiają jednak, że rezultaty niektórych miast wydają się być niedoszacowane lub nawet przeszacowane. Nie mniej podział zadań przewozowych pozostaje jednym z bardziej uniwersalnych wskaźników do oceny polityki transportowej.
Zaprezentowane w zestawieniu europejskie stolice cechuje duże zróżnicowanie i rozpiętość wyników dla poszczególnych rodzajów transportu. Trudno jednak jednoznacznie określić wpływ takich czynników jak wielkość czy położenie na sposób, w jaki podróżują ich mieszkańcy. Duże znaczenie mają również uwarunkowania historyczne i urbanistyczne, których nie da się w łatwy sposób przełożyć na język liczb. Takie informacje mogłyby być bardzo pomocne przy wyjaśnianiu skrajnych rezultatów poszczególnych miast w poszczególnych kategoriach.
Cały materiał, ze szczegółowymi danymi, na portalu Monitor.
Zapraszamy na IV Kongres Transportu Publicznego, który odbędzie się w Warszawie w dniach 19-20 października 2015 roku. Wśród poruszanych tematów znajdzie się między innymi mobilność Polaków, technologie służące mobilności oraz kwestie planowania i realizacji celów rozwoju miast.
Więcej informacji o Kongresie znajdziesz tutaj.
Zapisz się do newslettera:
