Jak łatwo poprawić zadowolenie pasażerów? Stawiając wiatę

Warto inwestować w wiaty przystankowe, ale paradoksalnie najlepiej robić to tam, gdzie ludzie czekają stosunkowo krótko. Z kolei rozkłady jazdy, co nie dziwi, są potrzebne przede wszystkim tam, gdzie na autobus czeka się długo. Takie wnioski można wysnuć z badań prof. Yingling Fana z University of Minnesota.

Z dachem lepiej

Fan i jego współpracownicy przepytali 822 osoby o to jak długo czekają na autobus. Nie chodziło mu o rzeczywisty czas oczekiwania, ale o subiektywne odczucie pasażerów, które wprost przekłada się na ocenę funkcjonowania transportu publicznego. Wywiadów dokonywał na przystankach które podzielił na trzy rodzaje – bez wiaty (tam gdzie stał tylko słup ze znakiem), częściowo osłonięte (ławka z jakimś daszkiem) i całkowicie, lub prawie całkowicie zamknięte. Wyniki są bardzo ciekawe.

Okazało się, że tam gdzie stoi przynajmniej prowizoryczna imitacja wiaty, pasażerowie mają poczucie, że czekają na autobus krócej, niż tam gdzie wiaty nie ma. Czasem nawet krócej, niż czekali w rzeczywistości. Na nieosłoniętym przystanku czekający pięć minut, średnio stwierdzali, że czekają ok. sześć minut. Z kolei średnia odpowiedzi dla czekających na zadaszonym przystanku (niezależnie od tego czy był to prosty daszek, czy porządny przystanek) to 3,2 minuty. Co ciekawe różnice znikają gdy rzeczywisty czas oczekiwania zaczyna przekraczać 10 minut.

Ocena ławki zależna od częstotliwości

To zresztą nie wszystko. Na przystankach z rozkładem jazdy pasażerom czekającym na autobus krótko, wydawało się, ze czekają dłużej niż w rzeczywistości. Ale jeśli oczekiwanie się przedłużało, byli skłonni zaniżać ten czas. Czekający 10 minut średnio twierdzili że czekali ok. 8,5 minuty.
– To najzupełniej zrozumiałe. Działa to w ten sposób, że kiedy czekasz na autobus czy pociąg, który ma być za kilka minut, rozkład przypomina ci o tym, ze jeszcze go nie ma. Jeśli jesteś przyzwyczajony, że czekasz dłużej, rozkład daje ci pewność, że twój transport przyjedzie – tłumaczy Fan.

Co z innymi udogodnieniami? Schemat trasy autobusu lub całej sieci widoczny na przystanku w każdym przypadku sprawia, że pasażerom wydaje się, że czekają krócej. Również ławka na przystanku ma na to korzystny wpływ, choć zauważalny tylko wtedy, gdy czas oczekiwania jest dostatecznie długi, co również nie dziwi.

Wiaty się przydadzą

Badaniami zainteresował się organizator transportu z Minneapolis. Rzecznik Metro Transit Drew Kerr przyznał, że kierownictwo jeszcze nie zdążyło dokładnie zapoznać się z badaniami, ale jego szefowie mają zamiar spotkać się z badaczami i rozważyć, jak te wyniki mogą pomóc w modernizacji infrastruktury przystankowej.

Bo o tym, że subiektywne odczucie zadowolenia z usług transportowych wpływa istotnie na ich ocenę nie trzeba nikogo przekonywać. Wiata przystankowa w Minneapolis kosztuje ok 6 tys. dol. Za takie pieniądze można poprawić wizerunek usługi nie przyspieszając nawet o minutę prędkości autobusów, przynajmniej u części pasażerów. Ocenia się (stosowne ankiety pozwalające dokładnie to wyliczyć przeprowadzono w USA już 20 lat temu), że czas oczekiwania na przystanku pasażerowie znoszą dużo gorzej niż czas spędzony w środku transportu. Mniej więcej jedna minuta jazdy jest porównywalna do ok. 4,5 minuty na przystanku). Jest więc o co walczyć, jeśli organizator transportu chce uchodzić za wożącego pasażerów szybko i bez zbędnych spóźnień.

Przypomnijmy, że w Warszawie tej jesieni rozpocznie się instalowanie nowych wiat przystankowych. W ciągu najbliższych dwóch lat ma ich stanąć w stolicy ponad 1,5 tys. Choć zapewne władze miasta nie wiedziały o amerykańskich badaniach, to pewnie z nich skorzystają…