Czechy. Ostatnia wąskotorowa linia tramwajowa idzie do przebudowy

Linia tramwajowa Liberec – Jablonec nad Nysą to najdłuższa międzymiastowa linia tramwajowa w Czechach. Liczy 13 km, a na większości jej długości posiada rozstaw 1000 mm. Na odcinku Fügnerova – U lomu dobudowano drugi tor oraz trzecią szynę, dostosowując linię na tym odcinku do wdrażanego konsekwentnie w Libercu rozstawu 1435 mm. Pierwsze inwestycje na tej międzymiastowej linii rozpoczęto od 2008 roku, rozbudowując lub remontując trasę na przestrzeni lat.

Wyjątkową cechą sieci tramwajowej Liberca jest jej podwójny rozstaw torów – część odcinków ma rozstaw 1435 mm, część 1000 mm, a w niektórych miejscach oba te rozstawy zazębiają się. Liberec sukcesywnie przekuwa tory na rozstaw 1435 mm od lat 90. po tym jak Tatra poinformowała, że nie będzie oferować już nowych pojazdów na 1000 mm.

Do Jablonca po torach normalnych

Teraz przedstawiono harmonogram dalszej przebudowy sieci tramwajowej do Jablonca. W pierwszej kolejności prace mają objąć odcinek U Lomu – Vratislavice. Prace wykona Eurovia za ok. 95 mln koron (ok. 16 mln zł). To odcinek, który przeszedł wprawdzie remont w 2015 roku, jednak teraz zadanie będzie polegało na przesunięciu szyn, aby uzyskać rozstaw 1435 mm. Tym samym normalny tor doprowadzony zostanie do granicy powiatów Liberec i Jablonec nad Nysą.

Kontrakt obejmie także inne prace, jak naprawa ściany oporowej nieopodal Nowej Rudej, dodanie stacjonarnych smarownic na łukach toru oraz oszlifowanie główki szyny – w tym na odcinku Fügnerova – U Lomu. Inwestycja ma być gotowa do 19 listopada. Wówczas z Liberca do Vratislavic dojadą wyłącznie tramwaje o normalnym rozstawie. W czasie tego planowanego zamknięcia, wózki wagonów tramwajowych, które są już przygotowane w zajezdni tramwajowej, zostaną wymienione.

W konsekwencji remontu torów od 19 lipca tramwaje nie będą kursować do Jablonca nad Nysą. A warto pokreślić, że przebudowa trasy do Jablonca ma ruszyć dopiero w późniejszym terminie. Według Ludvíka Lavički, dyrektora operacyjnego i technicznego w DPMLJ, w czasie zamknięcia przeprowadzone mają zostać prace przygotowawcze, takie jak przeniesienie sieci trakcyjnej.

Modernizacja dalszego odcinka z Vratislavic do Jablonca podzielona zostanie na kilka etapów, a szacunkowa wartość kontraktu to ponad 800 mln koron (ok. 150 mln zł). Przetarg ma zostać ogłoszony wkrótce. Przebudowa będzie skupiona przede wszystkim na dostosowaniu trasy do rozstawu torów 1435 mm.

W Jabloncu bez przedłużenia toru

Tramwaje do Jablonca nad Nysą mają wrócić pod koniec 2022 roku. Według Lavički po przebudowie czas jazdy skróci się o 1-2 min. Ze względu na decyzję Jablonca nad Nysą, DPMLJ musiało wycofać się z pierwszych planów przedłużenia linii tramwajowej do przyszłego nowego terminala w pobliżu ulicy Kamiennej integrującego komunikację miejską. W efekcie udział środków z Unii Europejskiej docelowo będzie niższy: zamiast 85 proc. będzie wynosił 77 proc.

Częścią prac budowlanych będzie dokończenie przebudowy pozostałych odcinków linii z częściowymi modyfikacjami położenia torów, w tym także przemieszczenie części peronów.

Przebudowa w czterech etapach

Na odcinku Kyselka – Proseč nad Nisou, Škola (1,0 km) zmodyfikowane zostanie położenie obecnego peronu tak, aby usunąć złożony łuk na obecnej drodze samochodowej, co było częstą przyczyną wypadków drogowych, zwłaszcza w kierunku Liberca. Obecny wiadukt tramwajowy zostanie rozbudowany o przejście dla pieszych z w stronę ulicy Za tratí.

Na odcinku Proseč nad Nisou, Škola – Proseč nad Nisou, Vyhybna (1,4 km) będzie realizowany drugi etap, w którym mają nastąpić największe zmiany. Od ulicy Za tratí linia tramwajowa zacznie wspinać się na poziom dawnej linii kolejowej Proseč nad Nysą (nieczynny budynek dworca zostanie rozebrany) tak, aby na tym samym poziomie, co peron kolejowy, powstał peron nowej linii tramwajowej. W pobliżu powstanie wspólne skrzyżowanie tramwajowo-kolejowe z rogatkami. Na całym tym odcinku nastąpi konsekwentne rozdzielenie transportu drogowego i tramwajowego.

Trzecim odcinkiem, na którym zaplanowano prace, będzie Nový Svět – Měnírna (8,5 km). Powstanie nowy peron, do którego poprowadzona zostanie kładka dla pieszych (przy ulicy Za říčko). Z tego powodu obecny przystanek Nový svět zostanie zlikwidowany. Przebudowany będzie łuk torowy o ostrym promieniu na łagodniejszy. W Zielonej Dolinie bliżej drogi powstanie zupełnie nowy wiadukt. Pierwotnie planowany obiekt powstawał już nad przyszłą drogą krajową Vratislavice – Rádlo, jednak nigdy nie został ukończony. W tej części zamówienia prace będą polegały na zmianie przebiegu toru. Linia zostanie przesunięta na odcinku Měnírna – ul. U Nisy.

Ostatni etap dotyczy odcinka U Nisy – skrzyżowanie Budovatelů i Poštovní (0,7 km). Tutaj przewidziano zastąpienie betonowych płyt BKV asfaltem. Wybudowane zostaną nowe systemy sygnalizacji świetlnej.

We wszystkich etapach powstanie nowe oświetlenie linii tramwajowej w celu zwiększenia poziomu bezpieczeństwa i ochrony wzroku motorniczych. Standardem będą nowe wiaty na wszystkich peronach i tablice informacyjne. Przebudowane zostaną podstacje zasilania oraz sygnalizacje zapewniające podwyższony stopień bezpieczeństwa na liniach jednotorowych kontrolowanych przez dyspozytora. Zmodyfikowana zostanie również pętla tramwajowa w Tyršovych sadach w Jabloncu nad Nysą.

Ostatni dzień z zabytkowymi tramwajami

Autobusowa komunikacja zastępcza za tramwaje z Liberca do Jablonca nad Nysą zacznie funkcjonować formalnie od 18 lipca, jednak prace ruszą dopiero dzień później. Tego dnia planowany jest bowiem przez miłośników komunikacji miejskiej specjalny program pożegnania wąskotorowej trasy. Na tory w ciągu dnia wyjadą zabytkowe tramwaje.