Wiceprezydent Krakowa: planujemy przetarg na metro w 2015/2016 r.

Witold Urbanowicz, portal Transport-publiczny.pl: Mieszkańcy odpowiedzieli się w referendum za budową metra w Krakowie. Na ile to jest potrzebna inwestycja?

Tadeusz Trzmiel, I Zastępca Prezydenta Krakowa ds. Inwestycji i Infrastruktury: Dotychczasowe założenia demograficzne w Krakowie w oparciu o obecnie obowiązujące Studium z 2003 r. wskazywały, że liczba mieszkańców będzie maleć. W perspektywie 2030 r. miałaby wynosić 711 tys., teraz jest 760 tys. Tymczasem Kraków jest jednym z trzech miast w Polsce, w którym rok rocznie obserwujemy przyrost liczby mieszkańców. Mamy poza tym ok. 200 tys. studentów, z tego ok. 160 tys. jest spoza Krakowa. Niezależnie od tego z suburbiów podkrakowskich dojeżdża do pracy ok. 100-150 tys. ludzi. Poza tym Kraków odwiedza ponad 9 mln turystów rocznie. Szacujemy, że z transportu publicznego dziennie będzie korzystać ok. 1,2 mln podróżnych. W związku z tym powstają potoki pasażerskie, które uzasadniają realizację systemu metra.

Metro będzie uzupełnione Krakowskim Szybkim Tramwajem, dowożącym pasażerów w relacjach północ-południe do punktów przesiadkowych. Uzupełniającą rolę pełnić będzie też komunikacja autobusowa, natomiast główne potoki pasażerskie wschód – zachód będą przejmowane przez metro.

Gdy w latach 70. i 80. XX w. projektowano metro, to robiono to głównie z myślą o kombinacie metalurgicznym Nowa Huta, w którym pracowało 42 tys. ludzi. Wtedy potoki pasażerskie na pewnych odcinkach sięgały nawet 18-20 tys. osób. Teraz kombinat zatrudnia 4 tys. osób, ale są podjęte działania dla budowy nowego obszaru na terenach postindustrialnych, zwolnionych przez hutę stali, w postaci projektu Kraków Nowa Huta Przyszłości. Powstanie tu park technologiczny, obszar zagospodarowania czasu wolnego i rekreacji, są tam też przewidziane centra logistyczne. To da miejsca pracy dla 20-30 tys. osób. W tej chwili powstał również projekt przygotowywany przez wojewodę małopolskiego i Accelor Mittal, zakładający przeznaczenie części terenów aktualnie zajmowanych przez tę firmę – ok. 250 tys. ha – pod wspólne zainwestowanie. Miałby tam powstać podmiot przemysłowy, który również będzie zatrudniał kilka tysięcy ludzi. W związku z tym to nowe źródło potoków pasażerskich, które wzmacnia projekt metra.

Na jakim etapie znajduje się projekt metra?

Teraz, ponieważ nowelizujemy Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego w perspektywie do 2030 r., w planie transportowym tego opracowania zaproponowano trzy linie metra w obsłudze miasta. Na dzień dzisiejszy mamy wstępną koncepcję przebiegu I linii metra na osi wschód – zachód. Trasa miałaby długość ok. 21 km i byłaby obsługiwana przez 36 pociągów metra. Oszacowano, że koszty tego przedsięwzięcia byłyby w granicach 6-8 mld zł. To suma niższa niż koszty budowy metra w Warszawie z uwagi na fakt, że u nas tylko 11 km byłoby pod ziemią, a reszta to metro nadziemne. Poza tym koszt drążenia kilometra tunelu w Warszawie wyszacowano na 680 mln zł, a u nas, po wstępnych badaniach geologicznych, szacowany koszt wynosi 380 mln zł.

W maju br. po raz pierwszy prezentowałem ten projekt na forum konsultacyjnym Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Gospodarki, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jak i inicjatywy Jaspers, jako projekt komplementarny do Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w ramach Krakowskiego Obszaru Funkcjonalnego. Uzyskał wstępnie uznanie uczestników spotkania. Zaproponowano nam nawet, żeby jeszcze w tej perspektywie finansowej 2007-2013, z rozliczeniem do 2015 r., wystąpić o środki na przygotowanie studium wykonalności, analizę ryzyk ekonomicznych, wstępne prace archeologiczne i geologiczne. Kraków wystąpił z takim zapotrzebowaniem do wicepremier Elżbiety Bieńkowskiej.

Nasz harmonogram jest taki: do 2015 r. powinniśmy mieć przygotowaną dokumentację i analizę ryzyk. Jeżeli by to się ziściło, to w 2015/2016 r. ogłaszamy przetarg w formule zaprojektuj i wybuduj. Polska wynegocjowała w Komisji Europejskiej możliwość realizacji projektów przy współfinansowaniu UE również w ramach PPP i z takiego rozwiązania chcielibyśmy skorzystać.

Przyszłość projektu zależy od tego, czy te środki się pojawią. W naszym przypadku oczekiwany wkład UE to 800 mln euro do 1 mld euro. Tak duży projekt wymaga już decyzji rządu.

Poparcie mieszkańców dla projektu ma przełożenie na harmonogram? Zdeterminowało to państwa do przyspieszenia działań?

Działania podjęliśmy w 2012 r., kiedy rozpoczęto prace przy nowelizacji Studium Uwarunkowań. Te dążenia wzmacniane są przez poparcie społeczne dla tego typu wydatków, gdyż budżet w dużym stopniu – np. przez 30 lat – musiałby uczestniczyć w finansowaniu tego projektu. Szacujemy, że budżet ma taką zdolność finansową, że przez okres trwania umowy mógłby udźwignąć koszty związane z eksploatacją i zwrotem środków zainwestowanych.

Niektóre firmy prywatne wyrażały zainteresowanie udziałem w takim partnerstwie. Czy są prowadzone rozmowy w tej sprawie?

Jak dotąd przeprowadziłem rozmowy z pięcioma firmami, które są zainteresowane realizacją projektu w układzie PPP. Proponują różne rozwiązania systemowe – stąd szacunek 6-8 mld zł.

Czy przeprowadzenie tak dużego projektu w ramach PPP jest realne? Jak dotąd projekty realizowane przy udziale inwestora prywatnego mają skromny wymiar.

W ogóle formuła PPP jest wdrażana w Polsce z dużymi oporami. Nam się udało zrealizować do tej pory jeden parking podziemny – w koncesji budowlanej. Podejmujemy teraz próby realizacji obiektów publicznych w ramach PPP. Partnerzy prywatni, którzy się zainteresowali metrem, mają już pewne doświadczenia w zakresie realizacji tego typu projektów szynowych – co prawda za granicą, ale w obrębie UE. Zakładam, że istnieją możliwości wykorzystania tych doświadczeń w zakresie modelu finansowania i PPP dla realizacji tego projektu.

Na ile takie metro wybudowane w formule PPP byłoby zintegrowane z komunikacją miejską? Będą inne bilety?

Ceny biletów za komunikację miejską ustalane są przez samorząd. Traktowalibyśmy to jako środek transportu miejskiego, w związku z tym ceny biletów byłyby podobne, jak w tramwajach czy autobusach. Kwestia rozliczenia z inwestorem wymagałaby uzupełniających dopłat.


Problematyka procesów inwestycyjnych, w tym największego potencjalnego projektu PPP w Polsce, czyli krakowskiego metra, będzie poruszana podczas II Kongresu Infrastruktury Polskiej, który odbędzie się 5 listopada br. w Krakowie. Więcej informacji wkrótce na stronie TOR Konferencje. Organizatorem jest stowarzyszenie Inicjatywa dla Infrastruktury.