Czy „zebry” znikną z przejść dla pieszych w La Paz?

Kampanię społeczną mającą promować bezpieczeństwo na przejściach dla pieszych wymyślono w 2001 r. Jej symbolem stała się zebra, która w wielu językach, również w hiszpańskim, oznacza przejście dla pieszych. Szybko zarzucono pierwotny plan, by strój zebry przywdziewały dwie osoby i postawiono na „wersję dwunożną”. Pomysł okazał się wielkim sukcesem. „Zebr” było na początku nieco ponad 20, dziś jest ich prawie dwieście, a ideę zaadoptowało kilka innych miast, w tym Tarija, gdzie zginęła wspomniana dziewczyna.

Teraz pojawiają się pytania, czy nie należy ograniczyć kampanii. Ta bowiem przez ostatnie lata mocno się rozrosła. Początkowo „zebry” pomagały pieszym na przejściach. Dziś odwiedzają szkoły, uczestniczą w pokazach w miejscach publicznych. Promują nie tylko bezpieczeństwo na drodze, ale też szereg innych inicjatyw takich jak recykling śmieci, oszczędzanie wody, czy przeciwdziałanie molestowaniu. Tym „zebry” miałyby się zajmować dalej, choć jednocześnie, ze względów bezpieczeństwa, miałyby zejść z ulic.

– Edukacja obywateli zaszczepia w nich myśl, że obywatelstwo to praktyczne działanie – tłumaczy w rozmowie z „Guardianem” Kathia Salazar, nazywana „Mama Zebra”, która nadzoruje program w całej Boliwii. – Nie chodzi o to, by być po prostu mieszkańcem, ale by obserwować, uczestniczyć, kwestionować różne rzeczy i zgłaszać swoje uwagi jeśli jest taka potrzeba. A przede wszystkim umieć żyć wspólnie z innymi.

Dla mieszkańców La Paz „zebry” mają jednak bardzo praktyczne znaczenie. Przejście przez zatłoczoną ulicę czasem ociera się o ryzykowanie życiem. Niewiele przejść dla pieszych w mieście ma światła uliczne, choć powoli ich przybywa. Czasem brakuje tam choćby pasów na jezdni i jedyną "zebrą" jest ta biegająca między samochodami.  „Zebry” wchodzą na przejście gdy tylko jest to możliwe, przepuszczają samochody dopiero gdy wszyscy je bezpiecznie opuszczą. Czasem wygłupiają się z przechodniami, czekając na możliwość wejścia na jezdnię, łapią się za głowę, gdy ktoś przebiega na czerwonym świetle, tulą się do samochodów. To skrzyżowanie policjanta, opiekuna i mima. – Wykonują rewelacyjną pracę pomagając dzieciom i osobom starszym – twierdzą przechodnie.

Program daje też okazję na zarobek dla młodych ludzi. Za „zebry” przebierają się osoby w wieku od piętnastu do dwudziestu kilku lat. Niektórzy pracują kilka miesięcy, inni chodzą w paskach przez całe lata. Część w ten sposób opłaca studia. – Zanim zacząłem, byłem dość nieśmiały. Teraz jestem znacznie bardziej przyjaźnie nastawiony do ludzi. Ta praca nie jest wyłącznie usłana różami. Są kierowcy, którzy na nas krzyczą. Ale jest warta by to znosić, wystarczy uśmiech dziecka przeprowadzonego przez jezdnię – tłumaczy 18–letni Angel Quispe, który jest „zebrą” od pół roku. I chciałby nią być dalej.