Więcej rowerów w miastach. Ministerstwo daje narzędzia

Pełnomocnikiem Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej ds. rozwoju ruchu rowerowego został Łukasz Puchalski. Nie porzuca jednocześnie swojej dotychczasowej funkcji pełnomocnika prezydenta Warszawy ds. komunikacji rowerowej. Jak mówi, jego rolą będzie głównie kontakt pomiędzy „oficerami rowerowymi” w miastach całego kraju a ministerstwem. Rozmowa z Łukaszem Puchalskim m. in. na temat nowych plenipotencji i obowiązków już wkrótce na portalu Transport–Publiczny.pl.

– Od dwóch lat obserwuję w kraju wzrost ruchu rowerowego. Takie miasta jak Wrocław, Gdańsk i Warszawa stają się europejskimi stolicami również pod względem ilości uczestników ruchu rowerowego. Celem ministerstwa jest tworzenie zrównoważonego rozwoju infrastruktury drogowej, by była przyjazna dla wszystkich uczestników ruchu – pieszych, kierowców i rowerzystów. Obserwując w Warszawie zmagania rowerzystów z nieżyciowymi przepisami, od czerwca rozmawiamy z Ratuszem na temat rozwiązania tych problemów w Warszawie i w innych miastach. Szukamy bardzo praktycznych rozwiązań po to, żeby również inżynierom ruchu było łatwiej implementować pewne rozwiązania. Dlatego zwróciłem się do Pani Prezydent Warszawy o pomoc merytoryczną – mówi minister transportu Sławomir Nowak.

Współpraca stołecznego ratusza i ministerstwa transportu w sprawie zmian w prawie trwa od czerwca. – W rozmowach z pozostałymi osobami, które sprawują tę funkcję w innych miastach doszliśmy do wniosku, że napotykamy na te same problemy – przede wszystkim w wydzielaniu przestrzeni dla rowerów w ścisłych centrach miast, gdzie infrastruktura jest najuboższa a potrzeby największe – wyjaśnia Puchalski. Dlatego w imieniu miast przedstawił ministerstwu konkretne propozycje zmian w prawie i przepisach wykonawczych.

Efektem tych prac jest pięciopunktowy program poprawy warunków komunikacji rowerowej. Oto jego założenia:

• Śluzy rowerowe

Jak tłumaczy Łukasz Puchalski, pojęcie śluzy rowerowej, czyli specjalnego miejsca zatrzymania przed skrzyżowaniem z sygnalizacją świetlną dla rowerów przed samochodami, istnieje w polskim prawie od 2011 roku. Do dziś nie doczekało się jednak przepisów wykonawczych, które określiłyby warunki techniczne stosowania tego rozwiązania. Dlatego tylko Wrocław i Gdańsk zdecydowały się na próbne wprowadzenie tego rozwiązania na podstawie zachodnioeuropejskich rozwiązań. Uregulowanie przepisów w tym zakresie ma ułatwić tworzenie śluz rowerowych inżynierom ruchu dzięki wprowadzeniu dokładnych wytycznych.

– Śluza rowerowa znacznie zwiększa bezpieczeństwo rowerzysty, który na zielonym świetle startuje pierwszy, a nie przepycha się pomiędzy samochodami – tłumaczy Łukasz Puchalski. Największą przewagą tego rozwiązania jest umożliwienie rowerzystom bezpiecznego wykonania skrętu w lewo.

• Trójkolorowy sygnalizator rowerowy

Drugim aspektem, którym zajmie się ministerstwo jest przeprowadzenie ruchu rowerowego przez duże skrzyżowania. Ma do tego służyć trójkomorowy sygnalizator, analogiczny do tych obowiązujących kierowców samochodów. – Dotąd ruch rowerowy realizowany był przy przejściach dla pieszych, gdzie można było stosować tylko dwukomorową sygnalizację. Trójkomorowy sygnalizator ustawiony przy jezdni pozwala osiągnąć dłuższy czas opuszczenia skrzyżowania, zmniejszając jednocześnie straty dla kierowców samochodów – tłumaczy Puchalski.

• Pasy rowerowe na nowych drogach

Co może być zaskakujące, w myśl obecnych przepisów pasów rowerowych nie można wyznaczać na nowych ulicach, a jedynie przy okazji remontów lub modernizacji. To również ma się zmienić – Pozwoli to tworzyć pasy rowerowe na szerszą skalę niż obecnie – tłumaczy Puchalski. Zapowiadane zmiany obejmują też zniesienie obowiązku wyznaczania pasów rowerowych przy prawej krawędzi jezdni. Nie zawsze jest to bowiem korzystne, szczególnie gdy wydzielony jest pas ruchu do skrętu w prawo.

• Ruch pod prąd na drogach jednokierunkowych

To jedna z najważniejszych zmian postulowanych przez środowiska rowerowe. Możliwość jazdy rowerów pod prąd zostanie wprowadzona w strefie zamieszkania i strefach „Tempo 30” – To również po części legalizacja stanu faktycznego, bo na wielu mało ruchliwych ulicach taki ruch się odbywa – tłumaczy Puchalski. I wylicza zalety takiego rozwiązania:

– Na malowanie kontrapasów rowerowych nie zawsze jest miejsce ze względu na ograniczoną szerokość jezdni. Do tego kontrapas „przyciska” rowerzystę do krawędzi jezdni, co stwarza zagrożenie, jeśli ktoś opuszcza miejsce parkingowe – mówi Puchalski. Postuluje niewyznaczanie kontrapasu, lub wyznaczanie go tylko na wlotach skrzyżowań. – W nowych przepisach rowerzysta będzie mógł jechać środkiem jezdni, zjeżdżając na bok tylko przy wymijaniu pojazdu jadącego z przeciwka. To najbezpieczniejsze rozwiązanie – przekonuje.

• Sierżanty rowerowe

Po zmianach przy lewej krawędzi jezdni będą mogły pojawić się specjalne oznakowania, sugerujące odpowiedni tor dla rowerów zwane sierżantami – Nie wydzielają one przestrzeni tylko dla rowerów ale markują tor jego jazdy. Przypominają jednocześnie kierowcy, by odsunęli się od prawej krawędzi jezdni – tłumaczy pełnomocnik ministra. Sierżanty mają być stosowane tam, gdzie brakuje miejsca na wyznaczanie pasów rowerowych – ich szerokość to min. 1,5 metra.

Do połowy przyszłego roku

Zmiany obejmują wprowadzenie nowych zapisów w rozporządzeniach dotyczących warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz.U. 1999 nr 43 poz. 430) oraz w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz.U.2003 nr 220 poz. 2181).

Ze względu na przewidywanie konsultacje propozycji, minister Nowak ocenia, że proponowane zmiany w prawie wejdą w życie w II kwartale 2014 roku. – Zaprezentowane zmiany uważamy za najważniejsze i chcemy je wprowadzić najszybciej jak to możliwe. To są zmiany niskokosztowe, nie wymagające budowy nowych ścieżek. Mamy też kolejne pomysły. Ministerstwo chce dać miastom skrzynkę narzędziową do lepszej organizacji ruchu i to od miast zależy, czy z niej skorzystają – mówi Puchalski.

– Otwarcie przyznaję, że wrażliwości na problemy rowerzystów dotąd w ministerstwie nie było. Teraz wjeżdżamy na drogę rowerową, jeśli chodzi o przyjazne zmiany. Celem ministerstwa jest to, aby wszyscy uczestnicy ruchu, w tym piesi, rowerzyści i kierowcy czyli się bezpiecznie. Liczę na to że ta cywilizacyjna zmiana środka transportu na rower, która powoduje też zmianę całego stylu życia, jeszcze bardziej przyspieszy – podsumowuje minister transportu.