KTP 2015. Smart Cities mają pomagać, nie wykluczać

Moderator Jędrzej Puzyński ze stowarzyszenie Inicjatywa dla Infrastruktury rozpoczął od nakreślenia warunków, które skłaniają władze wielkich metropolii na całym świecie do wdrażania technologii elektronicznych w coraz to nowych aspektach życia miasta. – W samej Europie w miastach mieszka ponad 70% ludności, a na świecie – ponad połowa. Tymczasem pod względem przestrzennym ośrodki miejskie zajmują zaledwie 2% powierzchni Ziemi. Takie zagęszczenie ludności rodzi wyzwania związane między innymi z transportem publicznym, zanieczyszczeniem powietrza oraz wywozem nieczystości – podkreślił.

Smartfon dla każdego?

– Technologie cyfrowe powinno się wdrażać w taki sposób, by ułatwiać ludziom życie, ale jednocześnie nie wykluczać tych, którzy nie mają dostępu do najnowszych zdobyczy techniki – uznał wiceprezydent Warszawy Michał Olszewski. Przedstawiciel stołecznego magistratu przywołał wdrażany obecnie (między innymi w transporcie zbiorowym) program Wirtualna Warszawa. – Inspirujący może być przykład Londynu. Władze miasta nie zlikwidowały tam możliwości tradycyjnego zakupu biletów, ale starały się zniechęcać do tej metody. Karta płatnicza lub smartfon jest tańszym i wygodniejszym nośnikiem także z punktu widzenia miasta – przekonywał. Program daje także możliwość rozwinięcia pakietów lojalnościowych, a ponadto w przyszłości może stać się podstawą do stworzenia „Internetu rzeczy”.

Władze stolicy zastanawiają się nad doposażeniem w urządzenia mobilne tych mieszkańców (np. osób starszych lub niepełnosprawnych), których nie stać na ich zakup. Do zmniejszenia problemu przyczynia się też fakt, że w wielu miastach powyżej określonej granicy wiekowej korzystanie z transportu zbiorowego jest darmowe. Dyrektor sprzedaży do spraw administracji publicznej PayU Bartłomiej Danek zaznaczył, że pewna liczba osób zawsze będzie pozostawała poza zasięgiem technologii cyfrowych, przy czym w niektórych przypadkach będzie to świadomy wybór. Inni uczestnicy dyskusji dzielili się obserwacjami świadczącymi o tym, że także wśród osób w wieku poprodukcyjnym użytkowników smartfonów nie brakuje.

Bezgotówkowy Londyn oszczędza

Do doświadczeń stolicy Wielkiej Brytanii odwoływała się także dyrektor do spraw rozwoju rynku i akceptacji kart płatniczych w MasterCard Kamila Kaliszyk. – Londyn to miasto o największym na świecie ruchu turystycznym i ogromnej liczbie mieszkańców. Rozwiązanie problemów z transportem zbiorowym było więc kluczowe dla sprawnego funkcjonowania metropolii. Władzom miasta udało się znaleźć optymalną receptę – uznała Kaliszyk. W jej opinii ważną rolę odegrał system płatności bezgotówkowych. – Wykorzystano najpowszechniejsze, zbliżeniowe metody płatności. Przejście w całości na system bezgotówkowy przyniosło Londynowi oszczędności rzędu 24 milionów funtów rocznie – poinformowała przedstawicielka MasterCard. Jak dodała, odpowiednio sprawny i zintegrowany system płatności elektronicznych może stanowić narzędzie przekonywania kierowców do zmiany środka transportu na komunikację miejską, a także zarządzania podażą miejsc parkingowych.

Według prezydenta Olsztyna Piotra Grzymowicza ważną rolę odgrywa kontakt z mieszkańcami. – Podczas dwóch lat budowy linii tramwajowej olsztynianie byli niezadowoleni z utrudnień. Wytrzymali jednak uboczne skutki inwestycji, między innymi dlatego, że przed jej rozpoczęciem zapytaliśmy ich o zdanie – stwierdził włodarz stolicy Warmińsko-Mazurskiego. Grzymowicz przywiązuje też dużą wagę do edukowania mieszkańców, a także pokazywania im, że nowoczesne rozwiązania (naszpikowane elektroniką tramwaje Solaris Tramino, dynamiczny system informacji pasażerskiej, uspokajanie ruchu samochodowego) po prostu sprawdzają się w praktyce. Naczelną zasadą przyjętą przez władze Olsztyna jest kształtowanie przestrzeni w taki sposób, by faworyzować osiedlanie się w centrum miasta, nie na peryferiach lub poza jego granicami.

Władze miasta powinny uczyć

Zdaniem dyrektora Visa Europe w Polsce Adriana Kurowskiego przy tworzeniu systemów płatności w trosce o zaufanie pasażerów powinno się stawiać na sprawdzone technologie. – Aby skutecznie zabezpieczyć się przed atakami crackerów, wielu dużych operatorów współpracuje z globalnymi graczami na rynku płatności bezgotówkowych, na których przerzuca ciężar zapewnienia bezpieczeństwa – powiedział przedstawiciel operatora kart płatniczych.

– Pasażerowie i władze miast nie przekonują się do nowych rozwiązań nagle, lecz stopniowo – stwierdził prezes zarządu Mera-Systemy Grzegorz Lange. Przytoczył przykład Wrocławia, w którym przed sześcioma laty wprowadzenie biletomatów wyposażonych wyłącznie w możliwość płacenia kartą wzbudziła silne kontrowersje. – Dziś już dla nikogo nie jest to nowością. Władze miast powinny wykazać się odwagą w uczeniu mieszkańców korzystania z nowych technologii – przekonywał. W ocenie prezesa powinno się wybierać automaty biletowe na kartę kosztem tych na gotówkę. – Są tańsze i bezpieczniejsze – uznał G. Lange.

W debacie uczestniczył również prezes zarządu NextBike Tomasz Wojtkiewicz. – Aby uniknąć wykluczenia, trzeba przede wszystkim mówić do każdego mieszkańca zrozumiałym dla niego językiem – powiedział. Jako przykład takiego postępowania przywołał oferowaną w Warszawie seniorom pomoc w zakładaniu konta w systemie wypożyczania rowerów (założenie konta wymagało tylko wizyty w biurze) oraz przyjmowanie od nich wpłat gotówką. Zwrócił też uwagę, że system roweru publicznego może pełnić inne role poza podstawową. – Na przykład władze Łodzi jako pierwsze w Polsce postawiły w ostatnim przetargu wymóg wyposażenia rowerów w nadajniki GPS, co umożliwi badanie natężenia i kierunków ruchu rowerowego – stwierdził.

– Rzeczywistość ekonomiczna jest brutalna. Oferta dla pasażera to zawsze kompromis między tym, co chcemy, a tym, co możemy mu zapewnić – dodał kierownik produktu BSX Polska Marcin Jurczak. System informacji pasażerskiej powinien, jego zdaniem, stanowić część szerszego systemu zarządzania flotą. Od informatyzacji w transporcie zbiorowym nie ma, według M. Jurczaka, odwrotu.