Kraków. O jednym włamaniu, dwóch operatorach i 270 nieczynnych rowerach

Sytuacja jest absurdalna, bo tak naprawdę nic się nie zepsuło. System był testowany przez miejskich urzędników jeszcze w środę i wszystko funkcjonowało jak należy. Stacje, których jest 30, zamknięte na początku grudnia, zostały odświeżone i w czwartek wszystkie 270 rowerów było już na swoim miejscu. Właściwie można by było jeździć, gdyby nie spór, w którym dwaj operatorzy wzajemnie obrzucają się odpowiedzialnością, a miasto przyznaje, że nie wie, kto jest winny.

Szlaban na rower

– Firma NextBike pewne rzeczy nam blokuje, nie wiadomo z jakich względów. Chciałbym powiedzieć, że o 14. ten system będzie uruchomiony, dla użytkowników w całym Krakowie, ale w tym momencie pewien tego nie jestem… – tłumaczył w czwartek nieco zdezorientowany Piotr Hamarnik z biura prasowego Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu. Potem tłumaczył, że NextBike udostępnił licencję, ale chwilę przed prezentacją ją zablokował. Oburzony był Marcin Jeż, przedstawiciel obecnego operatora BikeU, który oskarżał NextBike o nieprzestrzeganie umowy licencyjnej.

KMK jeździ (choć lepiej napisać – ma jeździć) na oprogramowaniu NextBike’u. Miasto, choć wybrało jako operatora BikeU, chciało by system korzystał z oprogramowania, które kupiło kilka miesięcy wcześniej.

NextBike to międzynarodowa firma, która z powodzeniem zarządza systemami w Poznaniu, Wrocławiu, Trójmiescie i przede wszystkim w Warszawie, gdzie system składający się z 200 stacji i prawie 3 tys. rowerów stał się hitem i modą. BikeU z kolei korzysta z licencji francuskiego systemu Smoove (różni się od nextbike’owego m.in. tym, że elektroniczne panele do wbijania kodu zainstalowane są na kierownicach rowerów) używanego w wielu miastach Francji, ale też w Batumi, w Nikozji i na Korfu. To konkurenci, ale Kraków wymaga, by ten pierwszy korzystał ze sprzętu i oprogramowania drugiego. Trudno się dziwić, że między nimi iskrzy.

Włamanie przed śniadaniem

- Nowy operator chyba nie zapoznał się z warunkami licencji. My dostarczyliśmy wszystko, co potrzebne do uruchomienia wypożyczalni, ale BikeU wciąż domagał się udostępnienia dodatkowych nieobjętych licencją opcji – odpowiadał na zarzuty Michał Dąbrowski z NextBike’u przepytywany przez „Gazetę Wyborczą. Dodawał, że w nocy ze środy na czwartek ktoś, korzystając z uprawnień administracyjnych miasta Kraków, próbował włamać się do systemu i w NextBike'u podejrzewają, że był to pracownik obecnego operatora. W związku z zagrożeniem centrala w Niemczech zdecydowała o odłączeniu Krakowa od systemu.

W piątek rano w ZIKiT miało się odbyć spotkanie z przedstawicielami obu firm, które miały wyjaśniać zaistniałą sytuację, tym bardziej, że już w czwartek dyrektor Jerzy Marcinko groził winnemu prokuratorem, choć dodawał, że najpierw trzeba ustalić kto jest tym winnym. Przedstawiciele NextBike’u na spotkanie nie przyszli, łączyli się telefonicznie. Winnego nie udało się znaleźć.

– Jest kłopot, bo w Niemczech dziś jest dzień wolny, w poniedziałek będzie wolny w Polsce, więc daliśmy sobie czas do wtorku by całą tę sprawę wyjaśnić. Obie firmy obstają przy swoim – tłumaczy „Transportowi Publicznemu” Michał Pyclik z biura prasowego ZIKiT. – Rzecz w tym, że system opiera się na oprogramowaniu z obu firm. Tak naprawdę nie wiemy, po czyjej stronie leży kłopot. Niewykluczone, że będziemy musieli zwrócić się do kogoś z zewnątrz, by to wyjaśnił – dodawał.

Pytany kiedy, choćby w przybliżeniu, można się spodziewać, że system rowerowy zadziała, odpowiedział: „oczekujemy, że będzie działał we wtorek”. Choć bez przekonania w głosie.

Kraków rowerowym liderem

Rowerowe problemy Krakowa biorą się również z niekonsekwencji samych władz miasta, którym pomysły na tę usługę zmieniają się z każdym sezonem. System uruchomiony pilotażowo w 2008 r. operatorów zmieniał wielokrotnie. Przed rokiem miasto zerwało umowę z firmą Roweres (zarządza rowerami w Rzeszowie) i postanowiło obsługiwać system samodzielnie. Skończyło się na tym, że w zeszłym roku wypożyczalnie w pełni zaczęły działać dopiero w sierpniu.

Pod koniec zeszłego roku miasto zorganizowało przetarg na dostawę stacji, rowerów i oprogramowania do ich obsługi (wygrał NextBike). Tej wiosny niespodziewanie zdecydowano, że zarządzaniem rowerami przez następne dwa lata zajmie się nie miasto a operator. W pierwszym przetargu jedyną ofertę przedstawił NextBike, ale blisko dwukrotnie droższą niż przewidywało miasto. W drugim NextBike poległ, wygrało BikeU.

Za drugim razem – z powodu braku pieniędzy – operatora szukano już tylko na rok. W 2015 r. trzeba będzie więc szukać znowu.

W efekcie tych przepychanek miasto, które było liderem jeśli chodzi o publiczny rower, sprawia wrażenie jakby ten rower był dla niego kłopotem. W zeszłym roku zaledwie tysiąc krakowian wypożyczył rowery w sumie 7 tys. razy. Z kolei w 2013 r z porównywalnego systemu we Wrocławiu (34 stacje, ok. 200 rowerów) skorzystało 50 tys. osób, które rower wypożyczały prawie 200 tys. razy. W Warszawie tylko w zeszłym roku zarejestrowało się 100 tys. nowych użytkowników (w sumie jest ich ok. 150 tys.) a rowery wypożyczano prawie 2 mln razy.