Bezpieczeństwo na drodze. Jak powinna wyglądać kampania?

Transport for London (londyńska jednostka samorządu zajmująca się transportem) stworzyła krótkie video pt. Drivers and Cyclists Safety Tips będące elementem działań na rzecz poprawy warunków na drogach. Film warto przeanalizować nieco dokładniej, bowiem stanowi wzorcowy przykład poprawnej edukacji uczestników ruchu.


Co jest istotne?

1) Ukazanie problemów rzeczywistych, a nie domniemanych

Rzecz absolutnie podstawowa, choć z punktu widzenia większości polskich akcji niekoniecznie oczywista: skuteczna kampania pokazuje problemy realne. Wyprzedzanie w zbyt bliskiej odległości, martwe punkty lusterek (szczególnie w pojazdach ciężarowych), zajeżdżanie drogi – oto faktyczne, potwierdzone statystycznie przyczyny zdarzeń z udziałem cyklistów. Nie ma natomiast ani słowa o kamizelkach bądź kaskach, których wpływ na bezpieczeństwo do tej pory pozostaje niepotwierdzony żadnymi rzetelnymi danymi.

2) Właściwy adresat

Kolejna z rzeczy wielce istotnych, choć niekoniecznie oczywistych: dobra kampania musi posiadać właściwych adresatów. Dobór grupy docelowej powinien opierać się na analizie danych statystycznych ze szczególnym uwzględnieniem podziału na sprawców. Przykład? W Polsce kierowcy powodują 52% zdarzeń na linii samochód – rowerzysta. Za pozostałe 48% winę ponoszą sami cykliści. Jeśli zorganizujemy akcję polegającą na rozdawaniu rowerzystom odblasków, nie tylko skupimy się na domniemanym problemie, ale dodatkowo zawężymy grono potencjalnych odbiorców kampanii o ponad połowę.

Drivers and Cyclists Safety Tips stanowi pozytywny wzorzec, ponieważ jej grupę docelową stanowią zarówno rowerzyści, jak i kierowcy.

3) Trafna analiza zachowań

Brak wiedzy odnośnie zachowań na drodze często stanowi przyczynę nieporozumień. Tymczasem można ich uniknąć poprzez merytoryczne objaśnienie, dlaczego dany uczestnik ruchu porusza się w taki, a nie inne sposób. Wzorcowy przykład znajduje się w połowie filmu. Lektor wyjaśnia:

„Badania wykazują, iż kierowców denerwują rowerzyści jadący środkiem jezdni. Ale czy wiesz, że cykliści uczeni są jazdy z dala od krawędzi w miejscach, gdzie jest zbyt wąsko, aby samochód mógł ich bezpiecznie wyprzedzić?”

Napis na ekranie dodatkowo informuje:

„Cykliści jadą środkiem pasa, aby zapobiec niebezpiecznemu wyprzedzaniu”.
Która z polskich kampanii w podobny sposób analizuje zachowania rowerzystów na drodze?

4) Rzeczowe rady dla wszystkich adresatów kampanii

Świadomość istnienia zagrożeń to jedno. Równie ważne są konkretne wskazówki, co robić, aby uniknąć nieszczęśliwych zdarzeń. Drivers and Cyclists Safety Tips rzeczowo instruuje w tej materii zarówno rowerzystów, jak i kierowców.

Co więcej – twórcy filmu nie wahają się udzielać rad, które część kierowców uznałaby za kontrowersyjne. Mówią wprost: „cyklisto - na wąskich jezdniach jedź środkiem”. Racjonalnie stwierdzili, że popularyzacja bezpiecznych zachowan jest dalece ważniejsza, niż chwilowy i pozorny komfort kierowcy, któremu oszczędza się widoku cyklisty jadącego środkiem pasa.

5) Właściwa forma

Ostatni punkt, który również nie pozostaje bez znaczenia: kampania musi mieć przystępną formę. Nie może nudzić zbędnymi szczegółami. Transport for London stanęło na wysokości zadania. Stworzone przez nich video jest krótkie, przejrzyste i bardzo rzeczowe. Zawiera krótki, kilkunastosekundowy wstęp ogólnie naświetlający sytuację, czytelne wizualizacje, jasna wskazówki oraz proste, zrozumiałe komentarze.

A w Polsce?

Nie da się ukryć, iż olbrzymia większość polskich kampanii zestawiona z dziełem londyńczyków wypada blado. Koncentrujemy się na niewłaściwych problemach, obieramy nieodpowiednie grupy docelowe i zbyt rzadko dajemy wskazówki poparte analizą wzajemnych relacji na drogach. Możemy to zmienić, czerpiąc z pozytywnych wzorców. Może warto, by policja, KRBRD oraz inne instytucje zajmujące się działaniami edukacyjnymi zaczęły uczyć się od innych?