Losy jedynej linii tramwajowej w ukraińskim Żytomierzu pozostawały niepewne. Jeszcze przed wojną władze miasta miały zakusy na jej likwidację. Od kilku tygodni, w związku z niedoborami energii tramwaje nie jeździły i powszechnie przyjmowano, że tymczasowa przerwa okaże się permanentna. Ostatecznie okazuje się, że wyrok na tramwaje – jeśli w ogóle zapadnie – zostanie odroczony.
Historia komunikacji tramwajowej sięga XIX w. Od lat 60. XX w. komunikacja tramwajowa – składająca się w szczytowym okresie z pięciu linii – była stopniowo zastępowana przez trolejbusy. Od 1974 r. w Żytomierzu funkcjonuje jedna, ok. 7-kilometrowa linia tramwajowa, która łączy pl. Zwycięstwa (Majdan Peremohy) i Lonokombinat. Dziennie przed wojną obsługiwało ją 12-13 wagonów. Trzon taboru stanowią wagony Tatra KT4SU, pamiętające przełom lat 70. i 80. XX w. Rozstaw szyn to 1000 mm.
Infrastruktura jest mocno niedoinwestowana i jeszcze przed wojną była w stanie awaryjnym. Z tego względu władze miasta
przymierzały się do likwidacji linii, choć zdaniem społeczników rzeczywiste powody mogły być inne. Ostatecznie, mimo pojawiających się zakusów, tramwaj przetrwał bez zmian.
Zagrożeniem dla tramwaju okazała się wojna – a przede wszystkim rosyjskie ataki na infrastrukturę krytyczną, przez co Ukrainie zaczęły doskwierać braki energii. W wielu miastach ograniczono z tego powodu kursowanie tramwajów i trolejbusów. Nie inaczej było w Żytomierzu, gdzie 16 listopada 2022 r. całkowicie wstrzymano ruch tramwajów.
Władze miasta wyliczały, że jeden z tramwaj w zimie z załączonym ogrzewaniem odpowiada mniej więcej zapotrzebowaniu na prąd dla ośmiu mieszkań. – Dostawy prądu na poziomie 40% to za mało, by zabezpieczyć podstawowe potrzeby. Po naszym zwycięstwie zdecydujemy, co dalej z tramwajami. Może sytuacja będzie inna, gdy będą dostępne środki unijne na remont torów – mówił Serhij Suchomłyn, burmistrz Żytomierza. Ostatecznie7 lutego uruchomiono linię autobusową nr 2, dzięki pojazdom podarowanym przez Tallin, kursującą po trasie tramwaju. Według wielu komentatorów ten krok miał być gwoździem do trumny komunikacji szynowej.
W zeszłym tygodniu władze miasta poinformowały jednak, że… w tym tygodniu nastąpi wznowienie ruchu tramwajowego. „27 lutego zbierze dane dotyczące przepustowości sieci z całej Ukrainy. Następnie każdy region i ośrodki regionalne otrzymają jasne limity zużycia energii elektrycznej. Według wstępnych prognoz Żytomierz będzie mógł wznowić ruch tramwajowy. W związku z tym obecnie trwają prace przygotowawcze do wznowienia ruchu na początku tygodnia, w okolicach wtorku bądź środy” – poinformowała w piątek Żytomierska Rada Miasta.