Warszawa: Tramwaje, które mogły powstać, a których nigdy nie było

Seryjna produkcja charakterystycznych kanciastych tramwajów rodziny 105N (w wersji wąskotorowej – 805N) ruszyła w 1974 r. Wkrótce wagony te, w zmodernizowanej wersji 105Na i 805Na, zdominowały obraz polskich sieci tramwajowych. Ich produkcja trwała do 1992 r., choć ostatnie wersje pochodne tych wagonów opuściły zakłady Konstalu na przełomie stulecia.

Charakterystyczną cechą stopiątek jest ich wysokopodłogowość. Z pewnością pojazdy z tej rodziny dalej święciłyby triumfy, gdyby została wprowadzona do ruchu ich wersja niskopodłogowa. Szanse takie były, gdyż inżynierowie z Chorzowa stworzyli wiele koncepcji przegubowych tramwajów dla Krakowa i Warszawy, bazujących na konstrukcji stopiątki i posiadających niski człon.

Jedna z propozycja zakładała przegubowy, trzyczłonowy pojazd z czterema wózkami, o długości 27 m. Masa własna pojazdu wynosiłaby 34800 kg. Konstruktorzy przewidywali zastosowanie przegubów jak w typie 102N. Część niskopodłogową z wejściem na wysokości 340 mm nad główką szyny przewidziano w środkowym członie, który posiadałby charakterystyczne wcięcia. Jak wynika z rysunków technicznych, udział niskiej podłogi wynosiłby ok. 15%.


mat. TW

W sumie powstało kilkanaście wersji projektów różniących się długością całkowitą (od ok. 20 m do ok., 31 m), liczbą członów i drzwi czy udziałem niskiej podłogi (od ok. 10,5% do 29%). Część projektów tramwajów, które nigdy nie powstały, można teraz oglądać na blogu Tramwajów Warszawskich. 

Warto przy tym przypomnieć, że próby stworzenia przegubowych i niskopodłogowych tramwajów na bazie stopiątek były prowadzone przez innych producentów. W związku z rozwojem poznańskiej sieci tramwajowej i zapotrzebowaniem na niskodpodłogowe pojazdy, w 1995 r. HCP Cegielski zakończył budowę trzyczłonowego 26,5-metrowego tramwaju, który powstał na bazie dwóch odkupionych od MPK Poznań wagonów 105N. Prototyp o oznaczeniu 115N cechował się dużą awaryjnością i został wycofany z eksploatacji w 2006 r. Również w Krakowie od 2012 r. jeździ 40,57-metrowy tramwaj typu 405N, złożony z pięciu członów i posiadający dwie części niskopodłogowe. Został on skonstruowany przez Protram na bazie trzech stopiątek. Ostatecznie jednak krakowskie MPK odstąpiło od takiej modernizacji kolejnych stopiątek i zakupiło nowe 40-metrowe tramwaje – Krakowiaki Pesy.