Warszawa. Nowy Plac Zawiszy dotarł do stolicy koleją

Plac Zawiszy stanowi jeden z najważniejszych węzłów komunikacyjnych w centrum Warszawy. Spotykają się tu trzy obciążone trasy tramwajowe: w ciągu Grójeckiej, Towarowej i Alej Jerozolimskich. W szczycie przejeżdża tędy od 30 do 45 tramwajów na godzinę na kierunek na każdym z wlotów. To także ważne skrzyżowanie dla ruchu kołowego z uwagi na przebiegającą tędy obwodnicę śródmiejską. Wszelkie prace wymagają zatem szczególnego rozplanowania, by utrudnienia zarówno w ruchu tramwajowym, jak i kołowym, były możliwe jak najkrótsze.

Termin realizacji (lato 2025) wybrano nieprzypadkowo – budowa nowej trasy tramwajowej do Dworca Zachodniego wymusiła czasowe zamknięcie ruchu tramwajowego w al. Krakowskiej, a więc znaczące ograniczenie ruchu w ciągu ul. Grójeckiej. Takie wyłączenie zdarza się raz na kilkadziesiąt lat, więc w jego cieniu Tramwaje Warszawskie starają się zrealizować jak najwięcej remontów i napraw głównych.

Tramwaje Warszawskie zawarły umowę z firmą KZN Rail (Grupa KZN Bieżanów) na remont całego węzła rozjazdowego wraz przystankami tramwajowymi, które znajdują się po stronie wschodniej skrzyżowania. W torowisku przy peronach oraz na przejazdach wokół wyspy centralnej wykonawca zastosuje wielkogabarytowe betonowe płyty prefabrykowane w technologii ConTrack.

Innowacja pod torami

Do tej pory na podobnych skrzyżowaniach stosowaliśmy beton lany na miejscu, który wymaga szalowania, zbrojenia, wylewania, a potem odpowiedniego czasu dojrzewania. Dzięki prefabrykatom, które powstawały w trakcie kontrolowanego procesu produkcji w zakładzie wykonawcy w Krakowie, czas zamknięcia poszczególnych przejazdów przez torowisko możemy skrócić z min. 30 dni do siedmiu dni.

Samo rozwiązanie z zastosowaniem betonowych płyt prefabrykowanych zastosowaliśmy już na wielu przejazdach tramwajowo-drogowych w stolicy (ostatnio m.in. na skrzyżowaniu Sokratesa/ Wólczyńska i Aspekt/ Wólczyńska). Do tej pory prefabrykaty były wykorzystywane na przejściach i przejazdach na prostych odcinkach torów. Teraz po raz pierwszy zastosujemy je w obszarze rozjazdów – to również pierwsze w Polsce wdrożenie technologii wielkogabarytowych płyt w tak dużej skali. Zastosowanie płyt prefabrykowanych pozwoli skrócić czas remontu Placu Zawiszy z trzech miesięcy do zaledwie czterech tygodni.

To rozwiązanie innowacyjne, które wymagało indywidualnego zaprojektowania dla konkretnej lokalizacji. W sumie powstało 121 prefabrykowanych bloków o powierzchni 1600 m². Do ich wykonania wykorzystano około 540 m³ betonu. Największa z płyt ma 23 m².

Prefabrykaty przyjechały koleją

Ze względu na gabaryty płyt prefabrykowanych (do 20 ton), brak miejsca na składowanie płyt prefabrykowanych przy pl. Zawiszy i chęć zminimalizowania utrudnień w ruchu samochodowym, płyty prefabrykowane zostały przetransportowane z Krakowa koleją najpierw na naszą bocznicę przy al. Prymasa Tysiąclecia 102, gdzie mieści się nasz Zakład Energetyki Trakcyjnej i Torów.

Następnie elementy zostaną dostarczane transportem samochodowym na plac budowy. Płyty będą rozładowywane przy użyciu dźwigu o dużej nośności, bez demontażu sieci trakcyjnej. Aby zminimalizować utrudnienia w ruchu drogowym, planujemy, że prace związane z remontem na samych przejazdach tramwajowo-drogowych będą prowadzone przez całą dobę.

Łącznie prace obejmą trzy perony przystankowe o łącznej powierzchni ok. 830 m2, remont torowiska w konstrukcji podsypkowej o długości 111,72 mtp oraz remont torowiska w konstrukcji bezpodsypkowej z płyt prefabrykowanych o długości 625,20 mtp. Dodatkowo zaplanowaliśmy remont azyli na wszystkich przejściach projektowych.

Każdy przejazd oddzielnie

Roboty będą podzielone na trzy etapy – każdy z nich będzie obejmować po jednym przejeździe tramwajowo-drogowym i jednym wlocie tramwajowym. W I kolejności – od 7 do 13 lipca – remontowany będzie wlot od strony Grójeckiej, w związku z czym nie będą jeździły tramwaje na odcinku pl. Zawiszy – pl. Narutowicza (dojazd tramwajów do pętli Pl. Narutowicza czy przystanków Och-Teatr będzie utrzymany od strony ul. Filtrowej).

Tramwaje linii 9 z Pragi będą dojeżdżały do pętli przy placu S. Starynkiewicza. Do przystanków Och-Teatr na ulicy Grójeckiej (czyli tam, gdzie składy mogą zmienić kierunek jazdy) od strony placu Narutowicza i Filtrowej będą kursowały tramwaje linii 18 z PKP Służewiec i 33 z Metra Młociny. Zmieni się trasa linii 78 – od placu Zawiszy pojadą Alejami Jerozolimskimi na Pragę, do pętli Kawęczyńska-Bazylika. Nie będą kursowały tramwaje linii 7. Wydłużone do placu Starynkiewicza zostaną trasy autobusów linii zastępczych Z-9 i Z14 kursujących Aleją Krakowską i ulicą Grójecką, które do tej pory kończyły na pl. Narutowicza.

Autobusy, które z placu Zawiszy jechały ulicą Raszyńską i dalej Żwirki i Wigury, czyli 128 na Szczęśliwice, 175 i N32 w kierunku Lotniska Chopina oraz 504 w stronę Kabat, pojadą objazdem przez Grójecką i Niemcewicza. Przy placu Zawiszy zatrzymają się na ulicy Grójeckiej za placem, na przystanku Plac Zawiszy 04 zamiast na ulicy Raszyńskiej przy hotelu.


Zmiany dla kierowców

W I etapie zostanie zamknięty przejazd przed tory tramwajowe po stronie ulicy Grójeckiej. W rezultacie kierowcy z ulicy Towarowej nie pojadą prosto przez plac do Raszyńskiej i nie skręcą w Aleje Jerozolimskie. Nie będzie także skrętu w lewo z Alej Jerozolimskich w Raszyńską. Z Towarowej i Alej Jerozolimskich kierowcy pojadą Grójecką, gdzie będą mogli zawrócić przed nieczynnym przystankiem tramwajowym Ochota-Ratusz.

Obie jezdnie ulicy Towarowej pomiędzy placem a zawrotką na wysokości Platynowej będą zwężone o pasy przy torowisku. Na nitce Grójeckiej w kierunku placu będzie zamknięty jeden z pasów do skrętu w Towarową. O jeden pas mniej będzie także na Raszyńskiej pomiędzy Koszykową a placem Zawiszy, a także na samym rondzie – do Towarowej będą prowadziły dwa pasy, z jednego z nich będzie można skręcić w Aleje Jerozolimskie w stronę Dworca Zachodniego.

Tablice informacyjne będą sugerowały kierowcom, żeby omijali plac Zawiszy. Zalecany objazd poprowadzi ulicami: Wawelską, aleją Niepodległości, Chałubińskiego i aleją Jana Pawła II do Prostej.

Zamknięty będzie przejazd dla rowerów przez Grójecką. Pasy będą otwarte, ale piesi ominą plac budowy wyznaczonym korytarzem.


Kolejne etapy

Następnie – przez dwa tygodnie od 14 do 27 lipca – nie będą kursować tramwaje na odcinku pl. Zawiszy – pl. Starynkiewicza. Tu zakres robót jest większy z uwagi na dodatkowy tor do skrętu i remont przystanków. Nie będzie przejazdu przez tory po stronie Alej Jerozolimskich – kierowcy ominą plac budowy przy wykorzystaniu zawrotki.

W ostatnim etapie, od 28 lipca do 3 sierpnia, remontowany będzie wlot od strony Towarowej. Tramwaje nie pojadą od pl. Zawiszy do Kercelaka. Zamknięty będzie przejazd przez tory od strony Towarowej – kierowcy również skorzystają z tymczasowej zawrotki.

Do końca września przewidywane są roboty brukarskie i wykończeniowe, które nie będą wpływały na ruch tramwajowy.

Pracowity rok

W tym roku Tramwaje Warszawskie zaplanowały 34 zadania remontowe, obejmujące łącznie blisko 10 km toru pojedynczego. To największa od lat liczba remontów stołecznych torowisk tramwajowych. Zwiększona intensywność remontów jest efektem uruchomienia Warszawskiego Programu Torowego, rozpisanego na wiele lat planu modernizacji istniejącej sieci tramwajowej w Warszawie

Większość robót zaplanowano w okresie wakacyjnym, gdy z tramwajów korzysta mniejsza liczba pasażerów. Wykorzystujemy także zamknięcia wynikające z realizacji innych inwestycji strategicznych.