Transport mniej emisyjny to transport zbiorowy, zwłaszcza zasilany „czystą” energią elektryczną

Jak niwelować emisję zanieczyszczeń powietrza związaną z transportem? – Oczywiście komunikacja zbiorowa tak, ale pomogą w tym też rower czy nawet umożliwienie dotarcia pieszego do miejsc, w których można załatwić różne sprawy – mówił podczas Kongresu Czystego Powietrza Adrian Furgalski, prezes Zespołu Doradców Gospodarczych TOR. W tym kontekście uznał on za niezrozumiałą decyzję rządu o czasowym zawieszeniu działalności miejskich wypożyczalni rowerowych na początku pandemii. Stwierdził, że do wielu miast systemy roweru publicznego nie wróciły, w części działają jedynie w ograniczonym zakresie, a jedna z największych firm branży omal nie zbankrutowała.

Ograniczenie zużycia energii to za mało

Przedstawiciel ZDG TOR wskazywał też na potrzebę wyznaczania priorytetu w ruchu dla pojazdów transportu zbiorowego, co miałoby zachęcić mieszkańców miast do rezygnacji z własnych samochodów, i na możliwości zmian podatkowych, które ograniczyłyby wwóz używanych aut z zagranicy do Polski. Samo zwiększenie udziału komunikacji zbiorowej nie zlikwiduje jednak emisji zanieczyszczeń, zwłaszcza że prąd wytwarzany jest w naszym kraju głównie z „brudnych” surowców energetycznych. – Dziś kolej nie ma się czego wstydzić, jeśli chodzi o wpływ na środowisko, ponieważ generuje czterokrotnie mniej dwutlenku węgla niż transport drogowy. Gorszą informacją jest jednak to, że energia zasilająca kolej w ponad 80 proc. wytwarzana jest z węgla – przyznał Leszek Hołda, członek zarządu PKP Energetyka.

– Branża kolejowa ma jednak dużą wrażliwość na wpływ na klimat, dlatego dwa lata temu powołała Centrum Efektywności Energetycznej Kolei – dodał. Zrzesza ono firmy zużywające w sumie ok. 95 proc. energii konsumowanej przez polską kolej. Początkowo organizacja podjęła inicjatywy mające na celu szersze wykorzystywanie energii wytwarzanej podczas hamowania pociągów, promowania ekonomicznej jazdy maszynistów itp. – W ramach tych inicjatyw powstał cel zmniejszenia do roku 2030 zużycia energii o 1,2 TWh, co przekłada się na ok. 1 mln ton dwutlenku węgla [rocznie]. Po dłuższej dyskusji uznaliśmy jednak, że to nie jest wystarczające – powiedział.

Zielona energia elektryczna zamiast starych diesli

CEEK wypracowało więc koncepcję „zielonej kolei”. – Zakłada ona, że do roku 2030 85 proc. zużywanej na kolei energii będzie pochodzić z odnawialnych źródeł energii – opisywał Leszek Hołda. – To cel ambitny – ocenił, podkreślając, że założenia te znacznie wyprzedzają rządowe plany dotyczące całej gospodarki. Kolej ma być więc jedną z pierwszych branż, które przejdą taką transformację. Przedstawiciel PKP Energetyka ocenił także, że jeśli ten cel zostanie zrealizowany, kolej może pozyskać dodatkowych pasażerów. Powoływał się na przeprowadzone jeszcze przed pandemią badania, w których 73 proc. respondentów wyraziło gotowość do zmiany środka transportu, kierując się wpływem na klimat.

Jak zwróciła uwagę Agnieszka Warso-Buchanan, liderka programu Czyste Powietrze w Europie Środkowo-Wschodniej fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi, transport jako źródło emisji jest uciążliwy zwłaszcza w miastach. – W czterech miastach kraju, w tym w Warszawie, przekroczone są normy dotyczące dwutlenku azotu – stwierdziła. Zaapelowała o przeanalizowanie przez rząd możliwości podjęcia działań zmierzających do ograniczenia ruchu samochodów osobowych, zwłaszcza starszych i z silnikiem Diesla. Mają one bowiem największy wpływ na ten rodzaj emisji.