W ciągu najbliższych lat okolice hali targowej zmienią się nie do poznania. W związku z budowaną stacją szybkiej kolei aglomeracyjnej, miejsce zyska nowe funkcje – będzie więcej zieleni, przestrzeni i miejsca do wypoczynku. Kraków prezentuje wizualizacje tego rejonu, które są efektem konsultacji społecznych. Miasto chciałoby, żeby projekt z pozwoleniami był gotowy już w 2021 r.
Budowa szybkiej kolei aglomeracyjnej otwiera przed Krakowem całkiem nowe możliwości stworzenia przyjaznej, nowoczesnej, dostosowanej do zmian klimatu przestrzeni publicznej. W ramach inwestycji powstanie nowy przystanek kolejowy – Kraków Grzegórzki, który ma szansę stać się najważniejszym punktem przesiadkowym Krakowa. Nowy przystanek zlokalizowany będzie na odcinku, gdzie spotykają się wszystkie trzy linie kolei aglomeracyjnej. Ponadto bliskość przystanków komunikacji miejskiej, udogodnienia w komunikacji pieszej oraz rowerowej sprawią, że miejsce to w niedalekiej przyszłości będzie tłumnie uczęszczane przez mieszkańców oraz turystów. Istniejąca infrastruktura nie jest przygotowana na przyjęcie tak dużej ilości osób, stąd konieczność wprowadzenia nowych rozwiązań funkcjonalnych i przestrzennych.
Mimo że priorytetem jest komunikacja miejska, projekt zakłada utrzymanie możliwości dojazdu samochodowego do placu targowego oraz sąsiadujących z placem kamienic. W projekcie zachowano miejsca parkingowe wzdłuż ul. Grzegórzeckiej.
Historia miejsca
Plac Grzegórzecki znajduje się w miejscu dawnego koryta Starej Wisły. W średniowieczu w okolicach dzisiejszego Mostu Grunwaldzkiego Wisła rozdwajała się. Jedno jej koryto tzw. Stara Wisła płynęła w miejscu dzisiejszych plant Dietlowskich oraz Daszyńskiego. Mniejsze koryto – tzw. Zakazimierka płynęła w miejscu dzisiejszego koryta Wisły.
Najważniejszą przeprawą przez Starą Wisłę był Most Królewski (jego pozostałości zostały odnalezione w 2019 r. podczas remontu ul. Krakowskiej). Drugą ważną przeprawą był most kolejowy pełniący obecnie funkcję wiaduktu kolejowego.
W II połowie XVII wieku dokonano zmiany przebiegu ujścia rzeki Prądnik, która znajdowała się niedaleko obecnej ul. Blich. Działanie to spowodowało zanik Starej Wisły, której koryto uległo częściowemu zamuleniu. W XIX wieku podejmowano próby jej oczyszczenia i regulacji. Jednak z czasem stała się ona siedliskiem bakterii, której rozprzestrzenianie się było trudno zahamować. W związku z czym podjęto decyzję o zasypaniu koryta rzeki (koniec XIX w.). Na jej trasie powstały Planty Dietlowskie (ul. Dietla), a także Planty Daszyńskiego (aleja Ignacego Daszyńskiego). Obecnie o Starej Wiśle przypominają nam nazwy ulic: Starowiślna, Wiślisko czy Blich.
Idea projektowaZielony Plac Grzegórzecki ma stanowić łącznik Plant Dietlowskich oraz Daszyńskiego – stanowiąc kontynuację zielonej, przyjaznej przestrzeni publicznej. Posadzenie 112 sztuk drzew, akcenty wodne, rysunki przebiegu koryta Starej Wisły w nawierzchni – wszystkie te elementy mają podkreślić historię tej przestrzeni, nadając jej wyjątkowy charakter.
Projekt zakłada przystosowanie placu do zmieniającego się klimatu – m.in długich okresów suszy i upalnego lata. Lepsze przystosowanie do takich zjawisk będzie możliwe dzięki zaplanowanym rozwiązaniom technicznym:
- zielone kolektory: wiaty przystankowe w formie zielonych "lejków", zbierających wodę deszczową, która będzie magazynowana w zbiornikach pod nawierzchnią i wykorzystywana do nawadniania roślin;
- miejska biogrupa: grupa drzew, które pozytywnie na siebie oddziałują, wzmacniając się wzajemnie, dzięki temu są odporniejsze na zmiany klimatu;
- ogrody deszczowe: zwiększają retencję wody opadowej, zbierają wodę deszczową z nawierzchni utwardzonych, zwalniają jej przepływ oraz wstępnie oczyszczają ją z zanieczyszczeń drogowych;
- zrównoważony transport: priorytet dla komunikacji zbiorowej, bezpieczna i wygodna infrastruktura rowerowa oraz piesza.
Plac targowyIstniejący targ zostanie przykryty zielonym dachem. Takie rozwiązanie pozwoli na "podwójne" wykorzystanie przestrzeni. Na poziomie 0 nadal będzie funkcjonowało targowisko, natomiast zadaszenie będzie pełniło funkcję dodatkowego, zielonego placu miejskiego. Ważnym dla miasta jest utrzymanie funkcji handlowej, która zbudowało tożsamość tego miejsca, dlatego trwają rozmowy z handlowcami, korzystającymi na co dzień z tej przestrzeni. Wspólnie z nimi będziemy wprowadzać korekty do projektu, aby jak najlepiej wykorzystać możliwości, jakie pojawiają się przy okazji wprowadzanych zmian w tym rejonie.