PKM Południe. Jak zagospodarować teren wokół nowej linii kolejowej?

Masterplan to dokument, który pomoże zaplanować rozwój terenów południowych dzielnic Gdańska w najbliższych latach. Wskaże on także, jak wykorzystać ogromny potencjał, który stwarza budowa miejskiej kolei w jednej z największych dzielnic miasta - ułatwi codzienne dojazdy, stworzy atrakcyjne miejsca do życia i pracy oraz przyciągnie nowych inwestorów. Założenia masterplanu zostaną wypracowane przede wszystkim przez mieszkańców, ale także przedsiębiorców i inwestorów w ramach konsultacji społecznych.

Rozwój skoncentrowany wokół linii kolejowej

Zagospodarowanie terenów wokół linii PKM Południe będzie oparte na idei Transit Oriented Development, czyli rozwoju skoncentrowanego wokół węzłów transportowych. W praktyce oznacza to tworzenie gęstej, wygodnej zabudowy w sąsiedztwie przystanków kolejowych i autobusowych - tak, aby mieszkańcy mieli blisko do transportu publicznego, usług i terenów rekreacyjnych.

Kluczową zasadą będzie także mixed-use, czyli łączenie w jednym miejscu różnych funkcji: mieszkaniowej, usługowej, gospodarczej, społecznej i rekreacyjnej. Dzięki temu powstaną dzielnice, w których można mieszkać, pracować, robić zakupy i spędzać wolny czas bez konieczności codziennych, dalekich dojazdów.

– Chcemy, aby w sąsiedztwie przystanków powstawały przyjazne, dobrze zaprojektowane miejsca do życia, łączące funkcje mieszkaniowe, usługowe, społeczne i rekreacyjne – mówi Michał Jamroż, szef projektu. – Miejsca, gdzie łatwo będzie dojechać, zrobić zakupy, skorzystać z usług czy po prostu spędzić czas.

Już ponad 130 tysięcy mieszkańców

Południe Gdańska to dziś dynamicznie rozwijająca się dzielnica, zamieszkana przez ponad 130 tysięcy osób.

– Chcemy, by wraz z budową PKM, południe Gdańska rozwijało się harmonijnie, z myślą o mieszkańcach, ich potrzebach i wygodnej codzienności – zaznacza Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. – Przygotowanie masterplanu zajmie około 18 miesięcy. W tym czasie, krok po kroku, powstaną zarówno ogólne założenia urbanistyczne, jak i szczegółowe rozwiązania dla najważniejszych przestrzeni publicznych. To proces wymagający czasu i współpracy, ale kluczowy dla przyszłości południa Gdańska.

Nowa linia kolejowa nie tylko poprawi dostępność transportową, ale może stać się impulsem do tworzenia lokalnych centrów dzielnicy - wygodnych, zielonych i dobrze połączonych ze sobą.

– Gdańszczanki i gdańszczanie, mieszkający w południowej części miasta, będą mieli okazję aktywnie współtworzyć swoją dzielnicę – podkreśla Piotr Grzelak, zastępca Prezydent Gdańska ds. zrównoważonego rozwoju i gospodarki. – Masterplan to proces, który będzie otwarty i transparentny. W ramach kilku etapów konsultacji społecznych wspólnie zdecydujemy, jakie funkcje mają pełnić tereny wokół nowych przystanków kolejowych PKM Południe.



To ma być przemyślany rozwój

Masterplan ma zapobiec chaosowi przestrzennemu i zadbać o to, by rozwój tej części Gdańska był dobrze przemyślany i służył wszystkim mieszkańcom.

– Budowa linii kolejowej przebiegającej przez południowe dzielnice Gdańska to ogromna szansa rozwojowa – wyjaśnia Paweł Orłowski, prezes InvestGDA. – Masterplan ma odpowiadać na konkretne potrzeby miasta i jego mieszkańców oraz wyznaczać kierunki dla przyszłych przedsięwzięć podnoszących jakość życia. Jako spółka miejska dysponujemy terenami inwestycyjnymi i doświadczeniem w nadawaniu im nowego życia, dlatego zależy nam, aby dokument jasno określił wytyczne: od układu komunikacyjnego, po zasady kształtowania zabudowy i przestrzeni publicznych, z uwzględnieniem potrzeb mieszkańców i przedsiębiorców. Dokument stworzy solidne podstawy dla rozwoju społeczno-gospodarczego tej części Gdańska i pozwoli przyciągnąć nowych inwestorów.

To kolejna inicjatywa, którą wspólnie realizują Miasto Gdańsk i samorząd województwa pomorskiego. Za przygotowanie planu odpowiedzialne są InvestGDA (Gdańska Agencja Rozwoju Gospodarczego) i Agencja Rozwoju Pomorza.

– Realizacja masterplanu Gdańsk Nowe Południe to przykład współpracy międzyinstytucjonalnej, która odpowiada na rzeczywiste potrzeby rozwojowe regionu – dodaje Sławomir Kosakowski, prezes Agencji Rozwoju Pomorza. – Nowa linia PKM Południe nie tylko poprawi dostępność transportową i mobilność mieszkańców, ale również stworzy szansę na integrację różnych podsystemów transportu pasażerskiego. Masterplan ma być zapewnieniem, że rozwój południowych dzielnic Gdańska będzie przebiegał w sposób zrównoważony, długofalowy i spójny ze strategicznymi celami regionu. Jednocześnie jego założenia zapewnią lepszą dostępność do usług publicznych, miejsc pracy i atrakcji w Gdańsku dla mieszkańców województwa. Dobrze przygotowany dokument stanie się impulsem rozwojowym, przyciągającym inwestorów i wspierającym konkurencyjność całego Pomorza.

Projekt ma doprowadzić do stworzenia planu rozwoju tej części miasta, a następnie jego realizacji. Jego kręgosłupem będzie wydłużona linia Szybkiej Kolei Miejskiej, która lepiej skomunikuje najszybciej rosnącą dziś część Gdańska z resztą miasta i regionu.

18 miesięcy prac

Prace nad masterplanem zostaną podzielone na trzy etapy: od ogólnego układu przestrzennego, przez propozycje zabudowy, aż po szczegóły architektoniczne wybranych przestrzeni publicznych. W trakcie realizacji wykonawca przeprowadzi rozległe konsultacje społeczne oraz analizy m.in. zapotrzebowania na usługi oraz możliwości rozwoju lokalnego rynku. Cały proces potrwa 18 miesięcy, od momentu podpisania umowy z wybranym wykonawcą.

Kryteria wyboru wykonawcy

Wybór zespołu, który przygotuje Masterplan Gdańsk Nowe Południe, nie będzie opierał się wyłącznie na kryterium cenowym.

Wysoko punktowany będzie zaproponowany model partycypacji oraz doświadczenie zespołu, który będzie pracował nad tym dokumentem. Najważniejszym elementem będzie tzw. karta programowa opracowania (41%), w której oferenci przedstawią swoją wizję, sposób prowadzenia konsultacji i metody pracy nad dokumentem. Oceniane będzie także dodatkowe doświadczenie osób zaangażowanych w projekt oraz obecność dodatkowych specjalistów w zespole (40%). Cena będzie miała wagę 19%.

– To dla nas bardzo istotne, by nad masterplanem pracował zespół z doświadczeniem w przygotowywaniu podobnych strategicznych dokumentów – podkreśla Michał Jamroż. – Zależy nam na jakości i na ambitnym podejściu do partycypacji, bo tylko wtedy powstanie dokument, który naprawdę pomoże kształtować przyszłość tej części Gdańska.

Harmonogram przewiduje, że wybór wykonawcy nastąpi na początku listopada, a tuż po podpisaniu umowy rozpoczną się analizy i konsultacje społeczne. Dokument będzie stanowił podstawę dla przyszłego, zrównoważonego rozwoju południowej części Gdańska, czerpiąc inspiracje z najlepszych europejskich projektów urbanistycznych, rewitalizacji i przekształcania terenów miejskich, takich jak Nordhavn w Kopenhadze, HafenCity w Hamburgu czy projekt Léman Express w Genewie.