Koło napędowe czołgu, ceramika i kości. Relikty archeologiczne na budowie metra

Rozbudowa II linii metra prowadzona jest aktualnie na terenie dzielnic Wola, Praga Północ i Targówek. W dalszym ciągu towarzysza jej odkrycia archeologiczne. – Państwowe Muzeum Archeologiczne prowadzi nadzór archeologiczny przy rozbudowie metra. Nasza działalność na metrze to najlepszy przykład na to, że archeologia zmieniła swoją specyfikę. To nie jest wyłącznie odłegła przeszłość – archeologia zaczyna się wczoraj – mówi Wojciech Brzeziński, dyrektor Państwowego Muzeum Archeologicznego.

Prace archeologiczne zostały poprzedzone kwerendą źródłową. – Na odcinku wschodnim-północnym spodziewamy się głównie reliktów architektonicznych (piwnice, fundamenty) bądź obiektów osadniczych (średniowieczne i starsze) – mówi Michał Paczkowski, który nadzoruje z ramienia muzeum ten właśnie odcinek. Na odcinku zachodnim spodziewane są natomiast przede wszystkim pozostałości związane z Insurekcją Kościuszkowską. Powstaniem Listopadowym, I i II Wojną Światową, w tym obroną Warszawy, Powstaniem Warszawskim i Rzezią Woli.

Siłą rzeczy prace archeologiczne ograniczają się do placu budowy. – Na każdej stacji jest archeolog. Bardzo dobrze współpracuje się nam z wykonawcą i inwestorem. Spotykamy się z dużym zrozumieniem, gdy w związku z odkryciami trzeba wstrzymać prace – mówi Wojciech Borkowski, zastępca dyrektora Państwowego Muzeum Archeologicznego ds. Badań i Ochrony Obiektów Archeologicznych. – Staramy się wyjmować to, co istotne. Jedynym czynnikiem przeszkadzającym jest pogoda – dodaje Borkowski.

Na stacji C16 Szwedzka odkryto m.in. pozostałości po hali fabrycznej, w tym płytki i sygnowane cegły. Na sąsiedniej stacji C17 Targówek natrafiono na oryginalny bruk po wcześniejszym przebiegu ul. Pratulińskiej, , butelki, kufel sederowy z II połowy XIX w. czy kulę armatnią do działa 6-funtowego, natomiast na stacji C18 Trocka m.in. 200 elementów ceramiki z XVII w.

Na stacji C6 Księcia Janusza odkryto m.in. elementy dawnego torowiska tramwajowego w postaci podkładów, śrub czy wajchy rozjazdowej. Niedawno, podczas wykopalisk na wysokości Górczewskiej 137 znaleziono fragment gąsienicy czołgowej wraz z kołem napędowym. Zidentyfikowano je jako elementy czołgu Panzerkampfwagen I, który uczestniczył w ataku oddziałów niemieckiej 4 Dywizji Pancernej na Warszawę na początku września 1939 r. Do ciekawych znalezisk w rejonie stacji C7 Młynów zaliczyć można zestaw butelek aptecznych z apteki Henryki Głowackiej. Odkryto tutaj też szczątki z okresu Rzezi Woli Natomiast na stacji C8 Płocka odkryto kanał technologiczny, który został zasypany w latach 60. XX w., a w latach 70. XX w. wykorzystywany jako nieoficjalne miejsce spotkań miejscowej ludności. Odkryto też granat artyleryjski z armaty 24-funtowej.