Jak tworzyć terminale zintegrowanego transportu pasażerskiego?

Rola dworca zmienia się

- Rola dworca kolejowego w obsłudze podróżnych zmieniła się na przestrzeni lat. Kiedyś przede wszystkim czekało się tam na pociąg, kupowało się bilet itd. Teraz z naszych badań wynika, że celem podróżnego jest szybkie i sprawne przemieszczenie przez dworzec na lub z pociągu. Jego doświadczenia z przestrzenią muszą być pozytywne. Powinien także mieć także możliwość zaspokojenia swoich potrzeb - musi być toaleta, kiosk czy kawiarnia. Musi być też nowocześnie - powinien mieć możliwość podłączenia się do sieci internetowej. Tylko w sytuacjach związanych z opóźnieniami pociągów, sytuacja się zmienia - mówi Jarosław Bator, dyrektor zarządzający ds. nieruchomości w PKP SA.

Jak podkreślił, jego spółka funkcjonuje w oparciu o kodeks spółek handlowych, potrzebuje środków na utrzymanie obiektów dworcowych, musi wykazywać dodatni wynik finansowych. Z tego względu komercjalizacja przestrzeni dworcowych będzie kontynuowana, a nieużywane dworce obciążają jedynie PKP SA. Będą one przekazywane samorządom, zbywane lub likwidowane. Kontynuowany będzie także program modernizacji największych dworców. - W 2013 r. oddane zostanie do użytku 13 zmodernizowanych dużych obiektów dworcowych - podaje Szymon Konop, dyrektor Departamentu ds. Inwestycji w PKP SA.

- Wobec zautomatyzowania i skomputeryzowania obsługi klientów, nie wymaga ona tak dużych powierzchni jak kiedyś. Uwolniona przestrzeń powinna zostać przeznaczona dla potrzeb usług towarzyszących miejscom o dużej koncentracji osób - mówi Mariusz Ścisło, prezes Stowarzyszenia Architektów Polskich. - To z kolei pomaga w zmniejszeniu kosztów utrzymania powierzchni publicznych i podwyższenie standardu użytkowania. Potrzebna jest więc swoista symbioza obiektów komercyjno-usługowych z funkcjami obsługi dworców pasażerskich. Pamiętajmy, że koncentracja centrów handlowych w okolicach dworców powoduje pewien napływ klientów, dodatkowych pasażerów, turystów itd. To prawidłowa tendencja w kreowaniu centrów miast - podkreślił.

Ile dworca, ile komercji?

Dworce kolejowe muszą zarabiać na własne utrzymanie poprzez komercyjny wynajem powierzchni, jednak nie wolno zapomnieć o potrzebach przede wszystkim klientów kolei. - Wars wraca do korzeni. Chcemy stworzyć sieć lokali gastronomicznych w 25 lokalizacjach dworcowych w całym kraju. Pierwsza z nich działa już na Warszawie Wschodniej, w lipcu chcemy otworzyć kolejną na Warszawie Centralnej - mówi Bartosz Jakubowski, dyrektor Gastronomii Stacjonarnej w Wars SA.

- W strukturze miast dworce były lokalizowane poza centrum, ale miasta się rozrastały. Teraz są one w centrach ośrodków miejskich. A jeśli tak, to dworzec kolejowy nie może być barierą w rozwoju miasta. Linia kolejowa jest taką zaporą, ale dworzec kolejowy jest swoistą bramą. Przyciąga on więc ludzi, na czym przecież można zarobić. To podwyższa jego komercyjną wartość. A tę liczy się na podstawie tego, ilu jest ewentualnych klientów - to nie są przecież tylko pasażerowie, to także zwykli piesi, przechodnie - podkreśla dr Bogusław Molecki z Politechniki Wrocławskiej.

Naukowiec podaje przykład modernizacji dworca Wrocław Główny. - Takich pieniędzy, jakie były na modernizację dworca we Wrocławiu, nie będziemy już mieli prawdopodobnie już nigdy. Można było to zrobić w sposób porządny. Nie zrobiono jednak nic w tym kierunku - zaznaczył Molecki, wskazując na niedociągnięcia związane z tą modernizacją, związane np. z informacją pasażerską, placem przed dworcem, dojściami na perony, drzwiami do budynku, taśmami bagażowymi czy przystankami komunikacji miejskiej w okolicach dworca. - Można projektować niezwykle piękne obiekty, ale trzeba też zastanowić się nad tym, kto to będzie utrzymywał i sprzątał. Jeśli ktoś planuje przebudowę, niech pomyśli o tym, jak tego używać. Bo dworzec może zarabiać. Może - podkreśla przedstawiciel Politechniki Wrocławskiej.