Poznań. Czy deptak na Dąbrowskiego zabije okoliczny handel?

Plan przebudowy ulicy Dąbrowskiego pojawił się jeszcze za kadencji Ryszarda Grobelnego, obecny prezydent miasta podtrzymuje jednak te plany, podkreślając, że udrożnienie ruchu na trasie jest jednym z jego priorytetów. O tym, czy w tym miejscu powstanie właśnie deptak ostatecznie jeszcze nie zdecydowano, choć w Internecie sam pomysł odbił się już szerokim echem. Mocno aktywni są zarówno przeciwnicy, jak i entuzjaści tego rozwiązania.

– Przypomnę, że zamiana Dąbrowskiego, Głogowskiej i Rynku Wildeckiego z Wierzbięcicami w deptaki została przez Poznań zaplanowana w 1994 r. […] Po uruchomieniu jednego pasa Św. Wawrzyńca od Niestachowskiej do Kościelnej albo wlotu ul. Grudzieniec w Niestachowską, bez kłopotu możliwe jest zamknięcie Dąbrowskiego w tej części. W to miejsce można dojechać tramwajem i przestać szkodzić warunkom życia na śródmiejskich Jeżycach nadmiernym ruchem samochodowym – komentuje poznański aktywista miejski Włodzimierz Nowak, do niedawna związany ze stowarzyszeniem „My Poznaniacy”, na swoim facebookowym profilu.

Bo miejski handel wyginie?

Zdaniem przeciwników takiego rozwiązania ul. Dąbrowskiego nie ma charakteru ulicy Półwiejskiej, która w deptak przeobrażona została czterdzieści pięć lat temu. Obawiają się oni tego, że utworzenie kolejnego deptaku może mieć negatywne skutki dla mieszkańców i tak już wystarczająco zakorkowanego fragmentu miasta. Ich obawy dotyczą przede wszystkich spadku atrakcyjności zlokalizowanych wzdłuż ulicy lokali użytkowych.

– Dąbrowskiego jest istotną arterią samochodową (dwa i pół raza szerszą), więc klienci zlokalizowanych w jej pobliżu firm i instytucji przyzwyczajeni są do dojazdu samochodami. Pozbawienie ich tej możliwości istotnie zdezorganizuje (i tak już trudne) używanie samochodów na Jeżycach. Skutkiem będzie zapewne odpływ sporej części klientów do firm i instytucji, z ich punktu widzenia, lepiej zlokalizowanych. Wtedy wartość lokali użytkowych zamiast wzrosnąć raczej spadnie – przekonuje Maciej Wiertelak, założyciel strony „NIE dla deptaku na Dąbrowskiego”.

Podobne obawy podnoszono również w wielu europejskich krajach. Często niesłusznie. Przykładów ożywczego działania deptaków na handel miejski można mnożyć. Na profilu „TAK dla deptaku na Dąbrowskiego”, który stanowi swoistą przeciwwagę dla negatywnych opinii na temat pomysłu urzędników, wymienia się m.in. Rotterdam, Kopenhagę, ale również Zurych i Bazyleę, gdzie lata temu eksperymentowano z przywróceniem bliskości człowieka i tramwaju.

Ulice nie tylko dla samochodów

Zdaniem Włodzimierza Nowaka ulica nie spełnia roli wyłącznie transportowej, ale też społeczną (czyli taką, która umożliwia kontakty międzyludzkie w przestrzeni publicznej). W dobie modernizmu o tym drugim aspekcie właściwie całkowicie zapomniano. I choć badania pokazują, że miasta traktowane wyłącznie z perspektywy samochodu wymierają, w polskim postrzeganiu miast wciąż dominuje myślenie o tym, że im więcej dróg – tym mniej korków i większe zadowolenie mieszkańców. To utopia.

– Żelazną zasadą kształtowania przyjaznego człowiekowi układu przestrzeni w urbanistyce europejskiej od 40-50 lat jest prowadzenie sieci transportu publicznego przez środek dzielnic mieszkalnych, a samochodowego (jako uciążliwego i niewydajnego ze względu na terenochłonność, a tym samym z natury skazanego na korki) po obrzeżach tych obszarów. Jest to nieźle realizowane przez ul. Dolna Wilda oraz Mieszka i przyzwoicie przez Grunwaldzką, Krzywoustego, barbarzyństwem są przelotowe Dąbrowskiego, Głogowska, Małe Garbary-Estkowskiego-Wyszyńskiego. Dlatego dla nich wszystkich zaplanowano zmiany z myślą o mieszkańcach. W tym przypadku deptak bardziej ma za zadanie przeciąć możliwość ruchu tranzytowego – komentuje Nowak, dodając, że argument o śmierci handlu po powstaniu deptaku jest absurdalny. – Żelazną zasadą marketingu w handlu jest, że detal specjalizowany rozwija się lepiej, gdy ludzie poświęcają czas na zakupy. Wówczas częściej przychodzą im do głowy impulsy i biznes się kręci. Kiedy ludzie się pojawiają? Gdy jest oferta. Kiedy poświęcają więcej czasu? Gdy przestrzeń jest przyjazna. Czy ludzie lubią zakupy na ulicach o dużym poziomie hałasu? Nienawidzą. Dlatego poza Berliniem nie ma np. w Niemczech dużego miasta z główną ulicą sklepową nie będącą deptakiem. Dlatego w centrach handlowych trzeba iść ten kawał drogi do parkingu na deptak zamiast kupować tuż obok parkingu.

Ulica Dąbrowskiego nie jest jedyną, która w najbliższym czasie ma szansę przejść prawdziwą metamorfozę. W ubiegłym roku o przywrócenie pieszym ulicy Nowowiejskiego apelowali sami poznańscy restauratorzy. Ta o największym znaczeniu dla miasta przemiana ma się jednak odbyć wkrótce na ulicy Święty Marcin. W planach jest również przebudowa ul. 27 Grudnia. W przypadku obu tych ulic mowa jest o przywróceniu przestrzeni pieszym i rowerzystom.