Pięć powodów, dla których Amsterdam jest rowerową stolicą świata

Amsterdam nie zawsze był przyjazny rowerzystom. W drugiej połowie XX w. zdominowały go samochody, przez co – podobnie, jak dzisiejsze miasta polskie – borykał się z problemem korków. Dziś stolica Holandii może poszczycić się jednym z najefektywniejszych systemów transportowych na świecie. Nie da się ukryć, że za jego wygodę, wydajność i bezpieczeństwo w dużej mierze odpowiada duży udział dwóch kółek w podróżach. Realizowana konsekwentnie od lat 70. XX w. prorowerowa polityka transportowa odmieniła miasto i uczyniła go przyjaznym cyklistom. Oto pięć głównych cech, które wypracowano i które w największej mierze wpływają na rowerowy sukces Amsterdamu.

1. Wszystkie ulice są dla rowerów
W większości miast (nawet holenderskich) długość wydzielonych tras dla rowerów jest mniejsza niż długość sieci dróg ogółem, jednak w przypadku Amsterdamu nawet ulice bez dedykowanej infrastruktury rowerowej nadają się do bezpiecznego poruszania jednośladem. Do jazdy rowerem nadaje się tam absolutnie każda ulica. Znacznie trudniej za to poruszać się tam samochodem, Holendrzy równie chętnie jak ułatwienia dla cyklistów tworzą...

2. Przestrzenie wolne od samochodów
Amsterdamscy planiści coraz częściej przeprojektowują drogi w sposób całkowicie pomijający ruch samochodowy. Dobrym przykładem może być zmodernizowana w ostatnim czasie Plantage Middenlaan – ulica, która kiedyś miała tory tramwajowe, pasy dla samochodów, chodniki i drogi rowerowe. Dziś zostały tam jedynie tory (na torowisku z trawy), ścieżki rowerowe oraz chodniki. Całość estetycznie komponuje się z ciągnącym się wzdłuż ulicy parkiem.

Warto pamiętać, że rozwój ruchu rowerowego nie oznacza chęci totalnej eliminacji samochodów. Auta po prostu nie wszędzie mają dostęp i nie posiadają uprzywilejowanej pozycji, czego przykładem są m.in...

3. Dwa limity prędkości i infrastruktura wymuszająca ich przestrzeganie
W Amsterdamie obowiązują dwa limity prędkości: 30 oraz 50 km/h. Co istotne, przestrzegania ograniczeń wymagają nie tylko przepisy, ale także sama infrastruktura, która od początku projektowana jest w sposób wymuszający zdjęcie nogi z gazu. Standardem są szykany w postaci progów i wybrzuszeń, zwężenia czy wyniesione tarcze skrzyżowań. Wierzchem płytowych progów, zmuszających kierwców do zwolnienia, często wiodą trasy rowerowe; to ekstremalnie skuteczne narzędzie dbania o bezpieczeństwo rowerzystów.

Dzięki podobnym rozwiązaniom Amsterdam może pochwalić się niską śmiertelnością na drogach (2 zgony na 100 tys. mieszkańców; 30 lat temu liczba ta była 3 razy wyższa).

4. Odpowiednio zaprojektowane skrzyżowania
Skrzyżowania zawsze stanowią dla projektantów największe wyzwanie. Źle wykonane, niweczą cały sens infrastruktury rowerowej (o czym projektanci i zarządcy dróg w Polsce zdają się, niestety, często nie wiedzieć). Każde skrzyżowanie w Amsterdamie da się w bezpieczny i komfortowy sposób pokonać rowerem – o kilkukrotnym oczekiwaniu na światłach czy zsiadaniu nie ma nawet mowy.

W pokonywaniu skrzyżowań pomaga również rozwiązanie prawne polegające na umożliwieniu cyklistom skrętu w lewo „na dwa”, czyli zjechania na prawo w jezdnię poprzeczną i pojechanie z niej prosto. To najbezpieczniejszy sposób wykonania lewoskrętu rowerem (w Polsce nielegalny).

5. Wydzielone trasy dla rowerzystów
Punkt ostatni to oczywista oczywistość – na drogach o wyższych prędkościach Holendrzy zdecydowanie stawiają na wydzielone trasy dla rowerów, które zwiększają poczucie bezpieczeństwa i w większym stopniu zachęcają do korzystania z rowerów, zwłaszcza osoby starsze czy rodziny z dziećmi.

Wymienione wyżej cechy są fundamentami rowerowego sukcesu Amsterdamu. Gdyby którykolwiek z punktów został niespełniony, tamtejszym rowerzystom jeździłoby się znacznie trudniej.