Częstochowa. Przez smog komunikacja za darmo, ale nie dla wszystkich

W związku z wysokim zanieczyszczeniem powietrza, Prezydent Miasta Częstochowy wydał w dniu 9 stycznia zarządzenie, które powołując się także na ideę promocji publicznego transportu zbiorowego umożliwia właścicielom i współwłaścicielom samochodów przejazd środkami komunikacji miejskiej ze 100% ulgą w dniach 10 i 11 stycznia.

Tylko kierowcy

Aby skorzystać z ulgi, osoby nią zainteresowane zobowiązano do okazania dowodu rejestracyjnego podczas kontroli biletów. Zarządzenie dotyczy całej sieci komunikacji miejskiej organizowanej przez gminę Częstochowa, a więc także na liniach podmiejskich.

W przeciwieństwie do np. Warszawy, czy stosującego nieco inne rozwiązanie Krakowa (darmowe przejazdy dla właścicieli aut i tylu osób, wspólnie z nimi podróżujących, ile mieści się w samochodzie) z nieodpłatnej komunikacji miejskiej korzystać mogą tylko właściciele pojazdów. Pozostali muszą już płacić za przejazd zgodnie z obowiązującą taryfą. Co, jeśli na co dzień zainteresowani uprawiają rodzinny, zakładowy bądź sąsiedzki car-pooling?

Sztuka dla sztuki

Zastosowane w Częstochowie rozwiązanie sprawi, że jeżeli ktoś swoim samochodem podwoził rodzinę lub znajomych do pracy, czy innego celu podróży, to osoby podwożone nie będące właścicielami pojazdów zobowiązane będą do odbycia odpłatnej podróży komunikacją miejską. W praktyce będzie to oznaczało, że zapewne w takich sytuacjach wszyscy potencjalnie dotknięci tym rozwiązaniem wybiorą jednak transport samochodowy. W efekcie więc z zarządzenia skorzystają tylko podróżujący samotnie, jeżeli w ogóle będą zainteresowani podróżą komunikacją miejską, której sieć jest dość osłabiona – szczególnie w centrum Częstochowy.

Po raz kolejny w tego typu „promocji transportu” pominięto uczestników transportu podwozowego, czyli popularnego na zachodzie car-poolingu, a także codziennych pasażerów komunikacji. Od kilku lat w ramach tzw. „Dnia bez samochodu” z okazji Europejskich Tygodni Transportu Zrównoważonego prezydent Częstochowy umożliwia nieodpłatną podróż komunikacją miejską również tylko właścicielom samochodów. Skutek tego zawsze jest taki, jak opisano wyżej – kiedy właściciel pojazdu zdecyduje się na komunikację miejską, to pozostali (na co dzień podwożeni) muszą pojechać komunikacją płacąc za bilet, albo wszyscy po prostu pozostają przy samochodzie. Ale można już szumnie ogłosić działania na rzecz poprawy czystości powietrza, co lokalne media chwytają bezrefleksyjnie.

Równi i czyści

Nie wiadomo też, jak mają się poczuć ci, którzy z komunikacji miejskiej korzystają na co dzień i w dni obowiązywania zarządzenia prezydenta nadal będą zobowiązane do płacenia za podróż. O skojarzenie z nierównym traktowaniem łatwo, choć otoczenie prezydenta zawsze może odpierać tego typu zarzuty stwierdzeniem, że takowe działania mają na celu promowanie idei podróżowania autobusami i tramwajami pośród kierowców indywidualnych. A że w międzyczasie iluś lojalnych pasażerów poczuje się zlekceważonych i zniechęconych, to co?

O wiele większy skutek przyniosłoby rozwiązanie stosowane w przywołanych wcześniej miastach, gdzie nieodpłatna komunikacja jest dostępna dla każdego, wówczas stali pasażerowie nie poczuliby się zlekceważeni, bądź pominięci, zaś wszyscy korzystający z samochodu i okazjonalnej podwózki mogliby faktycznie przesiąść się do komunikacji miejskiej nie tłocząc ulic i eliminując jedno ze źródeł zanieczyszczeń.

W dniu ogłoszenia zarządzenia (9 stycznia) średni dobowy poziom pyłu zawieszonego PM10 w centrum Częstochowy wyniósł 428 μg/m³, co oznacza przekroczenie normy (50 μg/m³) o 856%.