Czechy. Pociągiem tylko w jedną stronę

Ruch pasażerski na krótkiej, pięciokilometrowej linii nr 028 Opočno pod Orlickými horami – Dobruška jest jedną z największych ciekawostek rozkładowych na czeskiej sieci kolejowej. Do siedmiotysięcznego miasteczka Dobruška leżącego zaledwie kilkanaście kilometrów od granicy z Polską (do Kudowy jest stąd 24 km) od pięciu lat dociera bowiem... zaledwie jeden pociąg dziennie, i to tylko w dni nauki szkolnej. Tak skromna oferta cieszy się dużą popularnością i każdego ranka wagon motorowy dowozi tu kilkadziesiąt osób.

Do szkoły pociągiem, ze szkoły – autobusami

Skąd więc taki fenomen, by w kraju, w którym takt na większości linii kolejowych jest dobry, a autobusy lokalne zapewniają przyzwoitą komunikację w rejonach nieobjętych siecią kolejową, tak efemeryczna oferta przyciągała podróżnych? Funkcjonowanie kolei jest tam bowiem odpowiedzią na bardzo konkretną potrzebę. Rozkład jazdy praktycznie nie zmienia się tam wcale, gdyż jedyny kurs dowozi uczniów zaczynających lekcje w szkołach o ósmej rano. Przyjazd od lat planuje się więc na 7:30-7:40. Po kilku minutach pociąg wyjeżdża w drogę powrotną – to kurs ogólnodostępny, ale niecieszący się zwykle popularnością.

Jak więc uczniowie wracają do domów? W godzinach, w których popyt jest mniejszy, bo pora zakończenia lekcji jest różna, a nie jednakowa dla wszystkich, z miasta wyruszają autobusy. Można korzystać z nich na podstawie tego samego zintegrowanego biletu o zasięgu ponadwojewódzkim – w ramach systemu IDS IREDO (to system funkcjonujący w krajach pardubickim i hradeckim). Sieć transportowa pozostaje spójna, a kolej ma w tym układzie połączeń swoje miejsce wtedy, kiedy jest najbardziej efektywna.

Cięcia z głową – zostawiając to, co nadal jest potrzebne

W 2010 roku na trasie przeprowadzono znaczne cięcia oferty. Wcześniej funkcjonowała ona tak, jak większość lokalnych tras w Czechach – kursowało tu w dni robocze 7 par pociągów. Co ciekawe, w weekendy, kiedy dziś ruch w ogóle nie jest prowadzony, oferta była nieco szersza. Przeprowadzając ograniczenia, potrafiono dostrzec jednak obszar, w którym dalsze funkcjonowanie transportu szynowego jest uzasadnione, i nie zrezygnować z prowadzenia ruchu kolejowego całkowicie.

Linia nr 028 jest jedną z zaledwie kilku czeskich tras, na których ruchu nie prowadzi się w dni wolne – inne przykłady to 3-km odcinek do wsi Lužec nad Vltavou czy łącznikowy odcinek Nová Role – Chodov na północnym zachodzie kraju. To właśnie jednak trasa do Dobruški pozostaje najbardziej czytelną próbą wpisania kolei z jej niewielką, ale jasno określoną rolą w szerszy kontekst systemu transportowego.