Chełm: Stagnacja w komunikacji

Połączenia

W mieście na prawach powiatu komunikacja miejska organizowana jest przez Urząd Miasta Chełm oraz komunalnego przewoźnika - Chełmskie Linie Autobusowe Sp. z o.o. Kluczowym udziałowcem spółki jest miasto, niewielkie pakiety akcji pozostają w rękach pracowników. Samorząd miejski zleca usługę swojej spółce. Formą rekompensaty za wykonywaną służbę publiczną jest dopłata do wozokilometra.

Po licznych redukcjach, praktycznie komunalny przewoźnik wycofał się obsługi okolicznych miejscowości. Od kilku lat nie są uruchamiane autobusy do najbliższego miasta - Rejowca Fabrycznego. Pozostały jedynie połączenia z kilkoma miejscowościami, których obsługa wynika głównie z potrzeb mieszkańców miasta, tj. dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej w Okszowie i ogrodów działkowych w Józefinie. Połączenia podmiejskie przejęli: prywatna spółka PKS Chełm oraz mniejsi przewoźnicy, zwykle obsługujący trasy tzw. BUS-ami.

Na terenie miasta włodarze konsekwentnie prowadzą politykę wspierania własnego przewoźnika poprzez ograniczanie możliwości działania dla przewoźników podmiejskich. Najpierw zabroniono wjeżdżać im na tzw. korytarz staromiejski, łączący centrum ze wschodnią częścią miasta. Potem skrócono jazdę autobusowi linii nr 120 relacji Ruda Huta - Chełm. Decyzja ta wywołała protesty z bezprecedensową blokadą ronda w centrum miasta włącznie. Władze Chełma nie ugięły się pod presją opinii publicznej i zabroniły temu przewoźnikowi obsługi kilku przystanków, w tym dojazdu do stacji Chełm.

Obecnie komunalna spółka uruchamia połączenia na 15 liniach, włączając w to warianty. Jednak należy podkreślić, że niektóre z nich kursują kilka razy na dobę i tylko w dni robocze. Połączenia cieszące się największą popularnością kursują z częstotliwością co 30 minut. W niedziele i święta liczba uruchamianych linii spada do pięciu, autobusy kursują zdecydowanie rzadziej. Niewiele lepsza sytuacja panuje w soboty. Autobusy rozpoczynają jazdę od piątej rano, ostatni autobus zjeżdża do bazy przed 23.

Do obsługi połączeń Chełmskich Linii Autobusowych wykorzystywane są głównie pojazdy Mercedesa. Nie są to pojazdy nowe, lecz używane. Przewoźnik pozyskał je z Niemiec. Warto podkreślić, że te pojazdy wyraźnie poprawiły sytuację taborową przewoźnika. Wcześniej wykorzystywano różne typy pojazdów, w tym bardzo wysłużone Jelcze. W odróżnieniu od innych dawnych miast wojewódzkich regionu oraz Lublina, Urząd Miasta Chełm nie próbował nawet przygotować projektu w celu zakupu taboru z dofinansowaniem ze środków unijnych. Od niedawna pojawiają się zapowiedzi, że w przyszłości będzie realizowany projekt pozyskania kilkunastu jednostek taboru autobusowego.

Warto podkreślić, że komunikacja miejska jest dość dobrze zintegrowana z dworcami kolejowymi i autobusowymi. Zdecydowana większość linii przebiega w bezpośrednim sąsiedztwie dworca głównego PKS, przystanku BUS oraz kolejowego przystanku osobowego Chełm Miasto. Kilka linii autobusowych zaczyna swoją jazdę spod stacji Chełm. Do pełnej integracji przy dworcu kolejowym brakuje tego, że część autobusów podmiejskich (PKS Chełm) nie podjeżdża na ten przystanek.

Plan rozwoju do 2015 r.

Na zlecenie władz miasta opracowany został Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego Miasta Chełm na lata 2007-2015 przez IBI Group - Wielka Brytania. W dokumencie diagnozy stanu wyjściowego zawarto program rozwoju komunikacji miejskiej, którego wdrożenie mogłoby poprawić efektywność komunikacji. Zaproponowano kilka systemów wdrożenia planu.

W dokumencie zawarto liczne postulaty, których realizacja miała przyczynić do rzeczywistego rozwoju transportu zbiorowego w mieście. Zaproponowano zmianę modelu funkcjonowania komunikacji miejskiej poprzez powołanie zarządu transportu miejskiego. Nowe jednostka miałaby funkcjonować samodzielnie lub w strukturach obecnego Zarządu Dróg Miejskich (proponowana nazwa instytucji: Zarządu Dróg Miejskich i Transportu Publicznego). Celem tej jednostki miała być organizacja komunikacji miasta oraz w ościennych gminach (na podstawie porozumienia międzygminnego), w tym wprowadzenie konkurencji wśród przewoźników komunikacji autobusowej (linia miałyby być miejskie).

Zasadniczym celem zmiany modelu powinna być integracja komunikacji autobusowej z kolejową. Zgodnie z propozycjami miała ona polegać na wprowadzeniu wspólnego biletu na różne środki komunikacji zbiorowej, koordynacji rozkładów jazdy oraz organizacji węzłów przesiadkowych przy dworcu kolejowym Chełm oraz przystanku osobowym Chełm Miasto. "Kolej miejska" miała obsługiwać odcinek Rejowiec - Chełm - Dorohusk. Kolejnym ważnym działaniem miały być inwestycje w tabor (25 autobusów, z czego 15 fabrycznie nowych) oraz modernizacje przystanków z wyposażeniem ich w urządzenia systemu informacji pasażerskiej. Istotnym z podnoszonych zagadnień było zapewnienie priorytetu dla komunikacji publicznej w ruchu miejskim, z okresowym ograniczaniem ruchu transportu indywidualnego. Ponadto postulowano wprowadzenie Chełmskiej Karty Elektronicznej oraz przeorganizowania sieci linii autobusowych (np. likwidację wariantów tras).

Praktycznie żadne postulaty zawarte w Zintegrowanym Planie Rozwoju Transportu Publicznego Miasta Chełm na lata 2007-2015 nie zostały wprowadzone w życie. Założenia okazały się zbyt ambitne, także z uwagi na sytuację gospodarczą, a co za tym idzie stan budżetu miasta. Wydaje się również, że władze miasta nie widziały potrzeby inwestować w rozwój komunikacji zbiorowej, o czym świadczy rezygnacja z próby pozyskania środków z Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. W takiej sytuacji dość ciekawy dokument został odłożony "ad acta", a postulaty w nim zawarte będą czekać na realizacje i czekać...